Onze Taal. Jaargang 79

[p. 293]

Taalergernissen

Hoort of ziet u taalverschijnselen die u lelijk, verwerpelijk, leuk, nieuw of anderszins opmerkelijk vindt? Laat het ons dan weten. Liefst per e-mail ([e-mail], met vermelding van uw adres) of anders per reguliere post (Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag).

Des jeugdreclasserings
René Poort - Utrecht

In Van Dale staat bij het woordje des: ‘behoudens in enkele vaste verbindingen niet meer gebruikt’. Nou, kom eens langs op mijn werk, mijnheer Van Dale, zou ik zeggen, want daar wemelt het van de mensen die het gebruiken, en dan niet in ‘vaste verbindingen’, maar in iedere denkbare combinatie, ook bij vrouwelijke woorden, terwijl des natuurlijk alleen kan voorkomen bij mannelijke of onzijdige woorden. En dan steevast met die pedante s na het zelfstandig naamwoord. Zo hoorde ik laatst: ‘Dat is niet des jeugdreclasserings.’ Fout, maar in dit geval is lelijk bijna erger dan fout.

Ook erg: bij eigennamen, zoals ‘Ik vind dat echt des Piets.’ Op 17 april jongstleden zag ik die constructie voor het eerst zwart op wit, in de Volkskrant. In een interview met SP-lijsttrekker Emile Roemer wordt hem gevraagd: ‘Is het des PvdA's om te draaien?’

Mensen schrijven maar wat. Ik heb mij lange tijd omwille van mijn gemoedsrust stilgehouden, maar nu heb ik het er met mijn psychiater over gehad en die zei dat ik nu wel zo ver ben dat ik kan proberen hier een punt van te maken. Dus bij dezen een oproep aan iedereen: hou ermee op! En om vergissingen te voorkomen moeten we ook al die váste verbindingen misschien maar gewoon verbieden, want fossiele constructies horen diep onder de grond.

Mag maar even niet
W.M. van Osch - Haren

Ziekenhuizen staan erom bekend: het overvloedig gebruik van u mag. ‘U mag daar wel even gaan zitten. U mag nu even dit kamertje ingaan. U mag uw jas daar wel even ophangen. U mag deze deur wel dichtdoen. U mag uw bovenlichaam even ontbloten. U mag uw handen even boven uw hoofd houden. U mag nu met uw vinger dit watje even stevig aandrukken. U mag nu even inademen en uw adem vasthouden. U mag nu weer doorgaan met ademhalen.’

Maar ook op andere plaatsen waar zorg en service geboden wordt, zoals in de kapsalon of in het vliegtuig, hoor je dat u mag om de haverklap. Er wordt vaker over geklaagd, ook in Onze Taal, bijvoorbeeld in november 2002, toen een lezer de constructie ‘quasi-beleefd’ noemde. De redactie stelde daar toen in een naschrift tegenover dat u mag een gebruikelijke manier is van verzoeken, die niets te maken heeft met toestemming verlenen, maar alle verklaringen ten spijt krijg ik kromme tenen als ik op zo'n onpersoonlijke manier word aangesproken. Ik pleit er daarom voor dat beroepsopleidingen meer aandacht gaan besteden aan de manier waarop klanten en patiënten worden bejegend.