Kootjes?
Joy Burrough-Boenisch - Wageningen
Pas na 22 jaar in Nederland te hebben gewoond, ontdekte ik dat de vingers en de tenen van Nederlanders heel anders in elkaar zitten dan die van Britten. Toen mij laatst gevraagd werd wat kootjes in het Engels zijn, kon ik zo gauw niets anders bedenken dan: ‘Die hebben wij niet.’
Achteraf gezien was dat nog niet zo'n gek antwoord. Want toen ik het woord in mijn Nederlands-Engelse woordenboek opzocht, vond ik phalanx als vertaling. Dit is een niet-alledaags woord, dat ik alleen als term voor een groep soldaten in vechtformatie kende. Onlangs hoorde ik een BBC-radiojournalist spreken over ‘a phalanx of press photographers’ - persfotografen die achter een beroemdheid aan gingen. Phalanx in de betekenis ‘een van de botten in je vingers of tenen’ is een anatomische term. Medisch jargon dus.
Engelssprekende mensen hebben er in het dagelijks leven blijkbaar geen behoefte aan om hun vingers en tenen in kootjes onder te verdelen. Als het echt moet, dan zouden wij het over ‘the top of’ een vinger hebben (niet ‘the tip of’; dat is jullie ‘vingertop’). Of we zouden van ‘two-thirds’ (twee kootjes) van een teen kunnen praten.
De term kootjes maakt uitspraken over ongelukken of misdaad zo mogelijk nog griezeliger, zoals bij de bedreiging ‘I'll chop your fingers off one by one’ in de film Lock, stock and two smoking barrels. De marteling werd voor mij in de ondertiteling verdrievoudigd: ‘Ik zal je kootjes een voor een afsnijden.’