Taal Curiosa
Jules Welling
Naamlipogrammen (2)
Op de aflevering over ‘naamlipogrammen’ (in het januarinummer) heb ik veel reacties ontvangen. Daar zitten veel mooie vondsten tussen, maar ook bleek dat veel lezers het principe niet geheel juist opgevat hebben. Natuurlijk is een naam als Eelke Jelles Eelkema (een schilder uit het begin van de negentiende eeuw) heel mooi, met maar liefst acht e's in zijn naam, maar hij heeft geen lipogrammatische naam, want die a op het einde van zijn naam verpest alles. Curieus was dat een lezer van Onze Taal (uit Oostvoorne) bekende dat hij Leendert Clements heet. Die naam voldoet met vijf e's bijna aan alle gestelde criteria. Nu moet Clements alleen nog een beroemde Nederlander worden.
A. Fuld uit Den Haag wees me op een prachtig lipogram in zijn woonplaats. In de wijk Bezuidenhout in de residentie heet een straat Abraham Patrasstraat. Maar liefst zeven a's zonder een enkele andere klinker. Ik weet niet wie deze Abraham Patras was, maar als er een straat naar hem genoemd is, moet het wel een bijzondere persoonlijkheid geweest zijn. Hij deelt - met vijf a's in zijn naam - vooralsnog de eerste plaats in de a-categorie met Barbara Graas (damkampioene) en Marga van Praag (televisiepresentatrice).
In de e-categorie werden heel wat nieuwe vondsten aangedragen, maar het record - Heleen de Greef (schaakkampioene) - werd niet gebroken. In de o-categorie stond het record op Toon Kortooms met vijf o's. Ook dat is niet overtroffen, maar ik kan het niet laten om toch Joop Oonk te noemen, de eerste echtgenoot van Willeke Alberti, en gitarist in de legendarische gitaargroep The Jumping Jewels. En ook met de u is er tot op heden geen vooruitgang geboekt. Luc Lutz was recordhouder. De Bestenaar Huub Baks reikte me wel een evenaring aan met Klukkluk, de naam van de indiaan uit de serie ‘Pipo de Clown’. Dat lijkt me een goede vondst, want Klukkluk was inderdaad een bekende Nederlander, zeker voor mijn generatie.
En dan nu de i-categorie. Een van de lezers van Onze Taal heet Tineke Huizenga en woont in Leeuwarden. Zij schreef me: ‘Waarschijnlijk mogen buitenlandse namen niet meedoen in dit wedstrijdje. Toch wou ik u de naam van mijn echtgenoot niet onthouden. Hij heet Bitiri Bitiribi. Mooi, hè? Neen, dit is geen Nederlandse naam, maar een Afrikaanse. Mijn man is geboren in Zaïre. Bitiri is de familienaam.’ Frits Philips (stichter van Philips) was onze recordhouder. Voor zover ik weet, is de man van mevrouw Huizenga geen bekende Nederlander, maar hij heeft wel een schitterende naam met maar liefst zeven i's. Dat lijkt me onverbeterbaar. De i is met de u waarschijnlijk de moeilijkste letter voor een naamlipogram; daarmee het record vestigen over alle klinkers, is een echt curiosum.
Ik hoop dat Bitiri Bitiribi een bekende Nederlander wordt. Wie van taalcuriosa houdt, zal het met me eens zijn dat iemand met zo'n naam dat verdient.
Auteursrechtelijk beschermd