|
| |
| |
| |
Inzicht
Raymond Noë
‘InZicht’ licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
Bijbelse invloeden
Het verschijnen van de Nieuwe Bijbelvertaling in 2004 heeft ook geleid tot hernieuwde aandacht voor de invloed van de bijbel, en dan vooral de Statenvertaling, op spelling, grammatica en uitspraak van het tegenwoordige Nederlands. Hoe groot was die invloed nu precies, en welke sporen heeft de bijbel achtergelaten in onze taal? Die vragen staan centraal in het boek Leeg en ijdel, waarin een aantal deskundigen antwoord geven vanuit hun eigen specialisme. Het boek bevat bijdragen over onder meer namen, metaforen en eponiemen, over dialectvertalingen, over het verschil tussen katholieke en protestantse terminologie, en over de hedendaagse kennis van bijbelse woorden en uitdrukkingen. In een aantal artikelen komt ook het taalgebruik in de Nieuwe Bijbelvertaling aan bod.
Leeg en ijdel. De invloed van de bijbel op het Nederlands, onder redactie van Nicoline van der Sijs, is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost € 20,- (ingenaaid, 203 blz.). ISBN 90 12 10740 7
| |
NT2-handboek
Het onderwijs Nederlands aan hen die het Nederlands niet als moedertaal spreken (NT2) vraagt om specifieke deskundigheid van basisschoolleerkrachten, en daarom wordt er ook aandacht aan besteed op de pabo's, waar ze worden opgeleid. Nederlands als tweede taal, waarvan onlangs na tien jaar de tweede, grondig herziene en geactualiseerde druk verscheen, is een handboek voor pabo-studenten en leerkrachten waarmee ze de didactiek van het NT2 in de vingers kunnen krijgen. Het geeft inzicht in het proces van tweedetaalverwerving en besteedt aandacht aan werk- en oefenvormen. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een toets en een literatuurlijst ter verdieping.
Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs, onder redactie van Folkert Kuiken en Anne Vermeer, is een uitgave van ThiemeMeulenhoff en kost € 39,90 (ingenaaid, 270 blz.). ISBN 90 06 95501 9
| |
NT2-werkboek
Andere taal van Jenny van der Toorn-Schutte is een werkboek voor lager opgeleide anderstaligen dat hen vertrouwd maakt met praktische situaties in het dagelijks leven, en met de teksten die ze daarbij kunnen aantreffen, zoals bewegwijzering, formulieren en reclamefolders. De hoofdstukken behandelen onderwerpen als verkeer, openbaar vervoer, winkelen, gezondheidszorg, het gemeentehuis en onderwijs. Aan de hand van foto's wordt de lezer uitgelegd hoe iets werkt (kaartjesautomaat, strippenkaart), waarna hij zijn begrip van het onderwerp en de ermee samenhangende woorden kan vergroten door middel van opdrachten.
Andere taal. Inburgeren in de praktijk is een uitgave van Boom en kost € 19,95 (ingenaaid, 120 blz.). ISBN 90 8506 119 9
| |
Sporttermen
In Rijden met vierkante wielen heeft sportjournalist Jon Visbeen een aantal Nederlandse sportwoorden bijeengebracht. Het boek bevat een afdeling algemene termen (man met de hamer, matennaaier, peptalk), gevolgd door hoofdstukken over wielrennen (combine, snok), schaatsen (dweilpauze, werkijs), tennis (harken, servicekanon), voetbal (thuisfluiter, voetbaldwerg) en golf (bogey, strokeplay). Aan het begin van ieder hoofdstuk geeft Visbeen een korte karakterschets van de desbetreffende sport.
Rijden met vierkante wielen. De verrukkelijke voertaal van de topsport is een uitgave van BZZTôH en kost € 12,50 (gelijmd, 160 blz.). ISBN 90 453 0343 4
| |
Ampzing en het Engels
De Haarlemse dichter-dominee en purist Samuel Ampzing (1590-1632) werd in 2001 opnieuw tot leven gewekt door het satirische Ampzing Genootschap, dat hem vooral laat optreden in strips en cartoons. Begin 2004 verscheen het Vleesch noch fish woordenboek, met tekst, tekeningen en muziek (op cd). Dit boek richtte zich vooral tegen de Engelse invloed op het Nederlands. In de pas verschenen opvolger, Het kant noch wall boek, kiest het genootschap een heel andere benadering: nu kijkt men naar de invloed van het Nederlands op het Engels. De opzet van het boek is verder hetzelfde: cartoons en strips met de puristische Ampzing in de hoofdrol, artikelen van bekende (Groot-)Haarlemmers als L.H. Wiener, Ewoud Sanders en Louis Ferron - en wederom een cd met liedjes. Daarnaast bevat het boek een lijst van woorden die het Engels uit het Nederlands geleend heeft.
Het kant noch wall boek. Een meet en greet aan het Spaarne kost € 19,50 (gebonden, 88 blz.). Het kan ook besteld worden op de Ampzing-website: www.ampzing.nl. Het kost dan € 17,50 excl. porto. ISBN 90 809873 1 X
| |
Synesthesie
Synesthesie is het verschijnsel dat de waarneming van het ene zintuig beïnvloed wordt door een ander zintuig. De bekendste en meest voorkomende vorm is wel dat mensen
| |
| |
letters en woorden in kleur zien, maar in principe zijn allerlei combinaties tussen de vijf zintuigen mogelijk. Crétien van Campen raakte gefascineerd door dit verschijnsel, en sprak met veel synestheten over hun ervaringen. In Tussen zinnen doet hij verslag van zijn onderzoek (waarin de talige synesthesie overigens niet speciaal voorop wordt gezet).
Tussen zinnen. Synesthesie of hoe de zintuigen samenwerken is een uitgave van uitgeverij Zien en kost € 19,95 (ingenaaid, 185 blz.). Het boek is ook te bestellen op www.synesthesie.nl. ISBN 90 9019085 6
| |
Etnisch Nederlands
Het Nederlands dat in Suriname gesproken wordt, is anders dan het Standaardnederlands, en het Nederlands dat door Turken gesproken wordt ook. Het zijn zogenoemde etnische variëteiten, die zich onderscheiden in uitspraak, woordvorming, woordenschat en grammatica. In het boek Wereldnederlands worden een aantal van die variëteiten door deskundigen beschreven - naast de hiervoor genoemde ook het Jiddisch-, Indisch-, Marokkaans- en Curaçaos-Nederlands en het Afrikaans - waarbij de aandacht vooral uitgaat naar de ontstaansgeschiedenis en de kenmerkende verschillen met de standaardtaal. Een rode draad in het boek is de vraag in hoeverre deze variëteiten het Standaardnederlands (zullen) beïnvloeden.
Wereldnederlands. Oude en jonge variëteiten in het Nederlands, onder redactie van Nicoline van der Sijs, is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost € 24,99 (ingenaaid, 196 blz.). ISBN 90 12 10739 3
| |
Puzzelen in Nederland
Het puzzeltijdschrift Denksport viert dit jaar zijn 75ste verjaardag. Ter gelegenheid daarvan schreef puzzeldeskundige H.J. Verschuyl een boek over de geschiedenis van de taalpuzzel in Nederland, en dan vooral die van het kruiswoordraadsel en het cryptogram. Verschuyl inventariseert de voorlopers, en geeft een ruim gedocumenteerde beschrijving van de zegetocht die het kruiswoordraadsel vrijwel onmiddellijk na de introductie (rond 1925) inzette, tot op de dag van vandaag. Uiteraard komt ook het typisch Nederlandse cryptogram aan bod, en in het laatste hoofdstuk wordt gekeken naar Angelsaksische puzzels en naar wat we in de nabije toekomst op puzzelgebied nog mogen verwachten. Een apart hoofdstuk is gewijd aan het puzzelblad Denksport.
Het geheim van de puzzel. Geschiedenis van het puzzelen in Nederland is een uitgave van Kosmos-Z&K en kost € 19,95 (ingenaaid, 160 blz.). ISBN 90 215 4209 9
|
|
Auteursrechtelijk beschermd