Onze Taal. Jaargang 79

[p. 328]

Tamtam

Redactie Onze Taal

Raad van State: Nederlands hoeft niet in grondwet

De Raad van State ziet niet in waarom het Nederlands moet worden verankerd in de grondwet, zoals de regering wil. In februari dit jaar besloot het kabinet om grondwettelijk vast te leggen dat het Nederlands de officiële taal van Nederland is, en dat de overheid het gebruik van het Nederlands dient te bevorderen.

Maar volgens de Raad van State ‘staat niet ter discussie dat de taal van Nederland het Nederlands is’, en is zo'n grondwetbepaling daarom ‘strikt genomen niet nodig’. De raad voegt er trouwens aan toe dat er ‘evenmin klemmende redenen’ zijn tégen het opnemen van een taalbepaling in de grondwet.

Het advies van de Raad van State is in september gepubliceerd samen met een brief van de regering waarin deze reageert op het advies, en met een op grond van het advies lichtelijk aangepast wetsvoorstel. In haar brief benadrukt de regering dat ‘bescherming van het Nederlands in een wereld waarin het Engels steeds dominanter wordt’ niet het énige motief is voor de grondwettelijke taalbepaling. Die is volgens haar ook nodig ‘vanuit een oogpunt van behoud van de Nederlandse cultuur’. Ze wijst daarbij op ‘het debat over de Nederlandse identiteit’ dat ‘de laatste jaren’ wordt gevoerd, en op de meerderheid van Nederlandse tegenstemmers bij het referendum voor een Europese grondwet.

Het wetsvoorstel zal nu worden behandeld in de Tweede Kamer.

Ig Nobelprijs voor onderzoek naar heilzaam gevloek

De Nobelprijzen zijn weer verdeeld, maar ook de zogeheten ‘Ig Nobelprijzen’ trokken dit jaar de aandacht. Ze zijn een soort parodie op de echte Nobelprijzen, en gaan naar onderzoek dat weliswaar aan alle eisen van wetenschappelijkheid voldoet, maar tegelijk ook op de lachspieren werkt (Ig Nobel is een woordgrapje: het klinkt als ignoble, ‘niet-nobel’, ‘onwaardig’). Dit jaar werd zo'n Ig Nobelprijs uitgereikt aan de Britse psycholoog Richard Stephens, voor zijn onderzoek naar een bijzondere vorm van taalgebruik: vloeken.

Richard Stephens, winnaar Ig Nobelprijs voor zijn onderzoek naar vloeken.
Foto: Improbable Research

Stephens ontdekte dat als je vloekt, je pijn langer kunt verdragen, en je de pijn ook als minder pijnlijk waarneemt. Hij liet een groep studenten hun hand twee keer onderdompelen in een bak met ijskoud water. De studenten moesten hun hand telkens zo lang mogelijk onder water houden, tot de pijn ondraaglijk werd. De ene keer mochten ze tijdens het experiment een zelfgekozen krachtterm herhalen, de andere keer gebruikten ze een neutraal woord. Bij een vloeksessie konden de studenten hun hand langer onder water houden dan tijdens een ‘neutrale’ sessie. Ook werd het experiment dan als minder pijnlijk ervaren.

Sollicitatiebrieven met spelfouten scoren slecht

Nederlandse managers laten spelfouten in sollicitatiebrieven zwaar wegen, ook als het gaat om functies waarbij taal niet de hoofdrol speelt. Dat blijkt uit onderzoek van uitzend- en detacheringsbureau Accountemps onder zo'n drieduizend uiteenlopende managers in dertien landen.

Van de Nederlandse managers wijst 59% een kandidaat af als er drie tot vijf spelfouten in een sollicitatiebrief staan. 14% vindt zelfs één tik- of spelfout al te veel. Slechts 17% zegt dat spelling niet belangrijk is. Hiermee blijken Nederlandse managers strenger te zijn dan hun collega's in andere Europese landen.

Anita Hijmenberg, manager van Accountemps: ‘Zeker nu bedrijven veel reacties krijgen, is het belangrijk dat je je als sollicitant op een positieve manier onderscheidt. Spelfouten werken hierbij niet in je voordeel.’

Taalprijzen

Tom Lanoye kreeg onlangs de jaarlijkse Tzum-prijs voor de mooiste zin. Het gaat om: ‘Vijftien jaar had de badkamer met de caravanafmetingen probleemloos dienstgedaan, de sporadisch gekneusde knie niet te na gesproken van wie zich, zijn toilet makend of zich scherend voor het lavabootje, te bruusk omdraaide en aan den lijve moest ervaren hoe gering de speling was gebleven tussen rand en wand.’

Een van de Heineken Young Scientists Awards van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, die dit jaar voor het eerst werden uitgereikt, ging naar dr. Paola Escudero (Universiteit van Amsterdam) voor haar onderzoek naar het leren spreken van een vreemde taal.

De hoofdprijs van de Nationale Alfabetiseringsprijzen, ten slotte, was dit jaar voor de Voorlees-Express van Cultureel Projectbureau SodaProducties in Utrecht.

En verder:

Schooltaalwoorden De gemeente Amsterdam heeft een lijst samengesteld met 1600 zogenoemde ‘schooltaalwoorden’: van aan de kook brengen, aan de weet komen en aanbieden tot zuurstof, zwak en zweven. Vmbo-leerlingen moeten die woorden kennen en leren gebruiken, zodat ze de lesstof beter begrijpen en betere resultaten halen.

Schelden Sportclubs gaan strenger optreden tegen scheldende ouders langs de lijn. Dat staat in het manifest Samen voor sportiviteit en respect, dat elf sportbonden hebben ondertekend.

Euro Shopper Stichting Taalverdediging roept op om geen boodschappen meer te doen bij Albert Heijn, vanwege het overheersende Engels op de verpakking van de daar verkochte Euro Shopperproducten.

Geen ontslag De kantonrechter in Eindhoven heeft bepaald dat de welzijnsinstelling Lumens een 50-jarige gezinscoach van Turkse afkomst niet mag ontslaan omdat ze de Nederlandse taal onvoldoende beheerst.

Zie voor meer informatie www.onzetaal.nl/tamtam/enverder.php.