Onze Taal. Jaargang 81

Groene kaarten in Breda
Redactie Onze Taal

Breda. Dat was op 26 november de plaats waar het 28ste congres van Onze Taal werd gehouden, met als thema ‘Taal leren’. Na onder meer Amsterdam (Beurs van Berlage), Rotterdam (Luxor, De Doelen) en Utrecht (Jaarbeurs) was het dit keer voor het eerst sinds lange tijd dat de tweejaarlijkse taaldag van het Genootschap Onze Taal ten zuiden van de grote rivieren plaatsvond. Op het bezoekersaantal had dit geen effect: ook ditmaal was de zaal uitverkocht. Maar liefst 1425 Onze Taal-leden bevolkten het Bredase Chassé Theater toen presentator Jan Kuitenbrouwer (die was ingevallen voor de zieke Martine Tanghe) met nóg een nieuwigheidje kwam: de bezoekers mochten door middel van een groene of een oranje kaart respectievelijk hun instemming of afkeuring laten blijken.

Prinses Laurentien, die als beschermvrouwe van het genootschap het congres opende, peilde al meteen op deze manier de zaal. Ze vroeg zich af wie zich al had gemeld als ‘Vriend van Onze Taal’. De kaarten gingen ook de lucht in na de lezing van de eerste spreker, taalkundige en didacticus Peter-Arno Coppen, en ze waren allemaal groen. Met zijn bevlogen en aanschouwelijke pleidooi voor een heel ander soort grammaticaonderwijs zorgde hij meteen al voor het eerste hoogtepunt van de dag.

Ook de spreker erna, taalkundige Hans Bennis, ging in op de grammatica, maar dan de grammatica van de sms en andere nieuwe media. Zijn onderzoek daarnaar had hem bepaald niet pessimistisch gemaakt over de taalvaardigheid van jongeren - integendeel. Bennis ging ook nog even in op ‘de grote taal-actualiteit van de afgelopen maanden’ (zoals Kuitenbrouwer het noemde): het verdwijnen van het lidwoord het. Bennis en anderen hadden hier onderzoek naar gedaan, en na een artikel in Onze Taal daarover moest Bennis overal in de media uitleggen dat hij niet zozeer voorstander is van het verdwijnen van dat lidwoord het, maar slechts heeft geconcludeerd dat er een proces in die richting waarneembaar is.

■ Prijs

Cabaretier Herman Finkers ontving vervolgens onder luide bijval van de zaal uit handen van Henny Stoel van de Stichting LOUT (‘Let Op Uw Taal’) de Groenman-taalprijs voor zijn goede en creatieve gebruik van het Nederlands. Een mooi staaltje daarvan was ook zijn dankwoord, waarin hij uitlegde dat het Twents de wortel is van alle talen. Met die gedachte gingen de bezoekers de pauze in, waarin er kon worden gesnuffeld bij de vele (boeken)kraampjes, of kon worden meegedaan aan een taalquiz of een ‘schrijfcarrousel’.

Hoe taal leren precies in zijn werk gaat, was het onderwerp van de lezing van Paula Fikkert, hoogleraar Eerste Taalverwerving. Van de jonge taalverwervers zelf, de baby's dus, kunnen we daar natuurlijk niets over horen. Gelukkig kent de wetenschap manieren om daar toch een indruk van te krijgen.

■ Horizon

Na een wervelend optreden van cabaretière Lenette van Dongen vroeg de Vlaamse schrijver Geert van Istendael zich af welke taal we eigenlijk moeten leren. Zijn antwoord was duidelijk: dat moet de standaardtaal zijn, de taal van alle Vlamingen en Nederlanders; alleen op die manier geef je werkelijk iedereen de kans zijn horizon te verbreden.

Over iets vergelijkbaars ging de forumdiscussie, met Volkskrant-columniste Aleid Truijens, Levende Talenvoorzitter Toon van der Ven en Trudy Coenen, lerares voortgezet onderwijs van het jaar 2010. De kwestie die onder leiding van Mieke van der Weij werd besproken, was of Engels (of andere vreemde talen) het onderwijs van het Nederlands in de weg staat.

Aan het slot van de dag liet Onze Taal-voorzitter Ernst Numann het congres nog één keer spreken: hij maakte bekend dat de in Breda verzamelde Onze Taal-leden weigerambtenaar hadden gekozen tot woord van het jaar.