Onze Taal. Jaargang 53

[p. 20]

[Mededeling]

□ □ □ □ □ □ □ □

PCUdB

■ Dank aan allen die zich de moeite hebben getroost mijn kryptische opmerkingen in het novembernummer te decoderen. Een sterk afhankelijke jury, waarin PCUdB als enige zitting heeft genomen, heeft na loting vastgesteld dat mevrouw E.B. Mayer-Swart recht heeft op de fles geestrijk vocht, de inzenders in het vooruitzicht gesteld. ■ Dan maakt Willem Mooijman mij attent op de werkwoorden jasseren en dasseren (deelwoorden gejasseerd en gedasseerd) in het Indisch Nederlands. ■ Dit naar aanleiding van mijn commentaar op het gebruik van besecretariëren en bewerktuigen in een advertentie. Dank zij W.M. natuurlijk voor deze aanvulling, maar op het gevaar af van muggenzifterij beticht te zullen worden, zou ik nog willen verduidelijken dat het hier niet precies om dezelfde constructie gaat: die zou bejassen en bedassen moeten luiden. Bovendien lijkt het mij niet uitgesloten dat jasseren en dasseren werden gebruikt in die half-ironische, half-verheven stijl die wel als studentikoos bestempeld wordt, terwijl ik meen aan te voelen dat de hierboven gewraakte be-vormen meer in een soort bureaucratische argeloosheid gebezigd zijn. ■ Maar men houde mij ten goede, wellicht zie ik het helemaal verkeerd, ik redeneer vanuit een heilige ignorantie in dezen. ■ Nu iets waar ik maar niet aan kan wennen. Het schijnt seksistisch en vrouwonvriendelijk, althans onvrouwvriendelijk te zijn als je het vandaag den dag nog over een meisje hebt wanneer je daarmee een vrouw bedoelt die ouder is dan veertien jaar. Vrouwen van puberteitsleeftijd moeten ofwel als jonge vrouw ofwel als meiden betiteld worden. ■ Het schijnt niet alleen seksistisch, maar ook nog sociaal discriminerend te zijn (tussen haakjes, als seksistisch seksediscriminerend, en racistisch rasdiscriminerend betekent, is socialistisch dan niet het meest voor de hand liggende woord voor sociaal discriminerend? Bezwaren? Nu ja, het was maar een suggestie) als je bij het woord meid associaties krijgt met vrouwelijke wezens van lager allooi. ■ Ik bedoel, laatst was er weer een advertentie waarin personen van de vrouwelijke kunne, niet extreem feministisch, dat niet, werden opgeroepen voor een deeltijdse functie in het meidenwerk. ■ Nogmaals, ik kan me niet voorstellen dat iemand in ernst en met een stalen gezicht zo'n advertentie kan opstellen, tenzij ze met een bord vol principes voor haar hoofd loopt, en dat bord er dan nog stevig tegenaan geschroefd heeft ook. ■ Mijn opmerkingen over de deelwoord-gebiedende wijzen à la opgele hebben ook wat lezers doen reageren. ■ Twee ervan neem ik onder de loupe. ■ Daar is de heer Rang uit Driebergen die zijn betoog in drie stukken verdeelt. Het eerste is een grap, naar Rangs eigen zeggen. ■ Bij verwoesten vallen gebiedende wijs en deelwoord samen. ■ Daarom zou Carthago moet verwoest worden afgekort zijn tot verwoest, en dat zou de aanleiding zijn om vanaf dan deelwoord en gebiedende wijs door elkaar te halen. ■ Als grap leuk, dat wel, maar niet steekhoudend. Ten eerste wordt, zoals we hebben gezien, de constructie uitsluitend gebruikt voor bevelen die vrijwel onmiddellijk uitgevoerd moeten worden, wat in het Latijnse zinnetje toch waarschijnlijk niet de bedoeling was, en ten tweede zouden we ook nooit verwoesttout court zeggen, maar verwoest Carthago (gebiedende wijs) of (en nu) Carthago vewoest (deelwoord), dus met geen mogelijkheid van verwarring. ■ Het tweede en derde gedeelte van de brief heten serieus respectievelijk suggestie. ■ Met deze delen kan ik volkomen instemmen, maar tijdruimte dwingt mij om over te gaan naar de mening van W.M. Klumpert die in de uitdrukking En nu geen gepraat meer hetzelfde ziet als nu niet meer gepraat, wat weer een nieuw licht op de zaak zou werpen: Het deelwoord zou niet een soort gebiedende wijs maar een soort zelfstandig naamwoord zijn. ■ Ik denk dat de overeenkomst bij gepraatlouter toeval is. Niet langer gezeurd evenwel. ■ Mij moet nog even een kleinigheid van het hart: mensen die rascisme schrijven, spreken die dit woord uit als rasjisme of vergis ik me ook daar weer in?