Het Taelverbond. Jaargang 4
(1848)– [tijdschrift] Taelverbond. Letterkundig Tydschrift, Het–
Auteursrechtvrij
[pagina 194]
| |
I....................
En 'k vroeg aen een gryzaerd: ‘Weet gy hoeveel jaren
Die boom deze lanen met lommer bedekt?’
En 'k waende in des ouderlings oog iets te ontwaren?
Dat smarte geleek, door herinn'ring gewekt.
| |
De gryzaerd.- ‘Dat weten?.... O neen! want al hulde de winter
Des levens myn schedel in sneeuwigen dos,
'k Zag steeds hier dat lommer; - eilaes! ik hervind er
Myn' droomen, als jongling, - als kindje, myn blos!
Ja, daér, kwam ik, speelzieke knaepje, my tooijen
Met bloemen en loof - en, als 't koeltje zoo ligt,
Er hupplen en springen - en eikeltjes gooijen,
Naer 't vogelyn, ginds op die takjes, gerigt.
Ja, daér zat ik, jongling, by 't glansen van 't maenlicht,
Soms uren voor schoonheid en liefde geknield,
En heil zoekend daér, waer er enkel getraen ligt
En loutere droomen, waer 't leven van krielt.
| |
[pagina 195]
| |
Toen later, ik, gryze, in den lommerkring geene
Genuchten meer vond, - als er alles en droef
En somber my scheen, dan schonk de eik my nog eene
Herinn'ring: die steunstok, - al wat ik behoef!
- Ga, vraeg gindschen heuvel zyn ouderdom, dichter,
Of vraeg het den wind, sints hoe lang hy zyn blaên
Doet ridslen; - want ik, 'k buige reeds onder 't wigt der
Bedaegdheid.... en steeds zag ik bloeijend hem staen.’
| |
II.En immer bloeijend, immer groen,
Groet gy de lent, ten spyt der wormen,
o Noordereik! en immer koen,
Staet gy daer pal, trots tyd en stormen.
En jaerlyks won uw lommer aen,
En, worstlend met de zonnestralen,
Spraekt ge eens: ‘Gy zult niet verder gaen,
Geen licht zal tot myn stam meer dalen.’
De zon bescheen den stam niet meer.
Geen enkel straeltje of drong of glom er
Door 't ryke loofgewelf nog neêr:
't Werd alles koelte er, alles lommer.
En daér, daer is my 't mym'ren zoet,
Als voor myn blik die tinten zweven,
Die ge uit uw schedel dalen doet
Op 't ryk, den gryzen reus gegeven.
Want daer klopt my den boezem zacht,
Want zooveel grootheid wekt den eerbied,
Ja, 'k staer verbaesd op al die kracht,
Waermeê ge uw kruin zoo fier ter sfeer schiet.
| |
[pagina 196]
| |
En dan, ontzaggelyke vorst,
Dan vraegt myn' ziel sints hoeveel jaren
Dit plekje grond uw stam al torscht.
- Geheim, dat gy slechts op kunt klaren.
En 'k weet niet wat aenloklykheid
't Gemoed my streelt wen ik u nader,
Waerom 'k van u zoo droevig scheid,
Waerom 'k u min, als 't kind zyn vader. -
Is 't ligt omdat uw reuzenbeeld
Den roem my maelt van 't grootsch verleden,
En dit het wee myns boezems heelt,
Er ingestort door 't roemloos heden?
Of is het, gryzaerd, ligt omdat
'k U soms met liefde een traen zag mengen
By die - als smart myn ziel omvat -
Welke ik aen uwen voet kom plengen? -
Want 't vocht dat de ochtenddauw u schenkt,
Niet waer, dat zyn wel uwe tranen,
Schoon gy daer 't torteltje meê drenkt,
Dat dorstig klapwiekt langs dees lanen?
Ja, tranen zyn 't!.... want zeekren dag
Dat ik myn smart niet kon verkroppen,
Zaegt gy ligt wat op 't hart me lag,
Ik voelde op my uw tranen droppen!
En 'k blikte, droever nog, omhoog
En dacht: ‘ja, onder 't feestkleed zit er
Ook smart, omsluijerd voor myn oog.’
‘En 's gryzaerds traen vloeit toch zoo bitter!’
| |
[pagina 197]
| |
En 't scheen my dan of uw geblaêrt,
Waer koeltjes zacht door henen vlugtten,
Met meer gevoel dan iets op aerd'
My zei dat reuzen soms ook zuchtten!
Ja, 'k hoorde, - 't was geen droom, niet waer,
Dat my die twyfel niet verscheure, -
Ik hoorde uw stem - zy sprak zoo klaer:
‘Ik treure!’
| |
III.Hoe! gryzaerd, gy zoudt kunnen treuren
En weenen - weenen als een wicht,
Gy, die by de eerste lentegeuren
Steeds hooger 't hoofd ten hemel rigt?
Zeg, wat zou u zoo innig smarten,
U, wezen met verharde ziel?
Gy mogt verganklykheid zelfs tarten,
Als 't al om u verstoof en viel.
Gy draegt een feestdos, - wy, wy rouwen,
Gy hoort nog zangen, - wy, gezucht,
Gy moogt nog op de toekomst bouwen,
En wy - op 't graf, dat gy niet ducht.
Hoe! gryzaerd, gy zoudt kunnen treuren
En weenen - weenen als een wicht,
Als u, in lieve levenskleuren,
En jeugd en vreugd op 't wezen ligt?
| |
[pagina 198]
| |
IV.Maer ook, wat zoudt ge uw smart bedwingen,
By 't gapen van des onspoeds muil?
Gy, die door volksherinneringen
Bleeft regtstaen als een' marmerzuil. -
Uw smart is billyk, telg van Vlaenderen,
Betraen dien grond, als waerde zoon,
Der grootheid troon stortte er aen spaenderen,
En plettren wilde ons vreemde hoon!
En u, die al die zegedagen,
Die al dien roem, dien rykdom zaegt,
Ik, ongevoel'ge, ik durf u vragen
Of gy ook zucht, of gy ook klaegt!...
Voelt al wat leeft, voelt al wat eer kent,
By 't aenzien van dien rampenvloed,
Die 't noodlot op den Vlaming neêrzendt,
Geen gal om 't hart, in steê van bloed?
Ja, treur, getuige van 't verleden,
Want thans groet u geen maegdenschaer
Hier meer, met prachttooi om de leden
En goud en edelsteen in 't hair.
Thans zyn het havelooze schimmen,
Wier lydend lichaem armoê dekt,
Wier blik de dood schynt aen te glimmen,
Wie vaek uw voet tot doodspond strekt....
Wat moest ge trotsch zyn - als een schoone,
Met vreugd en fierheid op 't gelaet,
Uw loover plukken kwam, ten loone
Van heurs geliefden heldendaed;
Of als een moeder van uw twygen
Een krans vlocht en op 't heldengraf
Heurs lievelings liet nederzygen, -
En zoo de onsterflykheid hem gaf!
| |
[pagina 199]
| |
Wat moest gy trotsch zyn als uw lommer,
Op 't heimvol uer van middernacht,
Soms de onderdrukten uitlokte om er
Den eed te ontluiken 's dwinglands magt
Ter neêr te slaen, of wel te sneven...
En gy alleen zaegt dat verbond,
Die moedige armen opgeheven...
Wat moest die grootsch zyn zulk een stond!
Ja, gy moest trotsch zyn - als die helden
(Wen 's vyands heirmagt uit 't bereik
Van 't zwaerd was) naer uw schaduw snelden,
En spraken: ‘Rusten we aen den eik!’
Toen spreiddet gy uw reuzenarmen,
Met vaderliefde op 't vrome kroost,
Zacht murm'lend: ‘'k mag hen weêr beschermen,
Myn dappre kindren, - al myn troost!’
En - al die grootheid is verstoven,
Die zooveel wondren heeft gebaerd,
Geen vrye kreet klinkt nog naer boven,
Zyn' naem is Vlaendren niet meer waerd!
Dit volk, dat eens voor vorst noch graven,
Slechts voor den dood den schedel boog,
Dat volk leed reeds, als vuige slaven,
Dat hem de vreemde in 't aenzicht spoog!
Ja, treur, getuige van 't verleden,
o Deelgenoot van Vlaendrens roem,
Het eergevoel wordt daer vertreden,
Door bastaerdtelgen, die ik doem!
Maer gy, die geene schand wilt erven,
- Want schande torschen is zoo zuer, -
Wat wacht gy, gryzaerd, om te sterven,
Wat kracht verschuift uw stervensuer?
| |
[pagina 200]
| |
V.De eik.‘Neen, neen, 'k wil nog niet sneven,
Als waer 't my pas gegeven,
Zoo duer is my nog 't leven,
Ten spyt van ramp en schand;
'k Verbeide beter dagen,
Die 't merk van grootheid dragen,
Te lang ter neêr geslagen
Was 's Vlamings vaderland.
Hoe! 'k zou den dood verlangen,
Myn kruin met rouw omhangen
Als 't jonger kroost de zangen
Der vaedren stout verheft?
Hoe! zou de moed me ontvallen,
Als men aen Vlaendrens wallen
Het vryheidswoord doet schallen -
En pligt en eer beseft?
Blik ginder naer de kimmen;
Ziet gy die klaerte er glimmen
En immer klimmen - klimmen,
Ons bliks'men in 't gezicht?
't Is 't heilsein onzer oorden,
De roem van Scheldes boorden,
De fakkel van het Noorden,
't Is 't vlaemsch beschavingslicht!
Neen, Vlaendren zal niet sneven,
Het Leeuwenvolk zal leven,
Den schedel trotsch geheven,
Door 't heilig licht gevoed....
| |
[pagina 201]
| |
Het rukke 't walgend onkruid,
Geteeld door Zuiderzon, uit,
Zyn eigen geestesbron spruit
Alleen om mynen voet.
Is eens die dag van zege en
Geluk voor u gestegen,
Hebt gy eens wraek verkregen
Voor langverduerden hoon,
Dan, nader zonder kommer,
Ik nood u in myn lommer,
Echtvlaemsche kroost!... o! kom er,
'k Reik u den dappren loon:
Eene eiken looverkroon!’
|
|