Onze Taal. Jaargang 77

[p. 133]

Guus Middag
Zong
Boten Anna

Waarom zingt Eva de Roovere ‘Jij is lastig’ en ‘fantastig’? En de jongens van Opgezwolle ‘proef die woofer’? En hoe komt het dat dit zo bijzonder klinkt? In zijn rubriek ‘Zong’ staat Guus Middag stil bij de taal en de poëzie die te horen is in allerlei Nederlandstalige liedjes, oud en nieuw.

Het was in de zomer van 2004 dat de mensen op straat tegen elkaar zeiden: ‘Allo? A-ha-lo?’ Met een grappig buitenlands accent, op vragende toon. Of de een zei ‘Saloet?’ en dan zei de ander ‘Hai Doek?’ En dan samen, met hoge stemmetjes: ‘Maja hi, maja hoe, maja ho, maja haha.’ Het waren woorden en zinnen uit een vrolijk liedje dat heel Europa aan het veroveren was, van een onbekend Oost-Europees jongenstrio, O-Zone. Des te vrolijker omdat het zo onbegrijpelijk was. Het is nu eenmaal leuk om iets onverstaanbaars na te brabbelen: ‘dragostea din tei’. En dan af en toe iets bekends ertussendoor, zoals ‘allo’ of ‘salut’. Het was Roemeens, gezongen door jongens uit Moldavië.

Het is de charme van het vreemde. En misschien ook nog wel, voor de meezingers, de charme van de oerherinnering uit de tijd van het leren van een taal: klanken proeven, zinnetjes zingen, af en toe een los woord herkennen. Zo is het ook altijd weer verrassend om te midden van allerlei Noorse klanken te horen dat een Noorse sporter Braadbak heet. In de uitslagenlijsten komt soms een Roemeense voetbalclub voorbij met de naam FC Petrolul.

■Robot

Twee zomers later, in 2006, ging het al net zo, en opnieuw in heel Europa. Toen verscheen ene Basshunter in de hitlijsten, met een dancenummer in hoog tempo en met veel echo, met lekkere zwiepdrums uit de computer en allerlei vervormde knerpgeluiden. Basshunter kwam uit Zweden, dat kon je aan zijn tekst nog net horen. Maar waarover het ging? Er was weinig van te verstaan, alleen dook tussen allerlei Zweedse eu-geluiden af en toe zoiets op als ‘balans’, ‘kanaal’ en ‘boot’, heel vaak in rijmpositie. Ook kwam de naam Anna vaak voorbij. Het lied heette ‘Boten Anna’, dus namen veel niet-Zweedssprekenden dan maar aan dat het over een bootje met de naam Anna ging, dat lekker lag te dobberen in een kanaal - ook omdat we in het bijbehorende filmpje de zanger af en toe in een waterfietsboot zagen zitten, in een recht stuk gracht.

In werkelijkheid ging het liedje niet over een boot in een kanaal, maar over een ‘bot’. Een bot (verkorting van robot) is een computerprogramma dat zelfstandig taken uitvoert, bijvoorbeeld in een van de kanalen van een chatruimte op internet. Soms wordt zo'n bot door chatters aangezien voor een mens, met alle vergissingen en teleurstellingen van dien. Het liedje van Basshunter beschrijft het omgekeerde geval: de zanger wordt verliefd op een bot, waarachter zich later een echt meisje (Anna) blijkt te verschuilen. Hij kan en wil het niet geloven.

■Feestgarantie

Mooi gegeven, verrassend geval, maar dat ging een beetje voorbij aan het grote publiek. Dat had allang besloten dat dit een vrolijk partynummer was over een of andere mafkees met een boot die Anna heette. Al heel snel was er een Nederlandse versie klaar, van de hand van de Gebroeders Ko, de artiestennaam van Ton en Gerard Koopmans uit Raamsdonksveer, volgens de eigen aanprijzing een ‘feestduo met maximale feestgarantie’. Het was geen vertaling, maar eerder een verklanking - of hoe noem je dat. ‘Jag känner en bot’, zong Basshunter, met een langgerekte o. Dat is: ‘ik ken een bot’. De Gebroeders Ko maakten ervan: ‘Ik heb een boot’, ook met een langgerekte o. En toen kwam de rest vanzelf: ‘Ik heb een hele mooie splinternieuwe boot. / Haar naam is Anna en ze ligt hier in de sloot. / En ik ga varen op het kanaal. / Het is de allermooiste boot van allemaal.’ Inhoudelijk wordt daar in de rest van het lied niet veel meer aan toegevoegd. Het wordt gezellig op de boot. Zomer, jachthaven, drank, muziek, meisjes aan boord, dus varen maar.

De verklanking van de Gebroeders Ko had evenveel succes als het origineel. Blijkbaar was het stramien erg geschikt voor bewerking: iets met boten, iets met een sloot, een beetje Zweeds, de sfeer van zomer en fun en party - altijd goed. De bewerking leidde zelf ook weer tot allerlei bewerkingen en parodieën, in de vorm van ringtones en internetfilmpjes en forumbijdragen met gekke stemmetjes. In het najaar van 2006 probeerden de Gebroeders mee te liften op hun eigen succes, door een sinterklaasversie van hun botenlied uit te brengen.

■Voorbankgesprekken

De botenriedel is sindsdien op allerlei plekken opgedoken. Dit voorjaar bracht Peter R. de Vries de voorbankgesprekken met Joran van der Sloot op tv. Daarin konden we Van der Sloot voor de verborgen camera horen vertellen, al dan niet naar waarheid, dat hij op een nacht in 2005 het lichaam van Natalee Holloway van het Arubaanse strand had laten verdwijnen, door een vriend met een boot. De kijkcijfers waren hoog. Binnen een paar dagen was er een liedje over, op internet, van dj Sven, op de bekende melodie. De downloadcijfers waren hoog. De tekst laat zich wel raden, bij een verdachte met deze achternaam: ‘Mijn naam is Sloot. / Mijn naam is Joran, Joran van der Sloot. / En mijn vriend die heeft een hele mooie boot.’

Voor videoclips van de besproken nummers zie www.onzetaal.nl/tijdschr/zong.php

De Gebroeders Ko.