Onze Taal. Jaargang 73

Spaan
Kleurloos
Henk Spaan

Dick Advocaat is geen trainer van lange zinnen. Hij mist de opleiding en het intellect van een Mourinho, de coach van Porto. Hij lijkt niet op Rinus Michels met dat welluidende gevoel voor understatement. Niets heeft hij van Johan Cruijff en diens onbedoelde aforismen. (Overigens vertelde de viroloog Ab Osterhaus me, vraag niet in welk verband, dat hij van zijn Spaanse schoonzoon had gehoord dat de door Cruijff veel gebruikte uitdrukking en un momento dado, volgens ons een letterlijke vertaling van de Nederlandse stoplap op een gegeven moment, wel degelijk een oude Spaanse uitdrukking is. Kan iemand dit bevestigen?)

Elders heb ik al eens gewezen op de opvallende overeenkomsten tussen het taalgebruik van Cruijff en dat van de Amerikaanse honkballer Yogi Berra, wiens bekendste uitspraak ‘It ain't over till it's over’ de status heeft van Cruijffs beroemdste oneliners.

Nog een paar van Yogi's Cruijffiaanse juweeltjes.

Over een film van Steve McQueen: ‘Die moet-ie hebben gemaakt voordat-ie doodging.’

‘Negentig procent van de putts die te kort zijn, halen de hole niet.’

Toen de ober hem vroeg of hij zijn pizza in vier of acht stukken gesneden wilde hebben, zei hij: ‘Doe maar in vieren. Ik denk niet dat ik er acht op kan.’

Op de vraag wat hij zou doen als hij een miljoen dollar vond: ‘Als ze van een arme vent waren, zou ik ze teruggeven.’

‘Honkbal is voor 90% concentratie. De andere helft is fysiek.’

‘Als je op een tweesprong komt, moet je hem nemen.’

Op de vraag hoe laat het was, zei Yogi: ‘Bedoel je nu?’

Ongetwijfeld zijn dit uitspraken die Ramón Gieling, de maker van de recente Cruijff-film En un momento dado, als ‘diep’ zou kwalificeren, maar die vooral wijzen op een bepaald ongemak in het omgaan met woorden.

Dick Advocaat kent, behalve zijn Haagse accent, weinig karakteristieken. Hij slikt lettergrepen in. Hij spreekt van het ‘Neeseftah’ als hij het Nederlands elftal bedoelt. Hij heeft het vaak over ‘in pessipe’, en ‘hattabetef’ (wat dat betreft) is zijn meest gehanteerde stoplap. Als taalgebruiker is hij tamelijk kleurloos. De voetballiefhebber verbaast het niet.