Onze Taal. Jaargang 73

[p. 70]

Inzicht
Raymond Noë

‘InZicht’ licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Nieuwe woorden van 2003

Ewoud Sanders beschrijft voor de vijfde keer De taal van het jaar. Voor 2003 koos hij ruim 280 neologismen: de ‘interessantste, leukste, gekste en veelzeggendste’ nieuwe woorden die hij aantrof in kranten en tijdschriften en op internet. Het boek geeft in elk lemma achtergrondinformatie over (het ontstaan van) het woord, en af en toe een of twee voorbeeldcitaten. De belangrijkste nieuwewoordenbronnen waren de binnenlandse politiek, de gezondheidssector en het internet, en het meest voorkomende nieuwe woord was SARS, gevolgd door googelen en routekaart.

De taal van het jaar. De nieuwe woorden en uitdrukkingen van 2003 is een uitgave van Prometheus en kost €10,- (gelijmd, 95 blz.). ISBN 90 446 0412 0

Dysfatische kinderen

Dysfasie - een stoornis in de taalontwikkeling bij jonge kinderen - leidt al snel tot leer- en gedragsproblemen. Doordat de kenmerken ervan nogal lijken op die van autisme en ADHD, laten dergelijke stoornissen zich moeilijk onderkennen. In Omgaan met een dysfatisch kind vertellen de logopedistes Riet Grauwels en Gerdi de Nooij eerst wat dysfasie is en hoe het herkend kan worden. Vervolgens beschrijven ze uitgebreid hoe volwassenen dysfatische kinderen het best kunnen benaderen en begeleiden. Ze baseren zich daarbij overigens niet op onderzoek, maar vooral op ervaringen uit de praktijk.

Omgaan met een dysfatisch kind. Draaiboek is een uitgave van Garant en kost €9,90 (ingenaaid, 87 blz.). ISBN 90 441 1378 X

Handelswoordenboek

Het zeventalige Encyclopedisch businesswoordenboek van Kramers geeft de Portugese, Spaanse, Italiaanse, Franse, Duitse en Engelse vertaling van vijfduizend Nederlandse handelstermen. De termen zijn afkomstig uit onder meer de bedrijfskunde, het internationaal recht, de beurswereld en het bankwezen. In het eerste gedeelte staan de buitenlandse equivalenten van de Nederlandse businesswoorden - waarvan er bovendien vijfhonderd een uitgebreide toelichting krijgen. De tweede helft geeft per buitenlandse taal de terugvertaling. De elektronische versie van het boek is te raadplegen op een bijgeleverde cd-rom.

Kramers encyclopedisch businesswoordenboek in zeven talen van J.M. Salgado is een uitgave van Het Spectrum en kost €44,50 (gebonden, 587 blz.). ISBN 90 274 7128 7

Taalverloedering

Afgelopen najaar werd er in de media hartstochtelijk gediscussieerd over de vraag of het toenemende gebruik van constructies als hun hebben duidt op taalverloedering of dat dit niet meer is dan gewoon taalverandering. De nogal uiteenlopende meningen die in deze discussie gegeven werden, plus de vragen die rezen, waren voor de taalkundigen Hans Bennis, Leonie Cornips en Marc van Oostendorp aanleiding om hier wat nader op in te gaan. Aan de hand van tien populaire opvattingen (‘De omroep verloedert de taal’, ‘Taalverandering is taalverloedering’, et cetera) laten ze in Verandering en verloedering zien wat er in hun ogen wel en niet klopt aan deze veelgehoorde opvattingen. Het boek is geïllustreerd door Hein de Kort. Zie ook de aanbieding op blz. 67 van dit nummer.

Verandering en verloedering is een uitgave van de Amsterdam University Press en kost €9,95 (ingenaaid, 92 blz.). ISBN 90 5356 665 1

Citaten en aforismen

De dichter Cees Buddingh' (1918-1985) was een groot liefhebber van aforismen - een literair genre dat volgens hem in Nederland zwaar ondergewaardeerd wordt. Hij probeerde daar verandering in te brengen met de publicatie van de door hem samengestelde Citaten-omnibus (1967), in 1992 heruitgegeven onder de titel Spectrum citatenboek. Onlangs is het opnieuw op de markt gebracht als Citaten & aforismen. Het boek heeft een nieuwe vormgeving en typografie gekregen, en er zijn honderden wijsheden aan toegevoegd, vooral uit de laatste dertig jaar (zoals ‘De mens is een afgetakelde puber’ van Michel Houellebecq). De citaten zijn per onderwerp chronologisch geordend, en het geheel is ontsloten door middel van een auteursen een trefwoordenregister. Het boek bevat inleidingen van Theodor Holman, Bert Edens en Buddingh' zelf.

Citaten & aforismen is een uitgave van Het Spectrum en kost €34,95 (gebonden, met stofomslag, 1050 blz.). ISBN 90 274 9051 1

Taalgedichten

Bij uitgeverij Liverse is een bundel verschenen met nieuwe gedichten van een aantal zogenoemde plezierdichters (onder wie Drs. P, Cees van der Pluijm, Jan Boerstoel en Quirien van Haelen), die allemaal op de een of andere manier de Nederlandse taal als onderwerp hebben. Ze gaan over spelling, dictees, uitspraak, dyslexie, taalfouten, purisme, gebarentaal, enzovoort, en vallen alle in de categorie ‘light verse’ - wat betekent dat de toon luchtig is en de vorm strak. Het voorwoord (in dichtvorm) is van Driek van Wissen.

Het Latijn van Japan. Grammaticale en taalkundige beschouwingen verwoord in 68 plezierdichten en ingeleid met 18 ollekebollekes verscheen bij uitgeverij Liverse en kost €20,50 (gebonden, 80 blz.). ISBN 90 76982 14 7

Juridische vertaalwoordenboeken

Onlangs verschenen er vier juridische vertaalwoordenboeken, samengesteld en uitgegeven door David Brunand. Ze gaan over erfrecht (€40,-), merkenrecht (€35,-), arbeidsrecht (€35,-) en industrieel eigendomsrecht (€50,-). De eerste drie zijn tweetalig (Nederlands-Frans), het laatste is drietalig (Nederlands-Frans-Engels). De boeken kunnen besteld worden bij uitgever D.H.B. Office (telefoon 020-670 39 66) of bij Jongbloed juridische boekhandel in Den Haag (telefoon 070 - 356 02 77, website www.jongbloed.nl).

Jaardag Stichting Nederlands

De Stichting Nederlands (voorheen Stichting Natuurlijk Nederlands) houdt op 20 maart 2004 haar eerste ‘jaardag’. Het programma omvat een debat, onder aanvoering van Aad Nuis, tussen voor- en tegenstanders van de verengelsing van het universitair onderwijs in Nederland, en tevens worden voor het eerst de Lof- en de Sofprijs der Neder-

[p. 71]

landse Taal uitgereikt aan respectievelijk een voorbeeldig taalgebruiker en de grootste taalknoeier van 2003.

De jaardag vindt plaats in Utrecht (stadskasteel Oudaen, Oudegracht 99) en begint om 13.30 uur. Belangstellenden kunnen zich aanmelden door overschrijving van (minimaal) €6,- per persoon op Postbankrekening 8208521 ten name van de Stichting Nederlands te Leiden, onder vermelding van ‘Deelname jaardag 2004’. Meer informatie is te vinden op de website van de stichting (www.stichting-nederlands.nl), of te verkrijgen bij het secretariaat (e-mail secretaris@ stichting-nederlands.nl, postadres Postbus 2093, 2301 CB Leiden).

Oorsprong van letters

In 1995 bracht het Tilburgse museum voor schriftelijke communicatie Scryption de succesvolle tentoonstelling A is een koetje (dat staat op zijn kop), over de ontwikkeling van het schrift. Deze tentoonstelling vormde de basis voor een recent verschenen gelijknamig kijk- en leesboek voor kinderen vanaf tien jaar. Deze goed verzorgde uitgave behandelt de ontwikkeling van het schrift, de ontstaansgeschiedenis van alle letters van het Romeinse alfabet, en de historie van de reproductie: het schrijven en het drukken. De tekst is geïllustreerd met veel foto's en afbeeldingen.

A is een koetje (dat staat op zijn kop) van Rob Berkel en Ferran Bach is een uitgave van Davidsfonds/Infodok en Biblion, en kost €14,95 (gebonden, 64 blz.). ISBN 9076830 59 2.