Het Taelverbond. Jaargang 3

[p. 272]

Boekbeoordeelingen.

1^o Hageroozen, verhalen, door Eduard Michels. Gent, L. Hebbelynck, 1847. 215 bladz. in-12, met eene op steen gedrukte titelplaet.
2^o Myn eerste blik in de wereld, door Felix-A. Boone. Gent, Wed. Gysdaele en Zoon, 1847. 124 bladz. in-12.
3^o Meibloesem, door Hendrik Peeters. Antwerpen, P.-E. Janssens, 1847. 130 bladz. in-8^o.
4^o De laetste dag der eerste wereld, heldenspel in vyf bedryven, door Hendrickx. Gent, Hoste; Amsterdam, Sybrandi, 1847, 83 bladz. in-8^o.

1^o De Hageroozen bevatten vier verhalen, welke, indien wy er een uitnemen, zoodanig op zich zelven staen, dat wy gelooven over elk in het byzonder eenige woorden te moeten zeggen.

T'huis by de boeren, de geschiedenis eener familje, opent den bundel. Dit verhael, even als de andere, munt uit door nauwkeurige, omstandige schildering van het land van Waes. Te regt mogt de heer Michels zeggen dat hy, een kind zynde, in stilte en in eenvoudige zeden werd grootgebragt; dat hy de poëzy van den huiselyken kring altyd boven alles lief heeft gehad; dat die poëzy in de détails ligt, in de kleine dingen, die men op het stille land zoo goed opmerkt en gevoelt, en die in het woeliger leven der volksmassas, ongemerkt en ongevoeld, verschynen en voorbygaen: T'huis by de boeren draegt, en zeker wel wat al te veel, het merk van die voorliefde des Schryvers voor die fraeije détails, voor die lachende herinneringen aen zyne eenvoudige jeugd. Nimmer was motto beter gekozen, dan hetgene welk aen het hoofd van des heeren Michels T'huis by de boeren staet; het karakterizeert zelfs den ganschen bundel:

[p. 273]

 

Een groote dichter word ik nimmer,

 

'k Gevoele dat maer al te wel;

 

Want zing ik, 't geldt myn dorpjen immer,

 

Of 't een of 't ander beuzelspel.

 

 

 

Ginds zie ik gras en biezen groenen,

 

Langs 't vlietje slechts in 't dorp gekend,

 

Daer loop ik in myn kinderschoenen,

 

En 't dorpje schynt my zonder end.

 

 

 

Ik hoef daer naer geen lied te zoeken,

 

Daer klinken lieders overal,

 

De vreugde lacht uit alle hoeken,

 

De vreugde woelt op berg en dal¹.

Men denke nogtans niet dat de bevallige, zachte tafereeltjes zooals: het middagmael by Trui en Geert, de bruiloft, enz., welke de Schryver zoo kunstig en zoo overvloedig in zyn eerste verhael zaeit, van tyd tot tyd door geene treffende, hertroerende bladzyden afgewisseld worden; in tegendeel, wy hoeven hier slechts op den kleinen Savoijard en het Koewachtertje te wyzen, vooral wanneer dit jongsken het lyden van Lena ziet en die ongelukkige vrouwe tracht te troosten, en den lezer het regt aendoenlyke tafereel der moeder by Heintjes bed te herinneren.

Twee hoofdgebreken gelooven wy den heer Michels in T'huis by de boeren te moeten doen opmerken: het eerste geldt de leiding en vloeit daeruit voort dat de gang van het stuk vaek noodeloos door kwistige beschryvingen of bespiegelingen belemmerd wordt, er geene genoegzame eenheid in de verscheidene deelen heerscht, en het verhael slechts uit te samengevoegde epizoden bestaet, die den lezer wel afzonderlyk, doch niet in haer geheel, boeijen. Het andere gebrek ligt niet in den vorm; maer, erger, in de gedachte: wy keuren de zwarte, ontmoedigende kleur, die op vele bladzyden van het verhael verspreid ligt, af; de ondeugd zegepraelt al te dikwils op de deugd; de goede wordt al te dikwils met rampen overladen, die hy niet verdiend heeft, terwyl de ellendeling, welke al die kwalen berokkent, ongestoord tot aen den strot in de wellusten baedt. Dat mogt, vooral in den bundel van den heer Michels, geene plaets grypen: nimmer mogt hy den volgenden zin neêrgeschreven, en nog veel min tot grondbeginsel, tot strekking van T'huis by de boeren hebben

1 J.M. Dautzenberg.

[p. 274]

laten dienen: ‘het is alsof de mensch geblinddoekt was en er twee bekers voor hem stonden: de eene zou het leven geven, en de andere den dood, en dat er eene Almagt tot hem zeide: kies niet en drink!’ - De heer Michels wete dat het fatalismus alle goed, alle deugd, alle liefde in den mensch doodt.

Ridder Kuno, eene bladzyde uit de geschiedenis van den verleden tyd, is den Schryver van T'huis by de boeren onwaerdig. Dit verhael krielt van onwaerschynlykheden: men ziet ligt dat het eene jonge vrucht van den heer Michels is; het ontsiert werkelyk de Hageroozen. De twee zusters bevielen ons oneindig meer dan de woeste Ridder Kuno: hier vinden wy den Schryver terug. De twee zusters bevatten de tegenoverstelling van eene deugdzame, eenvoudige huismoeder aen eene dwaze, romaneske dame, het huiselyk geluk van gene, en de buitensporige, heillooze levenswyze van deze. In den brief van Theresa aen Leone zyn langheden, die den lezer onnatuerlyk moeten voorkomen, omdat Leone vele der vertelde zaken, zoowel als Theresa, die ze haer schryft, kennen moet.

Het laetste verhael des bundels Theresa en de kinderen staet in verband met het voorgaende en zou zonder de minste hindernis en zonder eenigzins van zyn belang te verliezen tot twee of drie bladzyden kunnen ingekrompen worden.

Mogten wy den heer Michels voor het vervolg eenen raed geven, zoo zouden wy hem zeggen, dat de letterkunde by ons iets meer dan eene bloote kunst zyn moet: schilderen om te schilderen is in onze eeuw en in ons land nutteloos tyd verspillen. De Schryver heeft in Vlaemsch-België eene hoogere zending. Vlaenderen, weleens de schitterendste parel van het westerlyk gedeelte van Europa, is niet meer wat het was. Eene andere ziel moet in dit schoone, nog van den slaep verbysterde lichaem gestort worden. Het vlaemsche volk uit den zedelyken en verstandelyken sluimer opwekken en de zonne der verlichting en des bewustzyns van eigen waerde over den Vlaming doen schynen, moet het doel van den vaderlandschen schryver zyn.

2^o Myn eerste blik in de wereld is het eerste voortbrengsel van een jongen gentschen letterkundige, den heer Felix-A. Boone. De titel zou welligt kunnen doen veronderstellen dat de Schryver een overzicht in zyn werk geeft van hetgene hy zoo al op de aerde heeft ontmoet: dit is echter het geval niet. De titel moet alleen aenduiden dat de eerste blik in de wereld het eerste boekdeel is, dat de heer Boone in de wereld zendt.

Helaes! Een ander doel dan te schryven om te schryven schynt de heer Boone niet gehad te hebben: wy lezen trouwens in het beginne van zyn

[p. 275]

Eersten blik: ‘Toen ik klein was, - ik spreek van gestalte, want voor het overige reken ik my thans niet grooter dan in de vrolyke jaren dat ik met de knikkers speelde en myne moeder plaegde, - nu toen ik klein was, stond ik gaern voor het venster van een' boekverkooper, ik las de titelbladen der te koop gestelde werken - en, waerachtig, ik beminde de schryvers enkel voor het titelblad; - of onze eeuw van oppervlakkigheid daer schuld aen had, dit kan ik niet zeggen; - soms zeide ik by my zelven: wanneer ik eens groot ben, dan schryf ik ook een boek, en al de jongens zullen voor het venster komen zien, van dien tyd af begon ik aen het boekenschryven te denken - om van de jongens bewonderd te worden.’ Zulks is wel aerdig; doch wy hopen toch niet dat het den Schryver ernst zy. Zoo mag men over de letterkunde niet denken, en dat de heer Boone er inderdaed aldus niet over denkt, bewyst ons hier en daer zyn Eerste blik, die soms nog al eens eene gedachte, welke in onmiddelyk verband met de huidige verordeningen der maetschappy staet, oplevert.

Een boek, zoo als hetgene van den heer Boone, verscheen er in Vlaemsch-België tot hier toe niet. Het bevat, in tien avonden voorgedragen in samenspraken, eene, ja al te sombere geschiedenis, luimig, humoristisch? verteld. Het is zeker geene geringe verdienste zich in onze opkomende literatuer een onbewandeld pad te willen afsteken; eene tweede vraeg echter valt hier seffens op: is de jeugdige schryver in zyne poogingen geslaegd? Voor het algemeen mogen wy niet ja antwoorden: weinig luimige zetten hebben onze goedkeuring weggedragen; een aental zyn of louter sofismen en paradoxen, of op hunne plaets niet. De lezer wordt te met onaengenaem door ondereenmenging van ernst en scherts geschokt; iets wat de heer Boone had moeten vermyden. Om het humoristische vak wel te beoefenen, moet men zeer veel takt bezitten, hetgene den Schryver verscheidene malen ontbroken heeft. By een luimig schryver moet bovendien alles nieuw zyn, of hy eindigt luimig te zyn.

De heer Boone vertelt zeer wel, en weet nog beter in welke omstandigheden hy treden mag: hy heeft ons in zyn Eersten blik getoond dat, indien hy zich wilde voorstellen, niet meer den belachelyken kant der zaken te beschouwen en zyne schimpschoten daer te laten, hy den noodigen aenleg heeft om een niet onverdienstelyken romanschryver te worden. Wenscht men hiervan de overtuiging te hebben, zoo leze men alleenlyk den avond waerin er over den yselyken moord der schoone Kathalina door den eerloozen Edmond Vertalini gesproken wordt, de liefdesverklaring van dien afschuwelyken Italjaen aen Klara en de wel geschetste dievenvergadering by Tjoosken en Peeremie.

Alhoewel wy gansch met het gevoelen van den heer Boone over de doodstraf instemmen en wy de gezworen vyand zyn van het halsregten,

[p. 276]

als van een onmenschelyk overblyfsel van het gruwelyke middeleeuwsche ius talionis, zoo stond ons nogtans de uitval tegen dien wezenlyken, door de maetschappy bedreven en goedgekeurden vergeldingsmoord niet aen, als zynde de Schryver verre van de krachtigste middelen ter verdediging der afschaffing van de doodstraf gebruikt te hebben; daerenboven is al wat hy er over in het midden brengt onklaer voorgedragen.

Wy hopen dat, indien de lust den heer Boone bekruipt, andermael eenen blik in de wereld te werpen, hy niet meer slechts uit verveling¹ schryven; maer het edele doel der ontvoogding van zyne vlaemsche broeders overal zal in het oog houden.

3^o De Meibloesem is een keurige tuil der lieve eerstelingen van des heeren Peeters bloeijenden, stoeijenden geest. Als dichter beschouwd is de heer Peeters in den eersten leeftyd: hy is als een jeugdige boom, die nog geene vruchten draegt; maer wiens kruin in de lente zich met teedere bloemen omkranst, welke den schoonsten oogst voor de toekomst beloven. Thands wellen de bloemen den Schryver van den Meibloesem meestal uit het verstand; maer er zal voor hem een tyd komen, dat hy de plooijen van des menschen hert ontvouwen, dat zyn gevoel mannelyke vruchten dragen, - dat hy in een woord uit het herte zingen zal. Dan zal zyn alsnu reeds merkwaerdig talent, dat hy heden tot enkel spel, tot enkel dilettantismus gebruikt, in eene opborrelende, onweêrhoudelyke bronne veranderen; - dan zal de heer Peeters waerlyk dichter zyn.

De drie-en-dertig stukken die de bundel inhoudt, munten alle uit door oorspronkelyke bevalligheid, bekoorlyke frischheid en gemakkelyken vorm. In byna elk der stukken handelen bloemen als allegorische persoonaedjes: de heer Peeters voert het viooltje met zyne nederigheid, de lelie in hare trotsche pracht en de roos met haren hoogmoed ten tooneele, en maekt ons deelachtig aen al hunne wederwaerdigheden en genietingen. Die allegorische handeling, welke byna overal plaets heeft, maekt den bundel wel eenigzins eentoonig.

De volgende stukken hebben ons om hunne fraeije vinding en bewerking zeer behaegd: 's Morgens in de lente, De engel, By de bron, De bloemtuil, De lelie; alsook de kinderdroomen: Drie kroontjes, 'k Wenschte dat ik sliep, welke, uitgenomen Het weverken, waerin te veel kunstwoorden voorkomen, onder de beste van den bundel mogen gerekend worden.

De wiegster, Ware ik ryk, Vrees, Lief maegdelyn en Lief knapelyn zyn voortreffelyk van vorm en zeer geschikt om getoonzet te worden.

1 Men zie over het zonderlinge, ja wy durven zeggen, belachelyke stelsel des Schryvers over de verveling den aenvang van den tienden Avond, blz. 113-114.

[p. 277]

Vergeten wy niet van het byzonderste stuk uit den Meibloesem de koningin der bloemen te spreken. Dit, misschien wat al te lang, gedicht geurt een melancholischen en fantastischen wasem, die den lezer doet mymeren; de afwisseling van maet, telkens dat de moeder of de koningin spreekt, of de dichter zelf van de bloemen zingt, is vol harmony en komt zeer wel met den aert der denkbeelden overeen.

De heer Peeters weet van tyd tot tyd in zyne stukken een uitnemend gebruik van naïve trekken te maken, die iedereen met genoegen lezen moet. Zulke zyn onder andere:

En Hendrik had de schoonsten

Uit heel den hof gezocht,

En had ze waerlyk wonder

Tot eenen tuil gebrogt,

Het waren maegdeliefjes

En andren, rood en blauw,

Wier naem ik heb vergeten,

Want ik vergeet zoo gauw.

Hy weefde een linnen kleedje

En zong zoo schoon een lied!

Ge zingt schoon (sic) liedjes, moeder,

Maer zulke kunt ge niet.

Het kleed was toen geweven,

ô Moeder, 't was zoo wit!

't Is zeker dat myn beste

Die reinheid niet bezit.

De kleinste zegde fluistrend,

Een blosjen op 't gelaet,

Dat haer een vlinder liefhad,

En liefhad inderdaed;

Doch niemand mogt het weten,

Want anders was ze kwaed.

Enkele malen vervalt de Schryver, wat de gedachten aengaet, in herhalingen, die hy had moeten vermyden:

En sommige zegden elkander iets stille -
Waerachtig dit fluisteren maekte my kwaed;
Ik dacht dat ze altyd van my spraken, en zoo ze
Geen bloemekens waren, ik droeg haer steeds haet.

[p. 278]

 

Wanneer ik 's avonds

 

Aen 't venster lag

 

En naer den hemel

 

Diep mymrend zag;

 

Dan werd ik tegen

 

De sterkens kwaed;

 

Ik had ze byna,

 

Ja, zelfs gehaet.

De twee laetste versjes zyn alsmede niet welluidend.

Herhalingen van woorden treft men soms ook aen:

Die bloemen teêr en fyn,

En sprak me teêr en fyn.

't Bloemken is zoo teêr en fyn.

Toen alle de bloemekens lachend en fyn.
't Scheen me een parel zoo schoon en fyn.

Het laetste vers van het volgende schynt ons geen goed vlaemsch:

Wanneer een nienwe lente

Op de aerde groente brogt,

Was Hendrik in het hofken

Die lieve bloemen zocht.

Doch dit zyn kleinigheden, die wy misschien niet hadden hoeven aen te raken.

4^o Het was zeker een stout besluit van wege den heer Hendrickx¹ om met een onderwerp, dat door de beroemdste dichters onzer eeuwe is behandeld geworden, eene plaets onder de nederduitsche letteroefenaren te willen vorderen. Wie kent er Byron's mysterie Heaven and Earth, Moore's Loves of the Angels, La Martine's Chute d'un Ange, de eerste zangen van des grooten Bilderdijk's Ondergang der eerste wareld niet? Ofschoon wy geenszins het dichtstuk van den heer Hendrickx met welkdanig dier beroemde vernuften willen vergelyken, zoo is het nogtans

1 Hetzelfde tydschrift, waermede de lezer des Taelverbonds by onze beoordeeling van het drama des heeren Zetternam heeft kennis gemaekt, leverde eene alleronregtvaerdigste hekeling van het dichtstuk des heeren Hendrickx. Het is uit enkel medelyden met den recensent dat wy niet eens geloofd hebben, in onze beoordeeling, van zyn zonderling gevoelen over den laetsten dag der eerste wereld, gewag te moeten maken.

[p. 279]

onze pligt te verklaren, dat hy zich veel beter uit den slag heeft weten te trekken dan dat wy het hadden durven te gemoet zien.

De laetste dag der eerste wereld is inderdaed een merkwaerdig gedicht, dat den heer Hendrickx doet kennen als eenen man die, zeldzaem genoeg in onzen leeftyd! den regten toon van het heldendicht gevonden heeft, en die, zoo hy zynen smaek eenigzins meer kan vormen, onder de weinige ware dichters, die de nederduitsche letterkunde thands bezit, geen geringen rang zal bekleeden. Doch spreken wy nader over het dichtstuk zelf.

De laetste dag der eerste wereld onderscheidt zich door vinding en plan. Tot hier toe waren onze vlaemsche dichters uitermate schuchter; en, indien men eene uitzondering voor den heer Van Duyse maekt, waegden zy het geenszins gedichten van eenigen omvang te vervaerdigen, al wat zy dorsten, en dit scheen hun een buitengewoone arbeid, was eene duitsche ballade met eenige lieux-communs, zonder studie van karakters der persoonaedjes, uit te rekken: de heer Hendrickx vatte een dramatisch heldendicht aen.

Wy gelooven den lezers van het Taelverbond het schoone plan, dat de heer Hendrickx met veel gevoel en kunst heeft uitgewerkt te moeten mededeelen; om zulks echter wel te verstaen is het noodig dat wy hem met den oorsprong van het dichtstuk bekend maken:

De grondgedachte, zegt de Dichter zelf, ligt opgesloten in het Heilig Schrift, Genesis, hoofdstuk 6, vers 1-8.

Die, op gemelde plaets, den Bybel wil openslaen, zal zien dat er aldaer gewag gemaekt wordt van Zonen Gods uit welker ongeoorloofden minnehandel met de dochteren der menschen, de reuzen voortsproten. Steunende op het apocryphe boek Enoch, waer deze Wachtengelen van het Paradys genoemd worden, heeft de Dichter, die Zonen Gods: Paradysengelen geheeten.

Die beide benamingen van Zonen Gods en Wachtengelen zyn van al te uitgestrekte beteekenis, en doen weinig zien welke de hoedanigheden waren der wezens die deze namen droegen. Het stond den Dichter dus vry hun zulke eigenschappen toe te kennen als de bewerking van het gedicht vereischte. De heer Hendrickx heeft de Paradysengelen dus beschouwd als bovennatuerlyke wezens, verlichaemlykt in menschelyken vorm, voor zooveel zy wachters van het Eden waren; maer welke hun stoffelyk daerzyn voor het onstoffelyke, als Engelen, konden verruilen¹.

Gaen wy nu tot de ontleding over:

1 Men zie de opheldering aen het einde van het dichtstuk.

[p. 280]

Proloog: Semeixas, vorst der Paradysengelen en Sathaniël, Paradysengel, spreken over den ondergang der wereld en over het redden hunner geliefden. Beide beminnen Hialah, dochter van Noach, doch aen Sathaniël is de liefde van Semeixas voor deze maegd onbekend. Sathaniël wordt van Hialah bemind.

Eerste bedryf. Men viert het feest der Zon. Raphaël kondigt den ondergang der wereld aen. Noach en Japhet, denkende dat Hialah onder de feestvierenden is, zoeken haer; zy vinden de maegd niet. Japhet zegt aen Noach dat hy gelooft dat zyne zuster in de magt van Exaël, den vorst der Reuzen, is. Japhet begeeft zich naer Exaël en eischt zyne zuster terug; doch zy is by den Reus niet. Exaël stelt zich voor de maegd te schaken. Sathaniël en Hialah zitten in eene spelonk van het dal Thamar en onderhouden zich over hunne liefde. Sathaniël hoort van haer dat Semeixas haer insgelyks bemint; maer door het meisje verstooten wordt. Hialah beloofd aen heuren vader, voor Sathaniël eene plaets in de arke te vragen, en komt met haren beminde overeen des avonds in dezelfde spelonk weder te keeren, om hem antwoord te brengen. Exaël is ondertusschen ook in de spelonk en bespiedt de geliefden. Hialah verlaet de spelonk, na wie de Reus en later Sathaniël.

Tweede bedryf. Cham heeft zyne zuster uit de spelonk, terzelfdertyd, als den Reus, zien komen: hy vermoedt dat zy in ongeoorlofden minnehandel met die telg der zonde leeft. Hialah verdedigt hare onschuld by Noach, Cham blyft haer betichten, en Japhet heeft medelyden met zyne zuster. Noach weet niet of hy aen de beschuldiging van Cham of aen de onnoozelheid van zyne dochter moet geloof slaen.

Derde bedryf. Het is avond. Hialah wacht in de spelonk haren Sathaniël af. Exaël treedt in en maekt aen het meisje zyne liefde bekend, die met verachting wordt afgewezen. Semeixas schiet toe en geeft Exaël met zyne knods eenen slag op het hoofd dat hy halfdood nederzinkt. De liefdesverklaring van Semeixas wordt even als die van den Reus beantwoord. Noach vertoont zich met zyne zonen: Semeixas wil zich over het versmaden zyner liefde wreken en zegt dat hy Hialah, den Reus liefkozende gevonden heeft. Noach vloekt zyne dochter. Semeixas blyft by Hialah: Sathaniël treedt in, er heeft eene worsteling tusschen de twee Paradysengelen plaets. Semeixas vliedt. Beide gelieven gaen naer Noach om hem met de waerheid bekend te maken.

Vierde bedryf. Hialah en Sathaniël komen by Noach, die zyner dochter geene vergiffenis schenkt, en met zyne zonen naer de arke trekt. Thelmelahim, vrouwe van den Reus, vindt dezen zieltogend en verzorgt hem. Semeixas zoekt naer Hialah en erkent in den neêrgevelden Reus zynen zoon.

[p. 281]

Vyfde bedryf. Het tooneel heeft plaets op den berg Hermoniïm. Exaël en zyne vrouw, Semeixas, Sathaniël en Hialah bevinden er zich op. Worsteling om Hialah. Raphaël dondert allen, uitgenomen Hialah, in de helle, en voert het meisje naer de ark. De zondvloed is begonnen.

De karakters zyn in het heldenspel zeer wel tot het einde toe volgehouden. Noach vooral is eene echte schoone figuer. Zoo hebben wy altyd dien aertsvader in den Bybel begrepen. Ja, dit is wel die vrome man, welke te midden der algemeene verdorvenheid¹, ‘toen de Heere zag, dat der menschen boosheid groot was op der aerde, en al het dichten en poogen huns herten hoe langer zoo boozer werd,’ steeds aen Jehovah denkt, één oogenblik offeranden noch gebeden kan vergeten, en door al het snoode dat hem als in eenen dwarrelstroom wentelt, verbysterd is. De stryd, dien in zyn hert vroomheid en vaderliefde leveren (II en IV bedryf), wanneer hy Hialah door den Reus verleid waent, dit gedurig aerzelen om over zyne lieve dochter zynen vloek of zyne vergiffenis uit te spreken, is meesterlyk geschetst. De door den schyn en den samenloop der omstandigheden bedrogene Cham, zoo driftig, zoo hardnekkig in het betichten zyner reine zuster, en de medelydende, goede Japhet, zyn twee persoonaedjes, die ons insgelyks bevallen hebben. Hialah die zoo noodlottig door haren broeder veracht, en door haren ouden vader gevloekt wordt, en nogtans zoo zuiver in hare liefde voor Sathaniël is, wekt alsmede het belang van den lezer. De engelen Sathaniël en Semeixas kwamen ons, om hunne zeer dikwils weinig engelachtige tael, minder goed geslaegd voor. De Reus Exaël stond ons meer aen.

De heer Hendrickx is een krachtig schilder: men leze slechts om daervan de overtuiging te hebben, het heerlyke tafereel van de worsteling tusschen de Paradysengelen en Exaël en Thelmelahim. Alles is hier beweging en leven. Zulke brokken toonen genoegzaem aen, welke hooge vlugt de heer Hendrickx nemen zal.

Het schynt ons dat het tweede tooneel van het vierde bedryf, alwaer Semeixas in Exaël zynen zoon erkent, den gang van het stuk vertraegt en verhindert: dit tooneel levert niet genoeg belang op om het vierde bedryf, waerin de aendacht van den lezer toch reeds in eenen hoogen graed van spanning gebragt is, te eindigen.

De dichter heeft wel eens uit het oog verloren dat Jehovah geen Jupiter zyn mag: wy weten dat, dichterlyk gesproken, de straffende God der Goden uit het oude testament de Vader van liefde uit het Evangelie niet is; doch in allen gevalle mogt Jehovah niet tieren, zooals hy het door den mond van Raphaël doet.

1 Genesis.

[p. 282]

Rymende en rymlooze verzen wisselen elkander in het dichtstuk af. Tael en versificatie laten op vele plaetsen te wenschen over; maer men denke dat de heer Hendrickx tot hier toe in het fransch schreef. Die onnauwkeurigeden, welke geenszins de schoonheid van plan en aeneenschakeling verminderen, zullen in een tweede dichtstuk welligt verdwynen.

De Dichter kondigt een dramatisch gedicht: Don Juan, aen. Wy hopen dat het spoedig het licht moge zien en de lezing er van ons nog meer genoegen doe dan De laetste dag der eerste wereld ons verschaft heeft. De bytreding van den heer Hendrikx tot de vaderlandsche Schryvers is inderdaed geene kleine aenwinst voor onze jonge letterkunde.

Gent.

J.F.J. Heremans.