IJle haring
C. Kostelijk - Lelystad
In het culinaire tijdschrift Alliance gaat een van de artikelen over haringsoorten in binnen- en buitenland. Ook de ijle haring (haring zonder hom of kuit) komt ter sprake. Vier haringexperts komen aan het woord over ijle haring. Zij wijzen erop dat men ijle als ‘iele’ dient uit te spreken. Bij een proef in een gerenommeerde viswinkel sprak ik opzettelijk toch van ‘eile’ haring. Men vroeg direct of ik soms ‘iele’ haring bedoelde.
In geen enkel woordenboek valt iets te lezen over deze merkwaardig bewaard gebleven eeuwenoude ie-uitspraak. Het WNT, deel 6 uit 1912, biedt inzake ijle haring drie bewijsplaatsen aan, waarvan twee uit de zeventiende eeuw, beide met de spelling yle. Alleen het citaat uit 1822 geeft de spelling ijle: ‘De ijlen haring is de zoodanige, die kuit of hom geschoten heeft, en ijdel, ledig of hol is.’ IJl is in hedendaagse taal nog bekend in de nevenvorm iel: ‘zij is iel gebouwd’.
Auteursrechtelijk beschermd