Onze Taal. Jaargang 62

[p. 146]

InZicht
Nico Groen & Erik Viskil

InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!

● Stijlboek

Het boek Twijfelgevallen Nederlands van dr. C.G.L. Apeldoorn en drs. S. Pot onderging recentelijk een titelwijziging. De vierde, geheel herziene en uitgebreide druk heet nu Prisma Stijlboek en bevat 10% meer ingangen dan de derde druk onder de oude titel. Voor wie het boek niet kent: het gaat in op gevallen waarin taalgebruikers vaak twijfelen over de correcte schrijfwijze of het correcte gebruik van woorden. Zo wordt het verschil behandeld tussen moedwillig en opzettelijk, tussen omdat en doordat en tussen dementi en dementie.

Het Prisma Stijlboek wordt uitgegeven door Uitgeverij Het Spectrum en kost f 17,50.
ISBN 90 274 3246 5

● Lezen over lezen

Een probleem waar elke taalleraar mee te maken heeft, is dat hij zijn leerlingen maar moeilijk aan het lezen kan krijgen. De verklaring van de Fransman Daniel Pennac is even eenvoudig als vatbaar voor een oplossing: het lezen is de leerlingen tegengemaakt. In zijn boek In een adem uit... het geheim van het lezen geeft Pennac aan hoe lezen voor iedereen tot een genot te maken is. Dat doet hij door het lezen te ontdoen van alle verplichtingen waarmee het, zeker op de middelbare school, is omgeven. Het leesplezier mag vooral niets in de weg worden gelegd, en dat brengt Pennac tot de formulering van zijn ‘tien onaantastbare rechten van de lezer’, waarvan de voornaamste drie luiden: ‘Het recht om niet te lezen’, ‘Het recht om bladzijden over te slaan’ en ‘Het recht om een boek niet uit te lezen’.

In een adem uit... het geheim van het lezen is verschenen bij De Brink en kost f 35,-.
ISBN 90 216 7101 8

● Schrijven voor nieuwe media

In Tekstschrijven voor nieuwe media geven Piet Kaashoek en Wiel Schmetz adviezen voor het schrijven van nieuwsberichten voor kabelkrant, teletekst, nieuws voor doven en slechthorenden en videotex. Ze beschrijven wat deze media zijn, hoe ze werken en welke specifieke eisen deze media aan teksten stellen. Hoewel er in het boek veel adviezen gegeven worden, is het niet alleen maar praktisch. De auteurs behandelen ook theoretische inzichten (uit de linguïstiek, taalbeheersing en communicatiewetenschap) en laten zien hoe deze kunnen worden gebruikt om betere teksten te kunnen schrijven. Het boek bevat oefeningen en opdrachten en kan daardoor als cursusboek worden gebruikt.

Tekstschrijven voor nieuwe media is het eerste deel in de reeks ‘Schrijven in beroepen’, die wordt uitgegeven door Coutinho. Het kost f 29,50.
ISBN 90 6283 870 7

● Beeldspraak

Van de hand van Erik van der Spek, oud-redacteur van Onze Taal, verschijnt deze maand het boekje Taalmaskerade, waarin beeldspraak, metaforen en vergelijkingen onder de loep worden genomen. Van der Spek laat aan de hand van voorbeelden, afkomstig uit onder andere de politiek, het bedrijfsleven en de sportwereld, zien hoe van beeldspraak gebruik wordt gemaakt. Hij geeft een indruk van de manier waarop beeldspraak zich ontwikkelt en laat zien hoe zij onze visie op de werkelijkheid kleurt.

Taalmaskerade wordt uitgegeven door Kosmos Z&K en kost f 16,90.
ISBN 90 215 2043 5

● Schrijven over wetenschap

In het Handboek Wetenschaps- en technologievoorlichting wordt uitgelegd hoe een groot publiek kan worden geïnformeerd over wetenschappelijke en technische onderwerpen. De vijfentwintig auteurs die aan het boek een bijdrage hebben geleverd, gaan in op vragen als: Welk medium is het meest geschikt voor het geven van voorlichting over een bepaalde kwestie? Waarom loopt het populariseren van wetenschap zo vaak op een mislukking uit? Welke ‘verboden’ gelden er in de technologievoorlichting en wat moet juist wel worden gedaan? Het boek telt zo'n driehonderd pagina's en is bestemd voor gevorderde studenten in de voorlichting, journalistiek en communicatiewetenschap en voor voorlichters die zich verder in hun vak willen verdiepen.

Het Handboek Wetenschaps- en technologievoorlichting staat onder redactie van J. Willems en wordt uitgegeven door Martinus Nijhoff. Het kost f 75,-.
ISBN 90 6890 467 1

● Onderzoeken en schrijven

Wetenschappelijke publikaties kunnen naar stijl en inhoud zeer uiteenlopend zijn, maar hebben met elkaar gemeen dat aan de totstandkoming ervan een onderzoeksplan is voorafgegaan. Volgens de auteurs van Een onderzoeksplan schrijven komt de kunst van het schrijven van zo'n stuk aanstaande wetenschappers niet aanwaaien. Met hun boek trachten zij studenten in het academisch onderwijs deze vaardigheid bij te brengen. In de eerste twee hoofdstukken gaan zij in op inhoudelijke aspecten van onderzoeksplannen, terwijl in de volgende twee schrijfkwesties worden behandeld. Het laatste hoofdstuk bevat een casus.

Een onderzoeksplan schrijven is geschreven door Transcript, een groep taalbeheersers van de Rijksuniversiteit Utrecht, en wordt uitgegeven door Coutinho. Het boek verschijnt in augustus en kost f 17,50.
ISBN 90 6283 908 8

● WNT

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) stond de afgelopen tijd flink in de belangstelling. En nog lijkt de aandacht voor het grootste woordenboek ter wereld niet geluwd. Onlangs verscheen een boek over de geschiedenis van het woordenboek, geschreven door prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg, directeur van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie te Leiden, waar het woordenboek wordt vervaardigd. Niet alleen de ontstaansgeschiedenis van het WNT wordt behandeld, maar ook het belang van het woordenboek, de cultuurgeschiedenis die uit het boek spreekt en het toekomstperspectief van dit taalmonument.

Dr. A. Moerdijk schreef een beknopte handleiding bij het WNT. Hij gaat in zijn boek in op zaken als de opbouw van een artikel, de functies van de verschillende typografieën, het verwijzingssysteem en de spelling van De Vries en Te Winkel.

Het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Portret van een taalmonument kost f 34,90. De Beknopte handleiding bij het Woordenboek der Nederlandsche Taal kost f 24,90 (verschijnt in augustus). Beide boeken worden uitgegeven door de Sdu. ISBN respectievelijk 90 12 08008 8 en 90 12 08027 4