Onze Taal. Jaargang 65

[p. 140]

Tamtam
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Erkenning Nederlandse gebarentaal

Er moet één officieel erkende Nederlandse gebarentaal komen. Dat schreef staatssecretaris Erica Terpstra (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) vorig jaar in een nota over gehandicaptenbeleid. Bovendien vindt zij het nodig dat die standaardgebarentaal wordt vastgelegd in een soort ‘Groen Boekje’, en dat de taal een vaste plaats krijgt in de samenleving. Maar hoe krijg je dat allemaal voor elkaar?

Onlangs heeft de staatssecretaris, samen met haar collega van Onderwijs, een commissie ingesteld die dit moet gaan uitzoeken. Deze ‘Commissie Nederlandse Gebarentaal’ bestaat uit zeven deskundigen (onder wie twee vertegenwoordigers van de, zoals het persbericht het formuleert, ‘dovengemeenschap’), onder voorzitterschap van mevrouw A. Baker, hoogleraar Algemene Taalwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Het is de bedoeling dat de commissie eind dit jaar met haar advies komt.

Bron: persbericht Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 12-3-1996

Gemeente Kerkrade spreekt dialect

‘Uur zud verbónge mit de jemeente Kirchroa. Ozze tellefóngnommer is veränderd.’ Dat is ongeveer wat er te horen is op het antwoordapparaat dat je krijgt als je het oude nummer van de gemeente Kerkrade draait. Wat het precies betekent weet ook de niet-Kerkradenaar dan al, want de boodschap wordt eerst in het Nederlands doorgegeven: ‘U bent verbonden met de gemeente Kerkrade. Ons telefoonnummer is veranderd.’ De gemeentelijke voorlichtster: ‘Het leek ons wel aardig om de burger dat in zijn eigen taal mee te delen.’ Het is de eerste keer dat Kerkrade haar burgers voor een officiële mededeling in dialect toespreekt.

Bron: Limburgs Dagblad en De Limburger, 2-2-1996

Zogezegd

‘Het is voor de kijker afzien geblazen wanneer op het Nederlandse journaal Engels wordt gesproken: dat resulteert in gehaspel. Als op de Nederlandse beeldbuis een verslaggever aan een Duitse zin dreigt te beginnen, zap ik liever haastig naar een belendende zender om mezelf heel veel schaamte en ergernis te besparen. Het niveau van het Duits op de Nederlandse televisie doet steevast denken aan die middelbare scholier die in een proefwerk de zin Der Zug donnerte vorüber vertaalde als “De zeug donderde voorover”.’

Peter Michielsen in NRC Handelsblad, 7-3-1996

Vader wordt Vader-Moeder: een politiek correcte bijbel

Sinds kort is er een bijbel, zij het nog lang geen complete, die recht doet aan de belangen van onder meer vrouwen, gehandicapten en linkshandigen. Dat is te danken aan een aantal Amerikaanse geleerden. Zij vertaalden het Nieuwe Testament en de Psalmen in politiek correct Engels. Wat leverde dat zoal op? In The new testament and Psalms. An inclusive version (uitgegeven door Oxford University Press in New York) zijn Onze Vader, de Heer en the King of Kings vervangen door de sekseneutrale vormen ‘Onze Vader-Moeder’, ‘God’ en ‘the Sovereign of Sovereigns’. Op een soortgelijke manier zijn de geslachtsregisters vrouwvriendelijker geworden. Vermeldde Mattheus vroeger dat ‘Abraham Izak verwekte’, in de ‘inclusive version’ is dat gecorrigeerd tot ‘Abraham en Sara waren de ouders van Izak’.

Behalve aan vrouwen is er ook aan andere kwetsbare groepen gedacht. Aan gehandicapten bijvoorbeeld. Oudere bijbelvertalingen spreken van ‘de blinden’, ‘de lammen’ en ‘de doven’ - alsof hun gebrek hét kenmerk van deze mensen is. De inclusive version verheft hen tot ‘mensen die blind zijn’, ‘zij die doof zijn’ en ‘degenen die lam zijn’. Linkshandigen kunnen eveneens tevreden zijn. In Psalm 118 is het niet meer ‘de rechterhand des Heren’ die krachtige daden verricht, maar ‘de machtige hand van God’. Ook als teken van nabijheid is de rechterhand Gods afgeschaft. ‘Zet u aan mijn rechterhand’ (Psalm 110) luidt nu: ‘Kom naast mij zitten’.

De vertalers rechtvaardigen hun herzieningen met vertaaltheoretische argumenten én door te verwijzen naar de strekking van de bijbel. Die gaat immers uit van de gelijkwaardigheid van alle mensen, ongeacht hun sekse, ras, godsdienst en fysieke hoedanigheid.

Bron: Trouw, 7-2-1996