Onze Taal. Jaargang 81

[p. 31]

Frank Jansen
Hom of kuit
Is de Bijbel in straattaal een goed idee?

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

Dominee Daniël de Wolf van de Thugz Church in een Rotterdamse krachtwijk heeft delen van de Bijbel vertaald in straattaal, de taalvariëteit die door sommige jongeren in grote steden wordt gebezigd. Was dat een goed idee?

Voorstander

Het belangrijkste boek voor iedereen moet ook voor iedereen te begrijpen zijn. Daarom is de Bijbel in straattaal zeker een goed idee. Niet alleen begrijpen jongeren de moeilijke kwesties van het geloof zo beter, ze herkennen zich er meer in en voelen zich aangesproken.

Maar ook voor mensen die meer affiniteit hebben met oprijlaantaal is de tekst interessant. Als hun dochter 's avonds de deur uit gaat om nog even te gaan ‘ballen’, weten ze door hun lectuur dat zij daar geen korfbal of een ander onschuldig spel mee bedoelt. Mogelijk dringen sommige straattaalwoorden en -uitdrukkingen in het Standaardnederlands door en dan worden ze na een tijdje ongetwijfeld als een verrijking beschouwd.

Maar het voornaamste pluspunt van de nieuwe Bijbel is waarschijnlijk de ingesproken versie, waarvan fragmenten op internet te beluisteren zijn (Straatbijbel.nl). Niet alleen omdat deze krachtsprekers zo authentiek klinken - je hoort als het ware hun tattoos - maar vooral omdat daar de naar sympathie hengelende tussenwerpsels zoals weet je? en je weet toch? zo beter tot hun recht komen.

Tegenstander

De straattaal-Bijbel heeft geen nut. Voor een beter begrip is hij niet nodig. Zou de modale straattaalspreker zich echt niets kunnen voorstellen bij het woordje zwanger? Moest dat echt vertaald worden? Is dat niet eigenlijk een beetje beledigend voor deze doelgroep? De straattaal heeft verder maar een beperkt vocabulaire, dat vooral op tienerbesognes is toegespitst. Inderdaad: op lichamelijke verrichtingen en relatieproblemen. Daarom valt te verwachten dat passages over onderwerpen die daarboven uitstijgen - toch niet onbelangrijk in de Bijbel - sterk op het algemeen Nederlands zullen lijken.

Bovendien is straattaal een glibberig begrip. Elke stad heeft een eigen variant, iets wat bij de voorbereiding van deze bijbeluitgave tot problemen leidde. En straattaal verandert snel, net als alle andere jongerentalen. Dat komt vooral doordat je niet zo lang jong bent.

Maar er is ook iets anders aan de hand: jongerentaal slijt snel. Zo gauw jongeren merken dat een woordvondst algemeen ingang dreigt te vinden, laten ze die vallen. Het is immers hún taal - niet die van hun ouders, leraren en dominees. Dominee De Wolf zal dus voor elke druk een totaal nieuwe straattaal moeten toepassen.

En ten slotte: ook wie niet gelovig is, zal gevoelig zijn voor het bezwaar dat de Bijbel in straattaal veel van zijn gewijdheid is kwijtgeraakt, en dat is onvergeeflijk. Het gaat hier om het Boek der boeken.

Wat vindt u ervan?
Is de Bijbel in straattaal een goed idee?

Geef voor 7 februari uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Bijbel in straattaal een goed idee’ of ‘Bijbel in straattaal geen goed idee’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Kunnen we de aanduiding cliënt voor iemand die aan een psychische kwaal lijdt niet beter afschaffen ten gunste van de oude benaming patiënt? Dit probleem in de vorige aflevering van deze rubriek ontlokte 288 taalgenoten een reactie. In overgrote meerderheid (82%) willen de inzenders patiënt terug, slechts 50 mensen (18%) hechten waarde aan het behoud van cliënt.

Maar misschien hoeven we helemaal niet te kiezen, zo blijkt uit een van de deskundige reacties op het forum. Karel Post meldt: ‘Na de fusies tussen de Riaggs en de psychiatrische instituten is de discussie in het veld zelf allang beslecht. Binnen de sector heeft men het over “psychotherapeutische cliënten” en “psychiatrische patiënten”. Daarmee is zowel de term cliënt als patiënt geijkt.’

Uit Posts betoog valt op te maken dat de kwaal van een ‘psychotherapeutische cliënt’ uitsluitend met psychologische methodieken aangepakt wordt, terwijl die van een ‘psychiatrische patiënt’ ook met geneesmiddelen bestreden kan worden.