Onze Taal. Jaargang 55

[p. 172]

[Mededeling]

□□□□□□□□

PCUdB

■ Een in 's-Gravenhage woonachtige lezer of lezeres heeft een passage in het blad Wetenschapsbeleid van mei 1986 aangekruist met de opmerking aan de redactie dat de schrijver dezer kolommen daar wellicht enige aandacht aan zou kunnen besteden.

■ Het betrof de volgende tekst: ‘Het symbolische startschot bestond uit een knopdruk die de minister samen met (...) verrichtte.’ Dit naar aanleiding van de opening van de Telematica-expositie en de opname van de Gouden Gids in het kabelnet. ■ Tot nu toe was het mij niet erg duidelijk waarom de bewuste passage in de termen van behandeling door mij viel. ■ Het is enige maanden op mijn bureau blijven liggen, en iedere keer bij het verzamelen van stof voor nieuwe Vierkantjes vroeg ik mij af wat in essentie de grap was die de Haagse lezer hierin heeft gezien. ■ Mag een startschot niet symbolisch zijn? Is een knopdruk onnederlands en moet het druk op de knop zijn en zo ja, is het de moeite waard om dit neologisme, àls het er een is, te signaleren? ■ Of moeten we het zo zien dat een tijdperk waarin startschoten tot knopdrukken worden gereduceerd, beklemmend anticlimactisch denken stimuleert? ■ U ziet, ik ben met weinig tevreden, zolang ik uit uw bijdragen grote lijnen en kosmische verbanden kan destilleren, maar in dit geval kost het mij moeite. ■ Met dit alles wil ik maar zeggen dat ik hiermee het symbolische startschot voor een bloemrijk 1987 wil geven. ■ Of is het woord startschot zelf vreemd? ■ Lezer of lezeres, soms denk ik dat ik niet geschikt ben voor de nobele taak die mij is opgedragen - zoudt u mij alsnog willen uitleggen welke vorm van taalverloedering of -ontloedering of anderszinse taalgrap in de bewuste passage voorkomt? ■ Persoonlijk vind ik een andere zin in hetzelfde artikel veel leuker: ‘In het Limburgse kabelproject is vanuit de overheid 59 miljoen gulden gestoken.’ ■ U mag er de rest van dit en het komende jaar over nadenken wat ik hier zo aardig aan vind. ■ Altijd weer een leuk spel is stapelen. ■ Stapelen betekent in dit verband: een heleboel woorden van dezelfde woordsoort achter elkaar in een zin plaatsen. ■ U weet wel, van het type ik zou jou wel eens hebben willen zien, etc.

■ Voorwaarden van een goede stapeling zijn ten eerste dat het resultaat van de stapeling correct Nederlands is, en ten tweede dat constructie en betekenis op het eerste gezicht of gehoor enigszins onbegrijpelijk aandoen, maar dan weer wel zonder door met in voor velen onbekende woorden verpakte taalcreaties te gebruiken te vervallen in pure wartaal. ■ Dit waren dus vijf voorzetsels achter elkaar in de voorafgaande zin.

■ U wordt vriendelijk verzocht deel te nemen aan de grote kerstprijsvraag die u een boekebon van vijfentwintig gulden kan opleveren voor de meest extreme vorm van stapeling. ■ Ik haast mij eraan toe te voegen dat de stapeling wel origineel moet zijn. U hoeft het met minder dan negen infinitieven achter elkaar niet te proberen, want dit record is al in uw lijfblad gevestigd. Zo hoeft u ook niet aan te komen met vijf keer het lidwoord de of vijf keer het lidwoord het achter elkaar. ■ Dit record staat namelijk persoonlijk op mijn naam. ■ Hoe dan ook, ik wens u veel succes.