Onze Taal. Jaargang 77

Gesignaleerd

Naar... toe
René Appel - Amsterdam

Het overmatig gebruik van naar... toe is al door velen opgemerkt. Onlangs kwam ik echter op de website van het stadsdeel Amsterdam Centrum dit voorzetsel plus achterzetsel tegen in een voor mij geheel nieuwe constructie: ‘In principe is het stadsdeel zeer tolerant naar het parkeren van (brom)fietsen toe.’ Behalve als plaatsaanduiding (ergens naartoe gaan) verscheen bij mijn weten naar... toe alleen verbonden aan een of meer personen: ‘Naar onze leden toe willen we laten weten dat’, enz. Nu blijkt naar... toe zijn invloedssfeer uit te breiden.

Wat voor zinnen kunnen we verder verwachten? Ik denk aan de volgende mogelijkheden:

- De organisatie treft voorbereidingen naar het concert toe.
- De krant voert een onduidelijke politiek naar de ingezonden-brievenrubriek toe.
- Naar deze kwestie toe willen we een duidelijke lijn trekken.

Duyvendakje
Dick Kraaij - Alphen Aan den Rijn

Het komt al voor in de omgangstaal, maar ook ruim tweehonderd maal op internet: het ‘duyvendakje’. Op de website GeenStijl bijvoorbeeld: ‘En 9/11 dan? Was dat ook een Duyvendakje?’, en over Duitsland na de Tweede Wereldoorlog: ‘Daar wilde iedereen die verkeerd was geweest meteen een Duyvendakje doen en verantwoording afleggen.’

De betekenis zal zoiets zijn als: ‘een strafbaar feit dat door de dader (met veel bombarie) wordt opgebiecht, met name wanneer het verjaard is’.

Delen
Gerard Roelofs - Amsterdam

Onder de kop ‘Pinkstertaal’ wees ik bijna vijftien jaar geleden op een aantal kenmerken van het taalgebruik van roomskatholieke pinkstergelovigen in Nederland en België (Onze Taal, januari 1994). Een typische zegswijze die ik signaleerde was delen. Ik omschreef die als ‘het met elkaar uitwisselen van religieuze ervaringen’.

Deze zomer ontstond het woord duyvendakje, naar oud-GroenLinks-Tweede Kamerlid Wijnand Duyvendak.
Foto: Margot Scheerder

Het valt mij de laatste tijd op dat het werkwoord delen in steeds meer contexten in de betekenis van ‘uitwisselen’ wordt gebruikt. Mensen ‘delen’ hun ervaringen, kennis, leed, enzovoort.

Vanuit het seculiere domein dringen geregeld taalinvloeden het religieuze domein binnen (bijvoorbeeld de Bijbel in sms-taal, waaraan Onze Taal in 2006 aandacht besteedde). Zou de hierboven gesignaleerde betekenisverandering van delen een voorbeeld zijn van een taalbeweging in omgekeerde richting?