Onze Taal. Jaargang 58

[p. 204]

[Korte berichten]

□ □ □ □ □ □ □ □

PCUdB

■ Iedereen weet natuurlijk wat een superman is tegenwoordig, maar valt daaruit ook af te leiden wat een superwoman is? ■ Misschien weet u het allang, en dan zijn we snel uitgesproken, maar tot nu toe wist ik het niet. ■ Een lezer die de redactie regelmatig lijsten toestuurt van recente leenwoorden (hoofdzakelijk Engelse, zoals te verwachten is) geeft als betekenis op: drukbezette dynamische vrouw die carrière maakt en tevens echtgenote en moeder is. ■ Ik vraag me even af wat het informatieve gehalte is van het woord drukbezet in dit verband: zou je dynamisch, carrièristisch, echtgenote en moeder tegelijk kunnen zijn, en toch je dag grotendeels in ledigheid doorbrengen? Wat mij betreft mag een vrouw die dit presteert pas met recht een superwoman genoemd worden. ■ Evenwicht tussen de seksen is hier natuurlijk weer ver te zoeken: van Superman kunnen we zeggen dat hij naar gangbare vooroordelen en clichés ook inderdaad supermannelijk is, terwijl het predikaat supervrouwelijk naar overeenkomstige clichés nauwelijks verwijst naar eigenschappen die aan Superwoman worden toegeschreven. ■ Over dit alles zou ik gaarne een dik en leerzaam boek schrijven waarin ik een interessante visie op de hierboven gesignaleerde fenomenen zou ontwikkelen, en zou aantonen hoe op de een of andere manier de vrouw in de taal én in het leven toch altijd weer de klos is. ■ Gelukkig, mag ik aannemen, zijn er personen die bekwamer zijn dan ik in het herkennen van de alomtegenwoordige mannelijke machtswellust, en het boek zal ongetwijfeld geschreven worden, maar niet door mij. ■ Bij de ingezonden recente ontleningen staan ook enkele woorden die niet zo vreselijk recent zijn: data=gegevens in de computerwereld bijvoorbeeld. Maar alla, meer dan één lezer heeft mij de afgelopen maanden verweten dat ik ten onrechte arobabel als een nieuw woord heb kenbaar gemaakt, en ook van de vlijtige verzamelaar van leenwoorden mogen we niet verwachten dat hij meteen alle nieuwe leenwoorden opmerkt zodra ze in bepaalde kringen gangbaar zijn geworden. ■ Wat mij hevig intrigeert, is dat hij drie termen vermeldt met de omschrijving chemische bewerking van jeans. Dat zijn de woorden old-washed, sandwashed en superstonewashed. ■ Bij zoiets vraag ik me af wat voor soort lectuur men moet raadplegen om drie verschillende termen voor een bewerking van spijkerbroeken tegen te komen, of misschien van het bestaan van drie verschillende, zij het zeer verwante bewerkingen van deze kledingstukken op de hoogte gesteld te worden. ■ Nog steeds dezelfde leenlijst raadplegend, zie ik dat er flashback in staat, en wel in de betekenis van historisch overzicht. Als literair/filmisch procédé is het woord natuurlijk overbekend en allerminst recent; ik zou me kunnen voorstellen dat vanuit het bekende gebruik (het beeld op het filmdoek wordt wazig, en dan weet u dat u zal worden onthuld door welke trauma's, opgedaan in het verleden, de hoofdpersoon zo ijselijk tekeergaat tegen allen die haar ondanks alles liefhebben) men de indruk heeft gekregen dat elk historisch overzicht een flash-back moet heten; als dit zo is, zou ik willen weten of dit misverstand het eerst op Engelstalige bodem is ontstaan, dan wel dat de Nederlandse spraakmakende menigte er weer eens een potje van heeft gemaakt. ■ Drop-out wordt opgegeven in de betekenis van ‘uitval’: ook weer zoiets. Voor uitval gebruiken we allang een goed Engels woord: scrap, of, als u eigenlijk waardeloze troep bedoelt, dan zegt u natuurlijk rubbish. Dropouts daarentegen zijn mensen die in de maatschappij zogezegd uit de boot gedropt zijn. ■ Misschien dat ik het nog niet met zoveel woorden gezegd heb, maar van sommige van de in de lijst figurerende woorden zou ik graag bewijsstukken hebben, een woord dat naar mr. J.W. Scheffer schrijft, dikwijls volkomen ten onrechte door bewijslast wordt vervangen: geef mij een bewijslast hoort hij dikwijls zeggen waar dit zou moeten zijn toon mij een bewijsstuk. ■ Het zij zo, en ik groet u allen ook deze maand weer van harte.