Onze Taal. Jaargang 59
(1990)– [tijdschrift] Onze Taal– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 168]
| |
PCUdB■ Een lang schrijven van Albert Verbeek uit Amersfoort ligt voor mij. Hij gaat in op enkelvoud/meervoudsperikelen, door mij in het mei-nummer aangekaart. De lengte noopt mij een zeer summiere weergave van zijn schrijven te geven. ‘Telwoord + maataanduiding is altijd enkelvoud (drie weken en drie maanden zijn rare, onverklaarbare uitzonderingen); man in Bij Vervoersbond vertrekt 29 man is te verklaren, doordat een hele groep personen ineens geteld wordt; tien jaar zijn verstreken en drie bier stonden te verschalen is lelijk, hybride en fout.’ ■ Wat het laatste betreft: ik kan me op geen andere autoriteit dan mezelf beroepen om te verkondigen dat het met mijn persoonlijk taalgevoel absoluut strijdig is om te zeggen: tien jaar is verstreken. Soit. Met de tweede opmerking ben ik het eens natuurlijk. Wat de eerste constatering betreft: u zult toch ook vijf minuten onder die rare uitzonderingen moeten rekenen. Anderzijds is het vermeldenswaard dat in vele regio's drie maand en niet drie maanden wordt gezegd. ■ Bij gebroken getallen is de keus bij maataanduidingen duidelijk voor het enkelvoud, zegt A.V. te A.: drie en halve week. Dat is waar, maar het heeft niet zoveel met de maataanduiding te maken: we zeggen ook ik heb drieënhalf hoofdstuk van dit boek gelezen, terwijl drie hoofdstuk toch echt niet kan. ■ Hoe dan ook, ook C. Bevoort ergert zich enigszins aan mijn drie bier die stonden te verschalen, en merkt en passant op dat door toevoeging van u in Ik hoop dat uw opinie verandert, de betekenis van veranderen drastisch gewijzigd wordt: ik hoop dat u uw opinie verandert. Volgens mij kan het nog drastischer. Wat denkt u van Uw tafeldame is kwijt versus Uw tafeldame is u kwijt? ■ Een paar nieuwe woorden. Werkwoord spandoeken, uit de Arnhemse Courant, ingestuurd door Maaike Dommisse. Wielklemmer, een beroep, waarvoor blijkens een advertentie in een vermoedelijk Amsterdams blad af en toe vacatures bestaan. Kan ik me voorstellen, en lijkt me geen soort bezigheid dat grote delen van de bevolking tot geestdrift kan brengen. ■ Mevrouw Van Kempen-Zubek, wier moedertaal Hongaars is, vraagt zich af hoe een commandant zijn leiderschap kan ontlenen aan een vérreikend volume, daarbij een bericht uit de Volkskrant citerend. ■ Misschien is het mevr. VKZ niet bekend dat volume niet alleen omvang betekent maar ook geluidssterkte. ■ Toegegeven, ook dan is de uitdrukking niet mooi: het is niet de sterkte van het geluid, maar het geluid zelf dat voor vérreikendheid in aanmerking komt. ■ Maar goed, we hebben ook nog een klaagbrief van G. Mees uit Amsterdam, die zich genomen voelt: in een bericht omtrent twee wethouders van Geldermalsen, die ontslag moesten nemen omdat ze een verhouding met elkaar bleken te hebben, was niet uit te maken wie de man en wie de vrouw was in deze mix van politiek en passie. Door het gebruik van tweemaal wethouder viel zelfs niet op te maken dat het over een man en een vrouw ging. ■ Maar lezer Mees toch, vanwaar deze ongezonde nieuwsgierigheid? Ik ben zo kies zelfs hun initialen niet te vermelden. ■ Trouwens, als u de namen goed bestudeert, kunt u concluderen dat J. A.M. W.-v.d. B. niet alleen de dame van dit paar is, maar ook getrouwd is en kennelijk niet met J.P.W ■ Dus: wie goed op de streepjes let, heeft een heleboel stof tot roddelen extra. ■ De doordenker van de week. De heer Warmenhoven heeft enkele malen constructies genoteerd van het type Mijn man komt iedere avond dronken thuis, maar daarom hou ik wel van hem. U moet deze zin eigenlijk horen, niet lezen: hou heeft een heel sterke nadruk, terwijl de syllaben daarna zonder enige klemtoon worden uitgesproken. ■ Er wordt hier niets paradoxaals bedoeld: daarom betekent in deze constructie ongeveer hetzelfde als toch. Ik zet mijn verklarende theorie graag uiteen in een volgend nummer. |
|