Rutger Kiezebrink
Spelen met taal
‘Vrouwenzinnen’
Wat is er zo opmerkelijk aan stresssituatie? Wat is het langste palindroom met afwisselend klinkers en medeklinkers? Zijn er meer woorden als arbeidsonrust, lateihout en tafeldiscours? Om dat soort vragen draait het in de tweemaandelijkse rubriek ‘Spelen met taal’.
In september ging deze rubriek over woorden, zinnen en verhalen die in hun geheel bestaan uit letters zonder ‘stok omhoog’ of ‘staart omlaag’. Dion Nicolaas wees erop dat Battus dit soort zinnen ‘vrouwenzinnen’ noemt, want ‘een letter met een stok is mannelijk’ (zie Opperlandse taal- & letterkunde, pagina 21, 48 en 50, of Opperlans!, pagina vz) - en natuurlijk is vrouwenzinnen zélf een woord zonder stokken of staarten.
Als ‘Spelen met taal’ een wedstrijd was, zou Jan van der Pol deze keer zonder meer de winnaar zijn: hij schreef een verhaal van bijna duizend woorden zonder stokken en staarten. Van der Pol is zelfs zó streng voor zichzelf dat hij de i niet gebruikt, vanwege de punt; wel heeft hij soms een apostrof nodig. Een fragment uit Van der Pols ‘romance van onno en anna’:
er was eens een ouwe zwerver, onno wamers, ex-zeeman en ex-veerman. een warme zomer voer onno over een zeeuwse zeearm naar een verre oever, waar een snoes van een vrouw zwom. (...) zozo, er was zowaar succes voor onno wamers. mevrouw verwennen was nu nummer een. en 'r eerzaam veroveren een essence.
Anna blijkt heftigere plannen te hebben - ‘ze was smoor, nee, ze was zowaar een summum van voze wensen’ - en roept: ‘omarm en verwarm me, zoen me, verover me ruw, neem 'm en raas ermee over m'n venus.’ Van der Pol schrijft dan veelbetekenend: ‘... overuren voor een censor...’, en laat het aan de lezer om te bedenken wat er nu gebeurt.
Na wat gehakketak keert de rust weer, en ‘zomer na zomer voeren onno en anna samen over verre oceanen, over evenaar naar een zomerse amazone en weer evenaar over naar een zomerse azoor.’ Het verhaal loopt helaas slecht af: ‘we memoreren anna en onno voor eeuwen. amen.’ De volledige tekst van het verhaal, dus ook de oorzaak van beider voortijdig verscheiden, is te lezen op www.onzetaal.nl/spelen/stokloos.php.
De inzending van Bertha Barelds is interessant doordat er twee erg actuele thema's in verwerkt zijn. Over ‘cor venema, een eerzaam man, en rosemarie van assen, vrouw van cor’, schrijft ze bijvoorbeeld: ‘in een eeuw van crisis en recessie in onze economie nemen ze soms een mini [als auto - RK].’ En: ‘wanneer ze over mexicaanse virussen vernemen, nemen ze (...) zeer secuur een vaccin.’
Ook de volledige tekst van deze en andere inzendingen staat online.
Auteursrechtelijk beschermd