|
| |
| |
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● 14 september: taaldag NRC
Op 14 september vindt in de Janskerk en het Academiegebouw te Utrecht weer een taaldag van NRC Handelsblad plaats. Onder de titel ‘Taal berekend’ laten acht sprekers zien wat computers met taal te maken hebben: zo spreekt onder anderen Joop Doorman over ons taalvermogen, Jaap van den Herik over rechterlijke oordelen via de computer, Gerard Kempen over een computer die zinnen bouwt, Henk Verkuyl over woordenboeken op Internet, en Tom Rooduijn over taalgebruik op Internet.
Aanmelden voor de dag kan door een eurocheque/girobetaalkaart t.w.v. f 75,- en uw adresgegevens op te sturen naar Bureau Verstegen & Stigter, Herengracht 476, 1017 CB Amsterdam. Meer informatie over de taaldag kunt u verkrijgen via telefoonnummer 020-623 54 51 of via Internet (http://www.nrc.nl).
| |
● Praten met kinderen
De logopediste Ayala Manolson is oprichtster van het Hanen Centre in Toronto, waar cursussen worden gegeven voor ouders van kinderen bij wie de ontwikkeling van taal en communicatie met problemen gepaard gaat. Van het boek dat in die cursussen wordt gebruikt, is een Nederlandse vertaling verschenen: Praten doe je met z'n tweeën. Het boek biedt talloze suggesties aan ouders om dagelijkse situaties te gebruiken voor het verbeteren van de communicatie met hun kind. Ze worden aangespoord het kind te volgen: te kijken, te wachten en te luisteren, en daarmee de basis te leggen voor communicatie. Het boek bevat een groot aantal illustraties en is toegankelijk voor een algemeen publiek. Het bevat geen jargon.
Praten doe je met z'n tweeën wordt uitgegeven door het NIZW (Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn) en kan worden besteld via Postbus 19152, 3501 DD Utrecht (030-230 66 07). Het boek kost f 39,50 en is ook verkrijgbaar in de boekhandel.
ISBN 90 5050 368 3
| |
● Taalpolitiek
Martien J.G. de Jong, emeritus hoogleraar in de theoretische en vergelijkende literatuurwetenschap en de Nederlandse letterkunde in Namen, heeft een circa honderd pagina's tellend essay geschreven over de Nederlandse taal en de Nederlandse-taalpolitiek in Nederland, België en Europa. Het draagt de wonderlijke titel Vadertaal en Moederland. Alle hoofdstukken zijn gebaseerd op lezingen en eerder gepubliceerde artikelen (onder andere in Vrij Nederland). De portee van het betoog is dat we voorzichtig met ons talige erfgoed moeten omgaan.
Vadertaal en Moederland. Over het Nederlands in de Lage Landen en Europa wordt uitgegeven door Davidsfonds/Clauwaert en kost Bfr. 495.
ISBN 90 6306 339 3
| |
● Spelling
De Vier van Breda van Koenraad Elst gaat over de Nederlandse spellinggeschiedenis. De titel van het boek verwijst (onder meer) naar de bijeenkomst van de Vlaamse en Nederlandse ministers van Onderwijs en Cultuur in Breda in 1994, die tot de recente spellinghervorming leidde. Eist gaat in op de kritiek die van verschillende kanten op de spellingregeling naar voren gebracht is en concludeert dat de spellinghervorming beter afgelast had kunnen worden. Hij pretendeert niet alleen een historisch overzicht te geven (onder andere van de totstandkoming van de nieuwe regels), maar ook uiteen te zetten hoe bepaalde fouten ‘de volgende keer’ vermeden kunnen worden.
De Vier van Breda. Het spellingvraagstuk wordt uitgegeven door Deltapers en kost f 22,-. Het is te bestellen door dit bedrag plus f 3,50 aan portokosten over te maken op bankrekeningnummer 3428.38.989 (Rabobank Monnickendam) t.n.v. Stichting Deltapers. Geen ISBN.
| |
● Historische taalkunde
Cor van Bree is hoogleraar historische taalkunde en taalvariatie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Van zijn hand verscheen in 1990 het boek Historische taalkunde, waarvan onlangs een tweede, herziene druk werd uitgebracht. De nieuwste inzichten uit de historische taalkunde zijn daarin verwerkt. Historische taalkunde is een studieboek voor neerlandici en anderen, waaronder ook niet-linguïsten worden begrepen. Van Bree geeft een overzicht van de beginselen en de methoden van dit vakgebied, waarbij hij zich bewust richt op het Nederlands en daarmee nauw verwante talen.
Het boek is ingedeeld in vijf hoofdgebieden: taalverwantschap en taalreconstructie, klank- en betekenisverandering, grammaticale en lexicale verandering, het proces van taalverandering en ‘talen in contact’. Het boek besluit met een uiteenzetting over de oorzaken van taalverandering.
Historische taalkunde is verschenen bij uitgeverij Acco en kost f 75,25.
ISBN 90 334 3426 1
| |
● Tekststructuren
Schrijven met perspectief van Erik van der Spek staat in het teken van de stelling dat meer teksten ten onder gaan aan een warrige structuur dan aan een slordige stijl. Het boek gaat dan ook niet - zoals de meeste boeken over schrijven - over stijlaspecten, maar uitsluitend over tekststructuren. In het eerste deel, dat ‘Bouwstenen’ heet, worden de principes behandeld die een rol spelen bij het structureren van teksten, zoals centrale vragen, inhoudelijke indelingsprincipes en tekstschema's. Het tweede deel biedt concrete modellen voor verschillende tekstsoorten: advies- en beleidsrapporten, onderzoeksverslagen, artikelen, folders en brochures, handleidingen en toespraken.
Schrijven met perspectief. Structuuradviezen voor schrijvers is verschenen bij uitgeverij Martinus Nijhoff en kost f 59,90.
ISBN 90 6890 488 4
| |
● Taalquizboek
Het Taalquizboek van Geert Craps en Willy Smedts bevat een schat aan informatie over uiteenlopende onderwerpen die verband houden met het Nederlands. Naast feitjes, wetenswaardigheden en verwijzingen naar (vak)literatuur bevat het boek zo'n 400 puzzel- en meerkeuzevragen met de bijbehorende antwoorden. Zo kan de gebruiker te weten komen hoeveel talen er op aarde gesproken worden en hoeveel in
| |
| |
Amsterdam, wat het betekent als een kind altijd op één toonhoogte brabbelt en wat er binnen de Europese Unie met het Nederlands gaat gebeuren. Behalve een leerzaam en informatief boek is het Taalquizboek een bron van ontspanning en vermaak voor leraren en leerlingen, puzzelaars en taalliefhebbers.
Het Taalquizboek wordt uitgegeven door Davidsfonds/Clauwaert en kost Bfr. 395. ISBN 90 6306 338 5
| |
● Correctheid
Kort na de spellingwijziging van 1954 verscheen in België Ik schrijf zonder fouten, waarin de beginselen en consequenties van de Nederlandse spelling en spraakkunst belicht werden. Sindsdien werden er 80.000 exemplaren van deze Vlaamse ‘schrijfwijzer’ verkocht. Na de jongste spellingverandering is het boek geheel herzien en uitgebreid. Aan de formule is niet getornd. Ik schrijf zonder fouten blijft een helder naslagwerk waarin allerlei mogelijke vragen over spelling en grammatica alfabetisch gerangschikt zijn. Deze editie werd samengesteld door Jos Smeyers, Kristien Spillebeen en Paul Cockx.
Ik schrijf zonder fouten wordt uitgegeven door Davidsfonds/Clauwaert en kost Bfr. 395.
ISBN 90 6306 337 7
| |
● Taal en cultuur
Denken en spreken van Flip Droste, emeritus hoogleraar algemene taalwetenschap in Leuven, bevat 22 essays over het belang van taal voor de mens. De centrale gedachte is dat de mens ophield dier te zijn toen hij begon te spreken. Dit zou de deur geopend hebben naar religie, wetgeving, kunst en wetenschap. In Drostes woorden: ‘het woord is het platform voor de sprong naar de maan’. De essays zijn ingedeeld naar drie thema's: taal en werkelijkheid, taal en cultuur, en taal en de kunsten.
Denken en spreken. De talige mens wordt uitgegeven door Davidsfonds/Clauwaert en kost Bfr. 980.
ISBN 90 6306 336 9
| |
● Spellingcontrole
De Sdu heeft een digitale versie van de Woordenlijst der Nederlandse taal uitgebracht: Het Elektronisch Groene boekje. Het kan als zelfstandig programma worden gebruikt, maar ook vanuit een tekstverwerkingsprogramma geraadpleegd worden (MS-DOS-versie: WP 5.1; Windows-versie: WP 6.0a en 6.1, Word 6 en 7, en AmiPro 3.1). Het programma biedt uiteenlopende mogelijkheden voor het opzoeken van woorden uit de officiële, 110.000 lemma's tellende woordenlijst en de circa 200.000 toevoegingen (voornamelijk vervoegingen en verbuigingen). Het bevat ook een spellingquiz en een component waarmee anagrammen ontcijferd kunnen worden.
De MS-DOS-versie kost f 55,-, de Windows-versies (op diskette of cd-rom) f 75,-.
ISBN respectievelijk 90 75 56608 5, 90 75 56609 3 en 90 75 56610 7
| |
● Taalspelletjes
Jules Welling heeft opnieuw een vrolijk taalboekje toegevoegd aan zijn lijst van publicaties. Weg wegen wegens heet Wellings nieuwste; het is een boek met taalspelletjes dat bedoeld is voor het doden van de tijd. Zo wordt het aanbevolen voor gebruik op het strand en op de camping, tijdens lange autoreizen en het wachten op stations en vliegvelden. Het boekje bevat een uitvoerige spelinstructie en honderd taalspelletjes, die veelal zijn gerangschikt rondom bijna wellingiaanse begrippen als posi's, nega's, omni's, pluri's en crypto's.
Weg wegen wegens is verschenen bij uitgeverij Van Reemst en kost f 14,90.
ISBN 90 410 0339 8
| |
● Workshop multimedia en lexicografie
Nieuwe media bieden lexicografen veel mogelijkheden. Zo kan het gebruik van bewegende beelden en geluid een uitkomst betekenen bij de beschrijving van woorden. Hierdoor zou het achtervoegsel -grafie in het woord lexicografie binnenkort weleens ouderwets kunnen aandoen.
In 1993 is door de Nederlandse en Vlaamse ministers van Onderwijs de Commissie lexicografische vertaalvoorzieningen (CLVV) ingesteld. De CLVV houdt op 27 september een workshop in Den Haag waarin multimedia en lexicografie centraal staan. Gedurende de workshop zullen er vijf lezingen gegeven worden en zijn er demonstratiesessies.
Het doel van de workshop is een gedachtewisseling over en een inventarisatie van de huidige stand van zaken op het terrein van lexicografische data en multimedia.
Meer informatie over de workshop kunt u aanvragen bij de CLVV op telefoonnummer 070-346 95 48 of per fax 070-365 98 18.
| |
● Nederlands van Nu
Aflevering 3 van Nederlands van Nu opent met ‘Nieuwe Servotte’, een achtergrondartikel over de nieuwe uitgave van dit viertalige Handelswoordenboek. In Vlaanderen is het woordenboek van prof. Servotte al veertig jaar een befaamd standaardwerk. Koen Moerman analyseert het taalgebruik van de Generale Bank en het resultaat van de actie ‘Cliëntgerichte brieven’, die de correspondentie van het bedrijf cliëntvriendelijker moest maken. Marc De Coster beschrijft de opkomst en de invloed van politiek correct taalgebruik; door het gebruik van derde wereld, medelander en derde leeftijd dragen we allen bij aan deze ‘verbale hygiëne’. Onder de vele nieuwe uitgaven die worden besproken, bevinden zich het WNT en de Hedendaagse Van Dale op cd-rom, en de grammaticacontroleur Grammatik.
Een abonnement op Nederlands van Nu kost Bfr. 650/f 37,50 en is te verkrijgen bij de Vereniging Algemeen Nederlands, Kardinaal Mercierplein 1, B 2800 Mechelen. Betaling vanuit Nederland via girorekening 3992897 t.n.v. VAN, Mechelen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd