Onze Taal. Jaargang 77

[p. 220]

Redactie Onze Taal
Tamtam

‘Laat alle kleuters Engels leren’

Kinderen moeten al vanaf de kleuterklas Engels of een andere vreemde taal leren. Dat stelde de Onderwijsraad half juni in een advies aan de Tweede Kamer. Momenteel krijgen de meeste basisschoolleerlingen pas in groep zeven een vreemde taal - bijna altijd Engels. Dat is veel te laat, zegt de raad. Juist heel jonge kinderen zijn in staat goed en snel meerdere talen naast elkaar in zich op te nemen. Die extra talenkennis is hard nodig om economisch bij te blijven.

Volgens Annelou van Egmond van de Onderwijsraad is het niet de bedoeling dat kleuters buitenlandse werkwoordvervoegingen in hun hoofd gaan stampen: ‘Ze kunnen de taal gewoon spelenderwijs oppikken tijdens het appeltje schillen of zakdoekje leggen.’ Maar om vreemde talen via de zogenoemde onderdompelingsmethode aan te bieden moet wel eerst de wet worden gewijzigd, want daarin staat nu nog dat Nederlands de voertaal is in het onderwijs.

De Algemene Onderwijsbond heeft zich tegen het plan uitgesproken. De lerarenorganisatie is bang dat extra Engels ten koste gaat van andere vakken. Of de Tweede Kamer het advies gaat overnemen was bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend.

Nederlands zesde taal ter wereld

Nederlands staat zesde op een wereldranglijst van belangrijkste talen. Dat is de opmerkelijke conclusie van Frans onderzoek, waarvan de resultaten werden gepubliceerd in het blad Le français dans le monde.

In het vaak aangehaalde talenoverzicht Ethnologue van de taalkundige onderzoeksinstelling SIL International stond het Nederlands zeven jaar geleden nog op een 48ste plaats. Maar dat was louter berekend op basis van de aantallen sprekers per taal, terwijl er bij dit nieuwe, Franse onderzoek ook werd gekeken naar zaken als de aanwezigheid van de taal op internet, het aantal staten waar de taal officieel erkend is en het aantal vertalingen van en naar de taal. Zo bezien is het Engels de belangrijkste taal, gevolgd door het Frans, Spaans, Duits, Japans, en dus Nederlands.

De campagne ‘De Nederlandse taal verbindt ons allemaal.’

Geen nieuwe spellingherziening

Er komt geen spellingherziening in 2015. Dat heeft de Nederlandse Taalunie nog eens officieel beloofd, na kritische vragen van CDA-Kamerlid Jan Schinkelshoek. Die liet weten nog ‘grijze haren’ te hebben van de spellingwijzigingen van 1995 en 2005, en hij pleitte daarom voor spellingrust, ‘niet alleen om iedereen te laten wennen aan de laatste veranderingen. Maar vooral ook om de historische keten - kunnen volgende generaties onze klassieken nog wel lezen? - niet te verbreken.’

Volgens het Comité van Ministers van de Taalunie (de Vlaamse en Nederlandse bewindslieden voor onderwijs en cultuur) is de spelling inmiddels ‘nagenoeg volledig beschreven’, en zijn nieuwe wijzigingen en toevoegingen dus niet nodig. Als er in 2015 al iets gebeurt, zal het niet meer zijn dan het ‘toevoegen van nieuwe Nederlandse woorden en uitdrukkingen’.

Taalcoach moet allochtoon bijspijkeren

Premier Jan Peter Balkenende en minister Ella Vogelaar van Integratie gaven half juni het officiële startsein voor de campagne ‘De Nederlandse taal verbindt ons allemaal’. Via onder meer televisiespotjes en websites moeten allochtonen worden overgehaald Nederlands te gaan leren - niet alleen op traditionele wijze in het klaslokaal, maar ook via zogeheten taalcoaches: vrijwilligers die een tijdlang optrekken met een allochtoon om diens taalvaardigheid bij te spijkeren.

Volgens Vogelaar, die 11 miljoen euro uittrekt voor het plan, voelt maar liefst de helft van de bevolking wel wat voor de rol van taalcoach. Als dat zo is, zou dat ruim voldoende zijn: op dit moment spreken ongeveer een half miljoen landgenoten onvoldoende Nederlands.

Potentiële cursisten én taalcoaches kunnen zich aanmelden via Hetbegintbijtaal.nl.

‘Regionale talen bedreigen Franse identiteit’

In Nederland is bijna iedereen het er wel over eens dat kleine talen beschermd en gecultiveerd moeten worden. Als er in Nederland al gediscussieerd wordt over het beleid rond minderheidstalen, dan gaat het meestal over geld of over de manier waarop het gebruik van regionale talen het best bevorderd kan worden.

In Frankrijk gaat het er heel anders aan toe. Daar vindt de overheid van oudsher dat regionale talen, zoals het Bretons of het Occitaans, het Frans vooral in de weg zitten. Nadat Frankrijk hiervoor op de vingers is getikt door Europa, heeft het land een historische stap gezet: eindelijk overweegt het serieus de minderheidstalen in het land te erkennen.

Maar de kritiek op dat voornemen is in eigen land niet mals.

De leden van de prestigieuze Académie française bijvoorbeeld hebben furieus op het plan gereageerd. Zij noemen het een ‘aanval op de Franse identiteit’, wat hún weer op kritiek kwam te staan. En zo vliegen de verwijten over en weer, zodat er tot ver over de landsgrenzen aandacht besteed is aan deze ‘war of words’, zoals de Britse krant The Guardian het noemde.