Het Gezegde & Co
Mijn standpunt over de Taalunie is bekend aan lezers van Onze Taal. Wie dit een moreel verwerpelijk standpunt vindt, moet het maar komen zeggen. Ondertussen is er een woordenboek verschenen dat in z'n eentje wel eens meer zou kunnen bijdragen tot die verdere eenwording dan de hele taalunie. Het Zuidnederlands Woordenboek is geschreven door Walter de Clerck, Belg, woordenboekmaker van professie en werkzaam bij het Instituut voor Nederlandse Lexicologie te Leiden, een gezamenlijke Belgisch-Nederlandse onderneming. Dit Zuidnederlands Woordenboek bevat in beginsel alle algemeen-Vlaamse, ‘Zuidnederlandse’ woorden die niet standaard-ABN zijn. De inhoud van Van Dale staat er niet in, evenmin datgene wat in België beperkt is tot een bepaalde streek, maar wel wat on-ABN is en in heel Vlaams-België gangbaar (droogkuis, drinkgeld, monkelen, doorheen, doppen, opscharren, vagen, winket, rekenhof). Of alle opgenomen woorden precies voldoen aan het criterium (niet-ABN; algemeen gangbaar in Vlaams-België) is hier geen interessante vraag. Belangrijk is, dat dit Zuidnederlands Woordenboek een schat aan woorden en verklaringen biedt die ik nergens anders zo kan opzoeken. Als liefhebber van de boeken van Louis Paul Boon vind ik hier een goudmijn. De auteur zegt in zijn inleiding niet de bedoeling gehad te hebben propaganda te voeren voor opneming van Belgicismen in het ABN. Dat siert hem. Toch zal dit woordenboek waarschijnlijk wèl een beetje dat effekt hebben. Het leidt tot een soort erkenning van allerlei woorden die alleszins aanvaardbare kandidaten zijn voor de ABN-woordenschat. Welnu, daartegen bestaat niet het minste bezwaar.
Ik hoop, dat velen, ook of juist in Nederland, dit woordenboek zullen gaan gebruiken. Het is een mijlpaal in de geschiedenis van het Nederlands. Over de inleiding, waar de auteur heel nuchter heel juiste dingen zegt over het Nederlands in België, graag de volgende keer. In elke goede boekwinkel voor een kleine honderd gulden te koop.
- De Stichting IVIO is er opnieuw met een AO-boekje over taal: Politieke spraakontwarring, geschreven door Annemarie Wijnhoven en Gerard v.d. Weijden. Het is een alfabetisch geordende reeks woorden, gangbaar in de krant en voor radio en televisie als het over politiek gaat. De schrijvers geven bij elk woord een zo eenvoudig mogelijke uitleg. Bijv. bij sociale minima, verzuiling, inleveren, kaderwet, gedeputeerde staten, Catshuis, demissionair. Bij VUT: ‘Vervroegde uittreding. De VUT is de mogelijkheid om, met behoud van loon, een aantal jaren voor de pensionering met werken te stoppen.’ Belangstellenden kunnen het bestellen door overmaking van f 2,25 op giro 551599 t.n.v. Stichting IVIO/ AO-reeks, Lelystad, onder vermelding van AO 1874.
- Onder de titel El Ele (Hand in hand) geeft diezelfde stichting IVIO een boekje uit voor intercultureel onderwijs op de basisschool. Het boekje sluit primair aan bij de ervaringswereld van Turkse en Nederlandse kinderen. De auteurs zijn vier leerkrachten uit het basisonderwijs die zelf met Nederlandse en andertalige kinderen werken. Het zijn: Grada Groen, Papatua Meulenbelt-Nalbantoǵlu, Beyhan Saraçoǵlu en José van Zeeland. Bestemd voor eerste en tweede klassen van basisscholen met een hoog percentage Turkse leerlingen. Voor inlichtingen kan men terecht bij IVIO, postbus 37, 8200 AA Lelystad; tel. 0320026514.
- Jaap Willems, Hoe maak ik wetenschap begrijpelijk?, een uitgave van Dick Coutinho, Badlaan 2, Muiderberg; f 22,50; een leer- en studieboek over wetenschapsjournalistiek. Niet een boek met concrete tips voor het schrijven van artikelen, maar met informatie over dit soort journalistiek. Zo zijn er hoofdstukken over dag- en weekbladen, maar ook over radio en televisie, over: waar haal je je gegevens vandaan?, over de geschiedenis van de wetenschapsvoorlichting, over wetenschapswinkels, en niet te vergeten over de ethiek van het populariseren.
Auteursrechtelijk beschermd