|
| |
Kunst- en Letternieuws.
Men schryft ons uit Gent:
Gy vraegt my eenig letterkundig nieuws uit Gent, om aen de andere steden te toonen dat de Vlamingen te Gent niet slapen. Nu - hier zoo wel als in andere steden van vlaemsch-België houden allen een wakend oog in 't zeil, hier ook staen allen werkend op het dek. Dat de vlaemsche geest hier immer en immer aengroeit, zulks bewyzen ons dagelyks daedzaken: van het banket den heere Kesteloot aengeboden, en den geestdrift, waermede de voorlezingen, en bovenal die van Ledeganck en Snellaert ontvangen werden, hoef ik niet meer te spreken, dewyl daerover reeds in het voorgaende nummer van het Taelverbond gehandeld werd; ik wil u slechts een woordje zeggen over een ontwerp, dat reeds lang bestond, en dat men eindelyk gelukt is uit te voeren: ik bedoel het uitgeven van een blad De Eendragt, hetwelk der vlaemsche belangen gewyd, alle veertien dagen zal verschynen. Al de letterkundigen van Gent hebben er hunne medewerking aen beloofd. De noodzakelykheid van een plaetselyken tolk te hebben, werd al te zeer gevoeld, dan dat men langer het verwezenlyken van dien vaderlandschen wensch zou uitgesteld hebben. Meer hierover mag of zal ik u thans niet mededeelen: het eerste nummer, dat op den eersten juny verschynt, zal iedereen genoegzaem met de bedoelingen van het weekblad bekend maken. De Revue contemporaine et rétrospective waervan het eerste nummer reeds lang werd aengekondigd, en die in den vlaemschen zin opgesteld wordt, ziet thans ook het licht. De vlaemsche schouwburg, dien de vaderlandsche Minard bouwt, staet er reeds gedeeltelyk: men denkt dat met het begin van het toekomende jaer men er reeds de voortreffelyke tooneelstukken van onzen Van Peene en Teirlinck, en de veelbelovende poogingen van Rogghé, Lemaire en andere jeugdige letterkundigen zal kunnen vertoonen. De heer Snellaert arbeidt vlytig aen zyne geschiedenis der nederlandsche letterkunde, een werk, waervoor hy byzonder
wel geschikt is; de heer Blommaert zet zyne geschiedenis der nederduitsche Belgen, waervan wy reeds goede fragmenten in het Taelverbond zagen, voort; en van Ledeganck koesteren
| |
| |
wy de hoop weldra een bundel verzen te zien verschynen. Verleden maend beloofde ik u eenige byzonderheden over het Vlaemsche Gezelschap. Dit gezelschap werd op den vierden maert door de heeren Rens, Heremans, Snellaert en Blommaert gesticht en heeft ten doel onderlinge vriendschappelyke betrekkingen daer te stellen niet alleen tusschen de beoefenaers, maer ook tusschen vrienden en beschermers der moedertael en der kunsten die met de tael in verband staen. Wekelyks komt dit gezelschap byeen: elk lid is alleenlyk verpligt een glas bier te drinken, en een oogenblik zyn vlaemsch gesprek met zynen gebuer te willen staken, indien een der gezellen het woord vraegt om het een of ander in het vlaemsch voor te dragen. Onder diegenen, welke het Vlaemsche Gezelschap somtyds met hunne voorlezingen vereeren, merken wy vooral de heeren Vande Walle en Van Peene aen, welke laetste fragmenten voorlas uit een allergeestigsten roman: Reis van de hel naer den hemel door eenen dooden, getyteld; de heeren Boone en Lemaire toonden ook meermaels dat zy voor de dichtkunde veel aenleg hadden. Het nut, dat voor de vlaemsche beweging en de beschaving in het algemeen uit zulke gezelschappen voortvloeit is onloochenbaer: de vlaemsche geest slaet aldaer over tot menschen, die anders nimmer een werkelyk deel in den taelstryd zouden genomen hebben, en die vereenigingen kunnen begaefde zielen doen ontdekken, die, misschien, geene leiding noch aenmoediging hebbende, altyd in de vergetelheid zouden gedompeld gebleven zyn. Het Vlaemsche Gezelschap telt reeds verre boven de honderd leden, van dewelke op de wekelyksche vergaderingen er toch altoos de helft tegenwoordig zyn. Op dit gezelschap moet de hoop van iederen Vlaming rusten: daeruit zal de vlaemsche geest zich over heel de roemryke stad van Van Artevelde verspreiden. - By myn naeste
schryven hoop ik u nog betere tydingen te kunnen mededeelen.
- Gent, 17 mei.
Op zaturdag, 16 dezer ten 6 ure 's avonds, deed Hr Lebrocquy in de groote regtszael onzer Hoogeschool de inhuldigingsles van eenen cursus die ongetwyfeld op de verdere ontwikkeling der nederduitsche letterkunde eenen magtigen en weldadigen invloed zal uitoefenen, en daerby allezins geschikt is om der vlaemsche beweging veel nieuwe vrienden, der vlaemsche tael veel jeugdige beoefenaers aen te werven. Daer wy zoo gelukkig zyn u te kunnen aenkondigen dat Hr Lebrocquy er heeft in toegestemd, zyne inhuldigingsrede, en voor 't eerst, in het Taelverbond te laten verschynen, zullen wy hier noch een droog analysis er van maken, noch er welverdienden lof aen toezwaeijen. Het eerste ware afbreuk doen op het genot, het tweede op het regt uwer lezers. Het moge u dan volstaen te weten dat er nagenoeg 200 persoonen, waeronder studenten, professoren, beroemde letterkundigen, geleerden en hooggeplaetste mannen, van Gent zelven en van elders, by de plegtigheid tegenwoordig waren, en dat ook dit uitstekende aenhoorderschap de medeslepende redevoering van den nieuwen leeraer meermaels door algemeene toejuichingen onderbroken heeft. Die onverdeelde byval, mag als des te belangryker doorgaen, daer hy van den eenen kant van de geschiktheid des heeren Lebrocquy getuigt en van den anderen onwederlegbaer bewyst dat de vlaemsche grondbeginsels ook by de jeugd onzer hoogeschool, nog warme aenhangers vinden.
Het daerstellen van dezen zoo nuttigen en zoo gevolgryken cursus, zyn wy, Vlamingen, aen het echt vaderlandlievend bestuer des Hn Van de Weyer, verschuldigd. Sedert 1830, is die staetsman de eerste die grondig verstaen heeft, wat al goeds de vlaemsche beweging den vaderlande kan aenbrengen, en wat meer is die moeds genoeg had, om zyne innigste overtuiging door meer dan eene daedzaek aen den dag te leggen. Ja, welligt had hy de voor zoo lang verdrukte moedertael weêr een beter tydvak doen opdagen, indien zyne al te vroege aftreding en de moeijelykheden van allen aert, waermede hy gedurende zyne ambtsbekleeding te worstelen had, hem by de uitvoering zyner ontwerpen, niet hadden in den weg gestaen. Dan, daer wy - volgens voorouderlyke gewoonte -
| |
| |
zoowel van het ontworpene als van het gedane rekening houden, blyven wy allen den staetsman innig dankbaer, die voor Belgie's geluk en Vlaenderens heil, het roer van den staet niet lang genoeg in handen mogt houden.
Nota van de Redaktie. De inhuldigingsrede van den Hr Lebrocquy, zal in de aenstaende aflevering van het Taelverbond verschynen.
- Wy vernemen dat door eenige letterkundigen te St-Nikolaes een genootschap is opgerigt ter beoefening der moedertael; met genoegen zien wy deze poogingen te gemoet en wy twyfelen geenszins aen den byval welken deze onderneming zal vinden in eene stad, die reeds door hare nyverheid onder de eerste steden van België mag gerekend worden.
- Men herinnert zich dat de brugsche tooneel- en letterkundige maetschappy gekend onder den naem van Kunstliefde, eenen pryskamp voor het beste Treur- en Blyspel, heeft uitgeschreven. Elf treurspelen of dramas, en tien blyspelen of vaudevilles, zyn de maetschappy toegekomen.
| |
Verschenen werken.
| Te Antwerpen, by J.E. Buschmann: Gedichten en Balladen door P.F. Van Kerckhoven, 1 deel, in-8o 304 bladz. - Prys fr. 2.
Een man te trouwen, blyspel met zang in een bedryf, door H. Van Peene. - Dit blyspel vormt no 11 van 's heeren V.P. Vlaemsch Tooneel, welk telkens met zooveel byval door het publiek ontvangen wordt. |
| - | By P.J. Van Aarsen et Cie: Maria Stuart, met eene aenteekening nopens haer portret en het gedenkstuk van hare twee staetsdamen Barbara Monbray en Elisabeth Curle, in St-Andries kerk, te Antwerpen, 1 deel, in 8o. Prys: 70 cn. |
| - | Te Brussel, by A. Van Dale: Ambiorix, poème en 5 chants, traduit du flamand par A. Lebrocquy, I deel, in-8o. - Toonde de heer Lebrocquy in zyne Analogies linguistiques dat hy een groot taelgeleerde is, zoo toont hy in deze vertaling dat hy ook dichter mag heeten in den vollen zin van het woord, want meer dan eene bladzyde van het voortreffelyk gedicht des heeren Nolet de Brauwere heeft hy op eene meesterlyke wyze overgebragt. |
| - | Te Brussel by, C.J.A. Greuse: De Drossaerd-Clerck, eene omwerking der Teuten in de Limburger Kempen, door Ecrevisse, 1 deel in 8o, 206 bladz. |
| - | Te Gent, by F. en E. Gyselynck: de 1ste aflevering van het Belgisch Museum voor 1846 tiende jaergang. Deze aflevering bevat: Justus Harduyn, met vyf gekleurde platen door Pr. Van Duyse; Proeven van woordafleidingen, door G.D. Franquinet; indien wy het goed voor hebben, is het thans voor de eerste mael dat de heer Franquinet eene bydrage aen het Belgisch Museum levert, maer de geleerdheid die in zyn artikel doorstraelt maekt hem tot een der beste medewerkers van onzen geleerden Willems. Wy hebben het genoegen hier te mogen aenkondigen dat er in eerstvolgende aflevering van het Taelverbond, een belangryk opstel van dien schryver zal opgenomen worden. Anthonius De Roovere begiftigd door de stad Brugge (Ao 1465); vervolg op het artikel opgenomen in het Belgisch Museum voor 1844, blz. 187-195; De bekroonde Else der gentsche schoenmakers, met ophelderingen door Pr. Van Duyse; Acht sproken (fabliaux); vervolg der stadsregten van Brussel, Ao 1368-1386; en van dingen die selden geschien, oud gedicht; deze dry laetste mededeelingen hebben wy aen den heer Willems te danken, die dezelve met belangryke aenteekeningen vergezeld heeft. |
| - | Te Gent, by Van Ryckegem-Lepere: Volksliedjes door C. Duvillers Pr, van Middelbourg, (in Vlaenderen), 2de uitgave 1 deel in-12o. |
| - | Te Gent, by Ivo Tydgat: Notice sur les lunettes et verres optiques, par Fr. E. De Caesemaeker, traduit du flamand, par De Vroede, in 8o. Het oorspronklyk werkje van den heer De C. verscheen reeds in 1841, onder den titel: Aenmerking over de brillen en derzelver gebruik door F.C. De Caesemaeker, 30 bladz. in 8o, de heer De C. schryft de uitvinding der brillen toe aen Roger Bacon, die te Anzin, naby Valencyn geboren werd, en dien wy dus als landgenoot mogen aenzien: verder bewyst hy dat men reeds in de XIVe en XVe eeuw, in Vlaenderen, gebruik
|
| |
| |
| maekte van die kostbare uitvinding, Zyn werkje is met zorg opgesteld en onder alle opzichten de aendacht der geleerden weerdig. |
| - | - Te 's Gravenhage, by K. Fuhri, en by J.E. Buschmann, te Antwerpen: Negen Novellen, door A.L.G. Toussaint, 1 deel in 8o.
Punch 's Brievenspiegel, uit het engelsch met platen. |
| - | By J.M. Van 't Haaff in den Haeg: Allemania en Teutonia, door D. Buddingh.
De heer Buddingh heeft in beide deze werken eene heel andere leerwyze gevolgd dan die welke thans nog in de meeste scholen in gebruik zyn. Men leert byna overal eene tael aen, by middel van thema's, of, zoo als de franschen het verkiezen, by middel van Cacographiën, waer door de leerling eerder fouten leert schryven dan dezelve vermyden. Verders ontwikkelen deze oefeningen weinig of niet den geest, daer de leerling byna niet gehouden is den zin te verstaen om een fout te verbeteren. Aen deze gebreken is de heer Buddingh te hulp gekomen met het uitgeven zyner Alemania, een leerboek, waerin de leerling in aenraking komt met al de regels der spraekkunst door het weglaten van letters, of zynen geest scherpen moet door het zoeken van woorden, die de schryver heeft weggelaten om van jongs af aen hen te gewennen ernstig te denken en onzinnen te vermyden.
Zyne Teutonia is een werk dat hy voor meer gevorderden heeft opgesteld en waerin de leerling bekend gemaekt wordt met de voorbrengselen der beste duitsche schryvers. Wy denken dat deze werken met veel vrucht in alle scholen kunnen gebruikt worden, daerzy, behalven al de voordeelen, welke wy hierboven aengehaeld hebben, nog het nut bezitten, dat de uitleggingen in het nederduitsch gegeven worden, daer thans in Belgie het duitsch door middel van het geliefkoosde fransch moet aengeleerd worden. |
| - | Te Amsterdam, by J.D. Sybrandi: Handleiding tot het leeren stellen van brieven, door P.J. Andriessens. - Dit boekje is byzonder geschikt om de kinderen reeds vroeg in het stellen van brieven te oefenen, en zal als zoodanig zeer wel zyn doel bereiken.
Reizen en lotgevallen van Henry Warton in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, door A.E. Van Noothoorn.
Reizen en lotgevallen van Gustaaf Westerman in de Nederlandsch West-Indische Bezittingen, door denzelfden.
Etienne en Valentyn of waarheid en logen.
Eugenie of het voorregt eener goede opvoeding.
De bovenaengekondigde werkskens leveren ons een bewys op, dat men in Noord-Nederland oneindig beter weet, dan hier, wat men voor de jeugd doen moet, indien men er later nuttige burgers voor het vaderland van maken wil. Zulke verhalen zyn oneindig beter, dan de boekjes die men algemeen in de handen onzer jongheid op de scholen steekt, boekjes, die zich noch door zuiverheid der tael noch door gedachten onderscheiden. |
| - | Te Deventer, by J. De Lange: Macbeth, treurspel van William Shakspeare, uit het engelsch, in de voetmaat van het oorspronkelyke vertaald en opgehelderd door Jurriaan Moulin. - Deze voortreffelyke vertaling moet in geenen deele voor degene van Othello, van denzelfden schryver wyken. |
| - | Te Amsterdam, by Meijer: Hekelrymen of het hedendaagsch toonkunstig Charlatanismus. |
| |
Aengekondigde werken.
Antwerpen, by J.-E. Buschmann: Eenige bladzyden uit het boek der Natuer, door Hendrik Conscience. - Het werk zal een boekdeel in-8o van 300 bladzyden uitmaken, gedrukt op fraei papier en versierd met eene titelplaet op hout gesneden. - Prys der inschryving: 3 francs.
- Te Brussel, by A. Van Dale: Lofrede op Simon Stevin, uit het latyn overgebragt door Pr. Van Duyse. - Prys der inschryving: fr. 1.50.
|
|
Auteursrechtvrij