Remweg 6 km
Taalfouten op verkeersborden
Saskia Aukema
Wat zou u doen als u een tekst moest schrijven die door honderdduizenden - misschien wel miljoenen - mensen zou worden gelezen, en waarvan de letter niet twaalf punten groot is, maar al snel twaalf centimeter? U zou waarschijnlijk over iedere letter nadenken, de tekst vele keren nalezen en ook aan anderen vragen om dat te doen. Want een taalfout in koeienletters voor een miljoenenpubliek, dat wil niemand op zijn geweten hebben. Toch worden dergelijke missers zo nu en dan gemaakt. Dat blijkt wel uit de post die de redactie van Onze Taal iedere maand ontvangt. Daarbij zitten steevast foto's van verkeersborden waarop in talig opzicht iets is misgegaan.
Foto: Gerard IJkema - Hoensbroek
Neem nu deze bonte verzameling borden in Almere, die al menig hond en baasje voor een lastig dilemma moet hebben gesteld: doorlopen of terugkeren? Doordat het onderbord niet direct onder het verkeersbord hangt waar het bij hoort, lijkt het hier te gaan om een voetgangersgebied waar honden alleen welkom zijn als er een geldtransport plaatsvindt. ‘Dat slaat inderdaad nergens op’, geeft de zogeheten wijkregisseur van Almere-West toe. ‘Waarschijnlijk heeft het college eerst een bepaald gebied bestempeld als voetgangerszone, daarna besloten dat er geen honden mochten komen en pas daarna dat er daar wel geldtransporten mochten plaatsvinden. De volgorde van de borden is helaas nooit aangepast.’
Die onzorgvuldigheid is opmerkelijk als je bedenkt dat er achter ieder bord een lange voorbereiding zit. Op het moment dat de gemeente besluit dat er busjes met geld in een autovrij gebied mogen rijden - en dat er een bord moet komen om die maatregel wereldkundig te maken - moeten er eerst allerlei vergunningen worden aangevraagd. Vervolgens wordt het besluit in de krant gepubliceerd, zodat betrokkenen er protest tegen kunnen aantekenen. En ten slotte moet het gemeentebestuur definitief zijn goedkeuring verlenen. De enige borden die volgens de Almeerse wijkregisseur zomaar neergezet mogen worden, zijn die met de tekst ‘verboden voor honden’.
Als er eenmaal toestemming is om ergens een bepaald bord te plaatsen, dan zijn er nog steeds heel veel dingen waar rekening mee moet worden gehouden. Zo moeten de borden vaak aan allerlei technische eisen voldoen, die vastgelegd zijn in de NEN-norm 3381 (‘Verkeerstekens, Algemene voorschriften voor borden’). De letters op borden die waarschuwen voor wegwerkzaamheden bijvoorbeeld moeten tien centimeter groot zijn, en buiten de bebouwde kom zelfs twaalf centimeter. En ook is vastgelegd van welk materiaal de borden gemaakt moeten worden. Voordat het bord er staat, is er dus tijd in overvloed om goed na te denken over de tekst die erop moet komen. In Almere wordt die tijd inderdaad benut om de tekst goed na te lopen, maar eigenlijk alleen om te kijken of alles op juridisch gebied wel in kannen en kruiken is. Taalkundige correctoren komen er in het wekenlange traject niet aan te pas.
Foto: Hans Czn van Hulst - Koog aan de Zaan
De gemeente Zaanstad, waar op verschillende borden rondom een wegopbreking het woordje ‘stapsvoet’ werd aangetroffen, maakt evenmin gebruik van correctoren. ‘Maar wij gebruiken wel altijd de spellingcontrole van Word’, zegt Joop Dekker, coördinator tijdelijke verkeersmaatregelen bij de gemeente Zaanstad. En inderdaad, de spellingcorrector van Word laat het woord stapsvoet ongemoeid. Volgens Dekker worden spelfouten altijd direct gesignaleerd door omwonenden: ‘Zo'n tekst als “stapsvoet” is al snel goed voor twintig telefoontjes.’
Een nog groter publiek wordt bereikt op de rijkswegen. Wanneer je bijvoorbeeld de Beneluxtunnel in rijdt, kun je bijna niet heen om het enige leesbare element in het asfalten landschap: twee borden
Auteursrechtelijk beschermd
