Onze Taal. Jaargang 74

[p. 357]

Inzich
Raymond Noë

‘InZicht’ licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Hedendaags grammaticaonderwijs

Het Nederlandse-taalonderwijs richt zich tegenwoordig vooral op praktische toepassingen van taal, zoals het schrijven van een betoog of het houden van een presentatie. Moet dit ook niet gevolgen hebben voor het grammaticaonderwijs? Moet de nadruk niet liggen op het herkennen van de invloed van woordkeuze en zinsbouw op een tekst? Eva Tol-Verkuyl vindt van wel, en brengt haar ideeën in de praktijk in haar boek Taal in tekst. Hoe je taal gebruikt om tekst vorm te geven, een leerboek ‘taalgebruiksgrammatica’ voor hbo- en wo-studenten. Hierin staat de tekstgerichte benadering natuurlijk voorop, maar het boek verschaft ook de nodige grammaticale achtergrondkennis. De onderwerpen die aan bod komen zijn o.a. enkelvoudige en samengestelde zinnen, woorden, zinsdelen en tekstanalyse.

Taal in tekst. Hoe je taal gebruikt om tekst vorm te geven is een uitgave van Coutinho en kost € 33,50 (ingenaaid, 345 blz.).
ISBN 90 6283 461 2

Kort Afrikaans

Het 2840ste deeltje uit de reeks ‘Actuele onderwerpen’ gaat over het Afrikaans. Het tijdschriftboekje is geschreven door Ronald Kennedy en biedt (getrouw aan de AO-formule) in kort bestek (24 blz.) een kennismaking met deze taal. Onderwerpen die erin aan bod komen zijn: historie, toekomst, grammatica en Nederlands-Afrikaanse ‘valse vrienden’.

Afrikaans. ‘Die vriendelike taal’ kost € 3,25. Bestelinformatie: tel. 0320 - 28 69 62; website www.actueleonderwerpen.nl.

Woordenpotpourri

Ewoud Sanders schrijft op de achterpagina van NRC Handelsblad de wekelijkse rubriek ‘Woordhoek’, waarin hij doorgaans ingaat op woorden met een verhaal - gewone woorden als heimwee en salmonella, maar ook onbekendere als fletcheren of polichinel, of min of meer actuele als toedeledoki en laterz. Van alle woorden behandelt Sanders grondig de herkomst en geschiedenis. Een groot aantal van die stukken is nu gebundeld in Allemaal woorden.

Allemaal woorden is een uitgave van Prometheus/NRC Handelsblad en kost € 15,- (gelijmd, 228 blz.). ISBN 90 446 0765 0

Langs de taalgrens

Vorig jaar besloot Riemer Reinsma zijn vakantie eens heel anders te besteden: hij maakte een wandeling langs de Belgische taalgrens, de lijn die het land officieel verdeelt in een Nederlandstalig en een Franstalig gedeelte. Onderweg van Dranouter in het westen naar de Voerstreek in het oosten sprak hij met bewoners en zocht hij naar sporen van taalstrijd in het verder zo vredige landschap. In het (ruimhartig van foto's en kaarten voorziene) Wandelen langs de taalgrens schrijft hij over zijn bevindingen, en over de achtergronden van deze merkwaardige scheidslijn. Een voorproefje uit het boek stond in het juninummer van Onze Taal. (Zie ook de aanbieding op blz. 348.)

Wandelen langs de taalgrens is verschenen bij Uitgeverij Contact en kost € 19,90 (gelijmd, 182 blz.) ISBN 90 254 1963 1

Taalcolumns

Het penariepitje van Huib Boogert is een bloemlezing uit de taalcolumns die hij tweewekelijks schrijft in De Telegraaf, over ‘de onvermoede eigenschappen van het Nederlands’. Die onvermoede eigenschappen betreffen vooral de ontwikkelingen die het hedendaags Nederlands doormaakt. Boogert schrijft (onder veel meer) over nieuwe woorden, de invloed van het Engels, managersjargon, schelden en spellingperikelen, en ook over vergeten woorden als penariepitje (‘kaarsje dat men opsteekt in probleemsituaties’). Vrijwel alle stukjes worden aangevuld met commentaar uit e-mails die Boogert van zijn lezers ontving.

Het penariepitje. Vrolijkheid en frustratie over het Nederlands is een uitgave van BZZTôH en kost € 12,50 (gelijmd, 159 blz.). ISBN 90 453 0239 X

Compacte Schrijfwijzer

Jan Renkema's befaamde Schrijfwijzer is er nu ook in een beknopte, handzamere versie, de Schrijfwijzer compact. Daarin komen dezelfde onderwerpen aan bod, maar de uitleg is teruggesnoeid tot de essentialia en bovendien zijn de theoretische achtergronden en de oefeningen achterwege gelaten. Overigens is er ter gelegenheid van de spellingwijziging ook een nieuwe editie van de grote, gebonden Schrijfwijzer verschenen, die waar nodig - is aangepast aan de nieuwe regels.

Schrijfwijzer compact is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost € 14,95 (ingenaaid, 263 blz.). ISBN 90 12 10826 8 (aangepaste editie reguliere Schrijfwijzer. € 29,95.
ISBN 90 12 10854 3)

Taal en gedrag

In Gevangen in de taal laat Paul Liekens zien hoe ons taalgebruik ingesleten patronen in ons gedrag weergeeft, en hoe we die patronen, als ze ons beperken, kunnen veranderen door ons taalgebruik te verande-

[p. 358]

ren. De auteur spreekt op grond van twintig jaar ervaring als trainer neurolinguïstisch programmeren (nlp).

Gevangen in de taal. Hoe woorden je kunnen beperken is een uitgave van Ankh-Hermes en kost € 4,95 (gelijmd, 96 blz.).
ISBN 90 202 0184 0

Beestachtige bouwtermen

Architect in ruste P.H. Herpertz verzamelde tijdens zijn loopbaan tientallen termen uit de bouw die een dierennaam in zich dragen, zoals fretboor, tekenaap en buitenkoekoek. Al die woorden, aangevuld met ‘dierentermen’ uit de meubelmakerij, de grond-, weg- en waterbouw en de scheepsbouw, zijn nu samengebracht in zijn in eigen beheer uitgegeven boek Beestachtige bouwkundige benamingen. Het met veel foto's en tekeningen geïllustreerde boek bevat 690 trefwoorden, die teruggaan op 142 dierennamen.

Beestachtige bouwkundige benamingen kost € 17,50 (ingenaaid, 135 blz.). Bestelinformatie: tel. 071 - 589 49 14.

Discussiedag spelling

De Vereniging voor wetenschappelike spelling zet zich al vele jaren in voor een verregaande vereenvoudiging van de Nederlandse spelling, die moet leiden tot een min of meer fonetische weergave, zoals overhyt, trouens en maniren. Op zaterdag 10 december van 10.00 tot 16.00 uur houdt de vereniging een discussiedag over de Nederlandse spelling in hotel Het Witte Huis in Oegstgeest. De toegang is gratis. Voor inlichtingen en aanmeldingen kan men zich wenden tot J.D. Burger, Julianalaan 8, 2341 ER Oegstgeest; tel. 071 - 517 69 68; e-mail [e-mail].

Engelse leenwoorden

De Stichting Nederlands werkt gestaag door aan haar woordenlijst met goed-Nederlandse alternatieven voor Engelse leenwoorden. De lijst omvat nu 2400 woorden en is te bekijken of te downloaden op de website van de stichting: www.stichting-nederlands.nl. Wie een papieren versie wil ontvangen, storte € 4,- op girorekening 8208521 t.n.v. Stichting Nederlands o.v.v. ‘2400 x liever Nederlands’.