Onze Taal. Jaargang 56

[p. 36]

[Korte berichten]

□ □ □ □ □ □ □ □

PCUdB

■ Hoe het op het ogenblik te uwent is, weet ik natuurlijk niet, maar mij moet van het hart dat het bitter koud is. ■ In onze toch zo rijke taal ontbreken superlatieven daarvoor. Niettemin, niet alleen uit traditie maar ook en vooral uit overtuiging wens ik u voor de zoveelste keer een gelukkig nieuwjaar toe. ■ De lange winteravonden noden ons weer wat gezellige spelletjes met ons taalsysteem uit te halen. ■ En ook kan het zijn dat in uw tijd de lente weer voor de deur staat en dat de natuur neigingen vertoont uit de winterslaap te ontwaken. ■ Des te meer redenen om ook nu wakker te blijven en ons taalkundig niet te laten onderdompelen in algehele lethargie. ■ Allereerst wordt het tijd dat we ons niet door allerlei nieuwe trends laten meesleuren, maar dat we zelf enige trends gaan zetten, gaten in de markt zoeken en wat dies meer zij. ■ Laten we derhalve bijvoorbeeld beginnen met een zodanige uitbreiding van het vocabulaire dat het nageslacht zich niet zal kunnen voorstellen dat men er ooit zonder kon. ■ Een beginnetje. ■ Het lijdt geen twijfel dat het Nederlands over allerlei subtiele woorden beschikt om nauwelijks onder woorden te brengen nuances in mededelingen over te brengen. Iemand bijvoorbeeld die het woord eigenlijk gebruikt in een zin van het type ik heb hier eigenlijk geen zin in - wat wil die taalgebruiker daar eigenlijk mee zeggen? ■ Nu heb ik eigenlijk niet zo'n zin om dit met u te behandelen - dat zou te veel ruimte vergen en te weinig overlaten voor de taalkundige revolutie die we nu op gang gaan brengen. ■ Neem nu het volgende geval. U hebt ergens geen zin in, hebt er behoefte aan dit duidelijk te maken aan iemand die het van zijn of haar kant op prijs zou stellen als u het karweitje in kwestie zou klaren, bent bereid de relatie met de persoon in kwestie om die reden op de helling te zetten, maar wilt tegelijk een niet al te beroerde herinnering bij deze persoon achterlaten. ■ U voelt het al: de zin ik heb hier eigenlijk geen zin in benadert ongeveer wat hier allemaal wordt uitgedrukt, maar is toch bij lange na niet in staat om het volledige pakket aan informatie afdoende en onderhuids (niet al te expliciet dus) te verschaffen. ■ Voor dit gebruik reserveren we nu in het vervolg het woord veigenlijk. ■ Nog een creatie. ■ U meldt aan een persoon X die sociaal en/of hiërarchisch boven u is geplaatst, en wie u deze positie misgunt, uit overwegingen zowel van persoonlijke als van ideële aard (u vindt rangen en standen tot daar aan toe, maar dan moet de persoon X daar eerder het slachtoffer dan de profiteur van zijn - eigenlijk, ik zou haast zeggen ‘veigenlijk’ (veiligheidshalve, om u weer niet voor het hoofd te stoten), hebt u dus een hekel aan die X) dat zijn (of haar) huis in brand staat. ■ Wat zegt u nu? ‘Uw huis staat lekker in brand’ klinkt te kinderachtig, maar dat is wel ongeveer de mededeling die u wilt doen. ■ ‘Uw huis staat helaas in brand’ is ronduit hypocriet, en die karaktertrek van u wilt u in geen geval laten doorklinken. We scheppen voor dit geval het woord helekker. ■ Het een en ander ter meerdere glorie van ons dierbaar taalgebruik. ■ Al met al zijn we veigenlijk nog niet erg veel opgeschoten, maar dat is dan de bedoeling ook weer niet: aan u de eer om dit pionierswerk voort1 te zetten. ■ Als altijd u zonderdanig, eindig ik dit schrijven. Helekker.