Taalcuriosa
Stapels
Jules Welling-Best
Stapels van dezelfde letters zijn doorgaans onhandig. Bij een woord als ‘aardig’ met tweemaal ‘a’ achter elkaar levert zo'n stapel nog weinig problemen op, maar bij een woord als ‘naapen’ hebben we al een trema of een streepje nodig om misverstanden te voorkomen: ‘naäpen’ of ‘na-apen’. Hoe groter de stapel hoe moeilijker het wordt. ‘Zeeëngte’ heeft het trema op de derde -e, ‘zeeëend’ eveneens op de derde en het geconstrueerde reeëëenheid’ op de derde èn de vierde. Dat ziet er al aardig Fins uit, om het zo maar eens te zeggen.
Bij medeklinkers doen dergelijke problemen zich niet voor. ‘Jazzzangerres’ en ‘Churchilllaan’ ogen op het eerste gezicht wat vreemd, maar geven geen aanleiding tot moeilijkheden bij de uitspraak. Woorden met vier of meer dezelfde medeklinkers achter elkaar zijn mij niet bekend, maar bestaan wellicht toch. (Een lezer?)
Ook lettergreep- en woordstapels komen voor. In de eerste categorie is hottentottententententoonstelling’ met vier maal de lettergreep ‘ten’ achter elkaar het bekendst. Met lettercombinaties moet dat nog aanzienlijk scherper gesteld kunnen worden, bijvoorbeeld ‘na zeven enen en ene negen...‘ (zes maal ‘en’ achter elkaar). Met woorden is het Kan-voorbeeld het bekendst: ‘Wat Kan kan, kan Kan alleen’, de verkoopslogan van een Amsterdamse juwelier. Dat kan echter beter: ‘De leraar zei, dat dat dat, dat dat jongetje gebruikte, onjuist gebruikt was’, met vijf maal ‘dat’ achter elkaar. Het record staat, bij mijn weten, op zes maal een woord van zeven letters achter elkaar: ‘Als achter vliegen vliegen vliegen, vliegen vliegen vliegen achterna’.
Zou dat nog voor verbetering vatbaar zijn?
Auteursrechtelijk beschermd