Onze Taal. Jaargang 62

[p. 118]

InZicht
Nico Groen & Erik Viskil

InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!

● Radio en televisie

In Aju paraplu heeft de journalist Henk van Gelder meer dan honderd woorden en uitdrukkingen bijeengebracht die via de radio en televisie in het Nederlands zijn terechtgekomen. Hij ging na door wie een uitdrukking voor het eerst werd gebruikt en waarom die werd bedacht. Van sommige uitdrukkingen weet bijna iedereen dat ze via de ether tot ons zijn gekomen; bij Je bent jong en je wilt wat denk je ongewild: Veronica! Maar in het boekje komt ook taalgebruik aan de orde dat nog voor maar weinigen als ether-taalgebruik te herkennen is, zoals jeugdsentiment en aju paraplu. Van Gelder ging ook na wie de meeste woorden en uitdrukkingen aan het Nederlands heeft toegevoegd. Dat blijken Kees van Kooten en Wim de Bie te zijn, die nipt Wim T. Schippers versloegen.

Aju paraplu. Gevleugelde woorden van radio en televisie wordt uitgegeven door Thomas Rap en kost f 15,-.
ISBN 90 6005 442 3

● Bloemennamen

In Van vergeet-me-nietje tot gebroken hartje heeft Har Brok de vele benamingen verzameld die bloemen en planten in de Nederlandse volksmond hebben gekregen. Hij legt bijvoorbeeld uit waarom de paardebloem ook wel beddepisser, pisplant of zeiker wordt genoemd. Ook verklaart hij de namen christusoogje, donderbloemetje, lievermannetje, snotneusje en mariazweer, benamingen voor de anjer. Brok vertelt hoe het uiterlijk, de specifieke groeiplaats, de bloeitijd en opvallende eigenschappen (als smaak en reuk), schadelijke en helende werking van invloed zijn geweest op de naamgeving van planten.

Van vergeet-me-nietje tot gebroken hartje verschijnt bij Uitgeverij Bzztôh en kost f 24,50.
ISBN 90 6291 751 8

● Vreemde woorden

In Potjeslatijn heeft Michael Macrone uitdrukkingen en zegswijzen bijeengebracht die hun oorsprong hebben in de Griekse en Latijnse literatuur. Hij plaatst deze uitdrukkingen en zegswijzen in hun oorspronkelijke context en legt uit wat hun etymologische achtergrond is. Daarbij blijkt dat schijnbaar hedendaags taalgebruik een verrassende en intrigerende herkomst heeft.

Potjeslatijn wordt uitgegeven door Bruna en kost f 19,90.
ISBN 90 229 8100 2

● Geschiedenis van het Nederlands

Van Korte geschiedenis van de Nederlandse taal, dat geschreven werd door Joop van der Horst en Fred Marschall, is een nieuwe editie verschenen. De eerste editie, die in 1989 uitkwam, werd in de pers zeer geprezen. Vooral voor de leesbaarheid en aantrekkelijkheid van de tekst was veel lof. Korte geschiedenis van de Nederlandse taal is bedoeld voor iedereen die zelf geen taalkundige is, maar toch wil weten hoe het Nederlands zich heeft ontwikkeld tot de taal die wij nu spreken.

Korte geschiedenis van de Nederlandse taal is uitgegeven door Nijgh en Van Ditmar en kost f 29,90.
ISBN 90 388 34519

● Berend Botje E.A.

Het Nederlands kent talrijke uitdrukkingen waarin persoonsnamen voorkomen, zoals Klaar is Kees en Joost mag het weten. Jan Berns en Ineke Strouken gingen op zoek naar de herkomst van dergelijke persoonsnamen. Ze vroegen zich af of de desbetreffende personen werkelijk hebben bestaan en wat hun historische achtergrond was. Van de resultaten van hun naspeuringen deden Berns en Strouken verslag in Joepie joepie, Berend Botje, Tante Betje en andere bekende Nederlanders.

Het boek kost f 19,50 en verschijnt bij Uitgeverij Bzztôh.
ISBN 90 6291 793 3

● Sexicon

In 1990 verscheen Eroticon, het ABC van de Erotiek. Hierin bundelde Robert-Henk Zuidinga de columns over de taal van seks en erotiek die hij schreef voor het blad Penthouse. Onder de titel Sexicon is nu opnieuw een aantal van Zuidinga's columns samengebracht.

Sexicon. Seksuele taalgids voor de jaren '90 kost f 19,50 en wordt uitgegeven door Uitgeverij Bzztôh.
ISBN 90 6291 800 X

● Redactiewijzer

Redigeren is meer dan alleen het taalkundig verbeteren van een tekst. In de Redactiewijzer wordt dan ook niet alleen op de inhoudelijke verzorging van teksten ingegaan (hoewel daarop wel de nadruk ligt), maar ook op andere aspecten van het redigeren, zoals vormgeving en produktie. Ook wordt aandacht besteed aan drukproeven en correctie, uitgeven en desktop publishing. Het boek bevat een register, een literatuuropgave en een lijst met grafische begrippen.

De Redactiewijzer is geschreven door P.J. van der Horst, auteur van de Leestekenwijzer, en verschijnt bij de SdU. Het kost f 39,90.
ISBN 90 12 08019 3

● Neoturbo

Wie kent het niet: Turbotaal van Jan Kuitenbrouwer, het taalboekje dat een jaar of vijf geleden een enorme bestseller werd. Voor wie het nog niet weet: Neoturbo, het vervolg op Turbotaal, is verschenen.

Uitgeverij Prometheus, f 19,50.
ISBN 90 5333 066 6

● Uitspraak voor allochtonen

Voor allochtonen die Nederlands leren, is een acceptabele uitspraak van groot belang. Verstaanbaar spreken helpt docenten die Nederlands als tweede taal doceren juist dit aspect van het Nederlands bij hun leerlingen te verbeteren. Het boek is praktisch van opzet: de docent kan er onmiddellijk mee aan de

[p. 119]

slag, het bevat veel oefeningen voor leerlingen op alle niveaus en het behandelt talrijke didactische ideeën voor zowel groeps- als individueel onderwijs. Verstaanbaar spreken is bestemd voor docenten binnen elk schooltype, van de basiseducatie tot en met het universitair onderwijs.

Verstaanbaar spreken. Een handleiding uitspraakonderwijs voor docenten Nederlands als tweede taal van Margreet Verboog en Karolien Thio is verschenen bij Coutinho en kost f 22,50.
ISBN 90 6283 897 9

● Doceren

In Colleges en presentaties geven E.B. Smuling en J.F.M.J. van Hout aanwijzingen voor het geven van efficiënte en effectieve colleges. Ze gaan in op de functie die hoorcolleges vervullen, schetsen hoe deze onderwijsvorm met andere onderwijsvormen kan worden gecombineerd en geven adviezen voor het structureren, voorbereiden en uitvoeren van colleges. Het boek is bestemd voor docenten in het wetenschappelijk en het hoger beroepsonderwijs.

Colleges en presentaties wordt uitgegeven door Wolters-Noordhoff en kost f 27,50. ISBN 90 01 80111 1

● Rapporteren

Onlangs verscheen deel 2 van het Tweeluik Schriftelijke Communicatie van dr. Stijn Verrept en dr. Theo Janssen: Strategisch rapporteren. Verrept en Janssen gaan ervan uit dat aan het schrijven van een doelmatig rapport een strategie vooraf behoort te gaan die het werk van de rapporteur vereenvoudigt en het kennis nemen van de inhoud van het rapport vergemakkelijkt. Vanuit dit idee behandelen zij verschillende vormen van rapportage. Schriftelijk rapporteren is geschikt voor gebruik binnen het onderwijs en voor zelfstudie en is bedoeld voor iedereen die geregeld moet rapporteren of die dat later voor zijn beroep zal moeten doen. Bij het boek is, evenals bij deel 1, een werkboek verkrijgbaar.

Tweeluik Schriftelijke Communicatie: Strategisch rapporteren is verschenen bij Bohn Stafleu Van Loghum bv en kost f 55,-.
ISBN 90 313 1202 9