Spijkers op Laag Water
Klik
Van heel wat liften is het mechanisme beschadigd doordat men aan de deur begon te rukken vóór de lift stilstond. Dat gebeurt bij mij in de flat niet. Op de liftdeur zit namelijk een bordje, waarop in een fraaie schreefloze letter
Deur niet openen voordat u de klik hebt gehoord.
De opsteller heeft enig gevoel voor kortheid, dat blijkt al uit het weglaten van het lidwoord voor deur. Maar hoe zit het met deur zelf? Zou iemand op het idee kunnen komen dat de waarschuwing op iets anders sloeg dan op die deur? Deur kan dus eigenlijk ook wel weg; we wachten gewoon met openen tot we de klik gehoord hebben. Wat is eigenlijk een klik? Een geluidje, dat klinkt als klik. Met andere woorden: er kan pas sprake zijn van een klik als we hem horen of gehoord hebben. Wat dunkt u, zullen we daarom u () hebt gehoord ook maar schrappen? Nu gauw nog even het voegwoord voordat vervangen door het voorzetsel voor en we houden over Niet openen voor de klik.
Als de kous hiermee af was, had ik dit stukje niet geschreven. Want, zegt u eens eerlijk: doet dit uitgebeende zinnetje u prettig aan? Wat vindt u van die commandotoon; hebt u ook niet liever dat het woord tot u gericht wordt? Is het zelfs niet een beetje zo, dat de lange vorm gemakkelijker aanspreekt? De vermageringskuur is een leuk experiment geweest, maar, als we de meeste vermageringskuren, zonder blijvend resultaat. Niet openen voordat u de klik hebt gehoord.
Helemaal zonder zin is onze schraplust toch niet geweest: we hebben kennis gemaakt met het merkwaardige verschijnsel dat toevoeging van eigenlijk overtollige woorden aan een mededeling, deze begrijpelijker maakt. Overtolligheid heet in het Engels redundancy, maar als we het woord in de taalkunde bezigen, bedoelen we er een overtolligheid mee, die toch ergens goed voor is.