● Voorlichtingsfoefjes
Of het mogelijk is de burger goed voor te lichten over belastingzaken? Voordelig is het in ieder geval wel, maar dan voor de fiscus zelf, niet voor de burger! Hoe beter een formulier ingevuld is, hoe minder tijd de belasting eraan hoeft te besteden. En tijd is geld. Je moet daarom niet te veel ideologie achter die nieuwe klantvriendelijkheid zoeken. 't Is voornamelijk een efficiency-operatie, en het resultaat is helaas mager. Ik moet mijn eigen vader, toch een goed-ontwikkeld man, voortdurend helpen met zijn aangifte. Grote horecaondernemers, geen domme jongens, ze komen er niet uit.
Dat komt allemaal doordat er via belastingheffing inkomenspolitiek wordt gevoerd. Dat vergt enige uitleg. Nu mag je bijvoorbeeld de hypotheekrente van je huis aftrekken. In een volgend kabinet mag dat misschien wel dubbel of juist slechts voor de helft of alleen als je aan conditie X, Y en Z voldoet. En dat soort wijzigingen moet allemaal gecommuniceerd worden, in vragen gevangen, in boekjes toegelicht. Dat dijt maar uit dus.
Toch is het niet alleen overmacht van de fiscus. Ze hebben lastige materie uit te leggen, zeker, maar dat doen ze vaak toch nog verdomd slecht. Hier, zo'n vraag als deze: Wilt u voor 1992 toevoeging aan de FOR achterwege laten? Dat is een belachelijke formulering. Die wekt voortdurend misverstanden. Waarom niet positief geformuleerd: Wilt u voor 1992 toevoegen aan de FOR? Ze kunnen zich slecht in de leek verplaatsen, terwijl juist dat de essentie is van goed voorlichten. Dat je snapt wat de buitenstaander niet snapt. Dit is loon of salaris, zegt de toelichting ergens. En dan gaan ze verder met: Daaronder vallen ook: vakantiegeld, ziekengeld, gratificaties, tantièmes, provisie, commissarisbeloningen. En mijn klanten zich maar ongerust afvragen waar in de jaaropgaaf die provisie staat die ze vorig jaar kregen. Waarom zet de fiscus er niet bij dat dat soort verdiensten al in de salarisopgave is meegenomen? Ze weten dat hele volksstammen dat niet weten! Nog een voorbeeld. Daarbij maakt het niet uit of u de auto voor privé gebruikt. Dat maakt wel degelijk uit. Dat vermelden ze een pagina verder onder Uitzonderingen. Maar kondig dan op tijd aan dat er uitzonderingen zijn; structureer je tekst voor. Dat zijn toch allemaal basale voorlichtingsfoefjes!
Het renteverhaal is ook een fraai staaltje non-communicatie. Bijna zes pagina's toelichting bij de vaststelling van je rente, om er op het eind achter te komen dat er rentevrijstelling bestaat. Als je minder rente had dan die vrijstelling, heb je met die vraag dus effectief niets te maken. Waarom dan niet een vraag als: ‘Hebt u minder dan duizend gulden rente? Zo ja, dan kunt u deze vraag overslaan.’ Maar nee, op fiscaal-juridische gronden moet de vraag worden ingevuld, ook al is het vaak een zinloze vraag. Wat wil de fiscus nou? Fiscale waterdichtheid of klantvriendelijkheid? Je kunt nu eenmaal niet altijd beide tegelijk hebben.
Auteursrechtelijk beschermd