Onze Taal. Jaargang 77

[p. 366]

Taalergernissen

Hoort of ziet u taalverschijnselen die u lelijk, verwerpelijk, leuk, nieuw of anderszins opmerkelijk vindt? Laat het ons dan weten. Liefst per e-mail ([e-mail], met vermelding van uw adres) of anders per reguliere post (Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag).

Het verschil maken
Arie de Jong - Vertaler, Arnhem

Naar mijn idee wordt de relatief nieuwe uitdrukking het verschil maken in de betekenis ‘belangrijk zijn, van (doorslaggevend) belang zijn’ vrij algemeen onbekommerd overgenomen. Sinds de Poema's in 2001 een nummer-1-hit scoorden met het liedje ‘Zij maakt het verschil’ hoor ik de uitdrukking werkelijk overal.

Het komt mij voor dat deze term is overgekomen - net als vele andere zegswijzen - uit het Engels: to make the difference.

‘Genootschap, doe er wat aan!’

Dodelijk
Marco Adriaanse - Hengelo

Wat bij mij telkens weer tot ergernis leidt, is het hedendaagse gebruik van het bijvoeglijk naamwoord dodelijk, direct vóór het woord slachtoffer(s). Met name woordvoerders van de politie hebben het nogal eens over ‘dodelijke slachtoffers’. Hoewel dodelijk in Van Dale niet alleen staat omschreven als ‘de dood veroorzakend’ maar ook als ‘met de dood gepaard gaand’, kan het woord voor mij niets anders betekenen dan dat eerste. Slachtoffers, zeker dode slachtoffers, kunnen nu eenmaal niet doden zoals een dodelijk wapen dat kan. Het woordgebruik van de politie komt mij onlogisch voor.

Financiële instellingen
Theo Ruyter - Ijmuiden

Met name in de geschreven pers wordt de laatste tijd systematisch de aanduiding financiële instellingen gebruikt wanneer uitdrukkelijk sprake is van particuliere bedrijven en ondernemingen. Dat riekt naar misleiding. Ik associeer instellingen vooral met het publieke domein, dat wil zeggen met organisaties die per definitie het algemeen belang beogen. Ik vermoed dat het begonnen is bij politici en bankiers, die sinds het uitbreken van de ‘hypotheekcrisis’ in de VS voortdurend hele leugens en halve waarheden de wereld in geslingerd hebben om te voorkomen dat het publiek zijn vertrouwen zou verliezen in allerlei actoren op de financiële markten.

In ieder geval lijkt me dit een duidelijk staaltje van, door bepaalde belangen ingegeven, taalvervuiling. Hopelijk is deze van tijdelijke aard, want ik kan me nog niet voorstellen dat ik straks naar mijn favoriete sportinstelling ga, als ik een voetbalwedstrijd wil zien, of naar de broodinstelling om de hoek, wanneer ik de bakker op het oog heb.

In verband met uw privacy?
Frans Lisman - Velp

Ukent allemaal deze zin in apotheken, banken, enz.: ‘In verband met uw privacy verzoeken wij u achter de streep te wachten.’ Een onzinnig verzoek, want het gaat dan niet om úw privacy, maar om die van degene die vóór u aan de balie geholpen wordt.

Komma in krantenkoppen
Jos Paardekooper - Deventer

NRC Handelsblad heeft de gewoonte zijn lezers met grote regelmaat te trakteren op koppen als:

-	Poetin, Bush in goede sfeer uiteen
-	Japan, China eens over betere relatie
-	Weer ruzie Colombia, Ecuador

Waarschijnlijk wordt in al deze gevallen het gebruik van de komma in plaats van het voegwoord en ingegeven door ruimtegebrek: Poetin, Bush past net wel boven één kolom, Poetin en Bush vermoedelijk net niet. Maar dat is niet het probleem van de lezer, en die hoeft dus ook niet opgezadeld worden met de onmacht van een koppenmaker.

In andere dagbladen ben ik een dergelijke constructie nog nooit tegengekomen, zelfs niet in een plaatselijke krant of een huis-aan-huisblaadje. Zou de NRC-redactie menen dat dit een juiste toepassing van de komma is?