Spelen met taal
Alfabetzinnen
Rutger Kiezebrink
Wat is er zo opmerkelijk aan stresssituatie? Wat is het langste palindroom met afwisselend klinkers en medeklinkers? Zijn er meer woorden als arbeidsonrust en lateihout - dus met vijf verschillende klinkers in alfabetische volgorde? om dat soort (opperlandse) vragen draait het in de tweemaandelijkse rubriek ‘Spelen met taal’.
Die x en die y, die zijn toch wel het lastigst als je een alfabetzin moet maken: een zin van zesentwintig woorden waarvan de beginletters achter elkaar gelezen het alfabet vormen. Je komt al snel uit bij iets als xenofobe yuppen, x-vormige yoghurtpakken of - wie heeft ze niet in zijn tuin staan - xeromorfe yucca's.
Ook de rest van de zin moet hout snijden. Bij een aantal reacties op de ‘Spelen met taal’-oproep uit het juninummer - er kwamen er tientallen binnen - was dat gelukt. Goed gelukt zelfs. Er is helaas geen ruimte om alles uitgebreid te bespreken. Daarom hieronder een greep uit de mooiste alfabetzinnen van Onze Taal-lezers (de overige zijn te vinden op www.onzetaal.nl/spelen/alfabetzinnen.php):
| - | Als beuken, cipressen, dennen, enzovoort flink gaan hinderen in je kijkvenster lijken meren net op parels, quasi rustig sluimerend tussen uitgestrekte varenvelden, waarin xeromorfe yucca's zinderen.
(Adrie Damstra-Kelfkens) |
| - | Als butlers champagne drinken en feesten, gaat het in jouw keurige landhuis mis! Naijverig ondankbaar personeel! Querulante rijken straffen terecht uitermate vrijpostige werknemers, xenofobe yuppen zeker!
(Klaas Damstra en Ingrid de Jong) |
| - | Als burgers criminaliseren, dan eindigt feitelijk goedheid hier in je kleine landje met nauwelijks opvallende problemen; qua reactie schrijven twaalf universiteiten voor wat xenofobe yuppen zeggen.
(Christine van Eeuwijk) |
| - | Als bij catastrofes de economie faalt, gaat het in juist kansloze levens makkelijker naarmate overheden per quoteringsmaatregel razendsnel stijgende tarieven uitlokken voor witte, xenofobe, yuppieachtige zakenlieden. (Martin van der Hooft en Hillie Wagemans) |
| - | Aanhef boven compositie, / Dat einde fnuikt grote hoeveelheden individuen! Je kunt letters met niet oplosbare problemen qua raar slot toch uitstekend verder wegwerken? / Xenofobe yoghurt, / Zacharias (Thomas ten Cate) |
| - | ‘Azijn’, beval Cindy, daar er fel gemeen haar iets jeukte. Krabben leverde maar nauwelijks opluchting, pukkels quadrupleerden reusachtig snel, tepels ulcereerden vlammend. ‘Wat xeroform!’ yelde zij.
(Anouk van Westerloo, die toelicht: ‘Xeroform is een oud middel tegen brandwonden, in dit geval dus prima op zijn plek.’) |
Er waren ook lezers die een rijmende alfabetzin uit hun pen lieten vloeien. Max van Velzen wist zelfs een heus ‘ollekebolleke’ te fabriceren, een gedicht van acht regels met elk het metrum van het woord ollekebolleke:
Actie bij Carpetland!
Droomhuis en flat gepimpt Hang in je kamer Lamellenkleur ‘milk’
Nu ook (per queue) rood spul: Tulbandtweed-terrakleur Uw vrouw wil Xenos'
Yin-yangachtig zwilk.
Niet direct geschikt als ezelsbruggetje om het alfabet te onthouden, maar bijzonder knap gevonden. (Zwilk betekent overigens ‘gegomd of met rubber bedekt linnen’.)
Alle bijdragers: cordiale dank en flink gemeende hartelijkheden inzake jullie knap lopende - met name ook prachtig qua redeneringen: soepel, tevens uitermate verrassend - welhaast x-factorwaardige, yin-yangachtige zinnen!
Auteursrechtelijk beschermd