Onze Taal. Jaargang 70

[p. 65]

Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichten

Europees Jaar van de Talen

Een verenigd Europa: één munt, één markt en dus ook maar één taal? Niet als het aan de Europese Unie en de Raad van Europa ligt. Zij riepen 2001 uit tot het ‘Europees Jaar van de Talen’, dat als doel heeft ‘een brede talenkennis onder de Europese burgers te stimuleren’, want ‘talen openen deuren. Naar andere culturen, andere mensen, naar werk. En talen leren is leuk’, aldus de officiële website. In Nederland is het project in handen van een Nationaal Comité, dat voorgezeten wordt door oud-staatssecretaris van Cultuur Aad Nuis. Eind januari ging het themajaar in ons land officieel van start op de Nationale Onderwijs Tentoonstelling in Utrecht.

Nadat het Jaar van de Talen groots was aangekondigd in de media, waren de verwachtingen hooggespannen. Maar wat mogen we nu precies verwachten van dat Nationaal Comité? Een korte blik op de website leert dat er eigenlijk vooral veel wordt gepráát over vreemde talen: congressen en debatten vormen de hoofdmoot van het programma. De enige activiteiten voor de doelgroep lijken vooralsnog de Europese week van de talen (van 5 tot en met 12 mei), waarin taleninstanties open dag houden en evenementen organiseren, en de introductie van het ‘taalportfolio’ in september, een soort paspoort waarin min of meer objectief kan worden aangegeven hoe goed iemand zijn talen beheerst.

Er kunnen in de loop van het jaar wel activiteiten bij komen, want goede ideeën zijn nog altijd welkom bij het comité.

Bron: www.jaarvandetalen.nl

Gemeenten vallen over straatnamen

De ene na de andere nieuwbouwwijk verrijst in Nederland, en daarmee ontstaan ook allerlei nieuwe straten, die voorzien moeten worden van een naam. Dat laatste is nog niet zo eenvoudig, zo blijkt uit de verhitte discussies die de afgelopen tijd in enkele gemeenten zijn ontstaan. In Oud-Beijerland bijvoorbeeld, waar momenteel gebouwd wordt aan de componistenwijk Poortwijk II. Enkele raadsleden vielen over straatnamen als Stravinskypad en Tjaikowskipad. Die namen zouden niet alleen onuitspreekbaar zijn, maar vooral ook lastig te spellen. Dat de schrijfwijze van de twee namen inderdaad problematisch is, moge blijken uit de vele varianten die op de Nederlandse straatnaambordjes voorkomen. Zo vermeldt een postcodesite zowel de spelling Tsjaikowski als Tsjaikovski, Tsjaikowsky en zelfs Tsjaikofski; en zowel Stravinski als Strawinski en Strawinsky. De Oud-Beijerlandse varianten worden op de site nog niet genoemd. Ondanks alles ging de gemeenteraad akkoord met de voorgestelde straatnamen.

Het Goese nieuwbouwproject Ouverture moet een modérnecomponistenwijk worden. De gemeente koos voor straatnamen als John Lennonlaan, Freddy Mercuryhof, Janis Joplinhof en Jim Morrisonpad. Dit tot grote ergernis van S. de Putter van de SGP/Christen-Unie in de Goese gemeenteraad, die het ongepast vindt om straten te vernoemen naar artiesten met een levenswandel die geen navolging verdient. In een debat bleek De Putter echter alleen te staan in zijn kritiek.

De Haagse gemeenteraad ten slotte verbood de Aad Mansveldstraat en Dolf Brouwersstraat, namen die twee jaar geleden de winnende voorstellen waren bij een prijsvraag. Personen moeten namelijk langer dan tien jaar overleden zijn voordat er een straat naar hen vernoemd mag worden; de komiek Dolf Brouwers en de FC Den Haag-vedette Aad Mansveld overleden in respectievelijk 1997 en 1991.

Bronnen: www.pzc.nl, 20-12-2000; www.rotterdamsdagblad.nl, 21-12-2000; www.haagschecourant.nl, 8-1-2001; www.postcode.nl

Problemen bij beltaxi door dialect

Ouderen en gehandicapten die urenlang op vervoer moeten wachten, chauffeurs die bij de verkeerde mensen aanbellen, telefonistes die zich massaal ziek melden: het ‘Vervoer op Maat’-project in Zuid-Limburg, dat 1 januari begon, is uitgelopen op een klein drama. De oorzaak: spraakverwarring door dialectgebruik.

Toen het vervoer van ouderen en gehandicapten in Heerlen en Kerkrade in handen kwam van het Tilburgse bedrijf Personenvervoer Zuid-Nederland (PZN), bleek dat het Limburgs voor veel buitenstaanders onverstaanbaar is. PZN-directeur René de Beer: ‘Zelfs als de mensen hun woorden spellen, begrijp je er niets van.’ De telefonistes van PZN konden op weinig begrip van de bellers rekenen. ‘Een heleboel Limburgse bellers waren heel boos vanwege de lange wachttijd en begrepen niet dat onze telefonistes, die in Tilburg zitten, geen Limburgs spreken. Als onze telefonistes dan vroegen of men Nederlands wilde praten, werden bellers nog bozer en weigerden dat’, aldus De Beer. Zeven van de vierentwintig telefonistes meldden zich ziek vanwege de druk die op hen uitgeoefend werd.

Het Tilburgse bedrijf heeft tijdelijk vier Limburgers aangenomen om de meest onverstaanbare klanten te kunnen helpen. Maar volgens De Beer is dit geen knieval voor het dialect: ‘Wij zijn een Nederlands bedrijf en staan mensen in het Nederlands te woord. In Tilburg worden ook ritten in West-Brabant geregeld en daar wordt Zeeuws gesproken.’

Bronnen: de Volkskrant, 8-1-2001;
Dagblad De Limburger, 4-1-2001