Huisarts waarheen? (II)
Met grote instemming las ik de ontboezeming van (...... ..................) over het gebruik - of liever misbruik - van onze taal in vele artikelen door veelal officiële of half-officiële publicisten. Wanneer ik bijvoorbeeld in ditzelfde nummer van M.C. de eerste bladzijde van het artikel van (.........................) lees, wordt mij alle lust benomen de volgende bladzijden nog te lezen.
Ik noem hier allerlei, niet gezochte maar reeds vele jaren bestaande uitdrukkingen op, die zonder moeite door Nederlandse uitdrukkingen vervangen kunnen worden: basale patiëntengegevens, sex-age tabel, at risk-populatie, screening, print-out van gegevens, sophisticated mogelijkheden, follow-up van (weer) at-risk-groepen, disciplines (zie stukjes van......), terminale indrukken, futuristisch (niet in de betekenis van een bepaalde stroming in de moderne kunst vóór en na de eerste wereldoorlog), klinische setting, longitudinale morbiditeit, service van de ziekenfondsen, privacy (hiervoor is het moeilijker een goed Nederlands woord te vinden dat alles omvat wat er mede wordt bedoeld). Tot zover bladzijde 1. Verderop wemelt het niet meer zó van deze wan- en wartaal, maar ik wil nog even noemen computer assisted recording.
Het is inderdaad droevig zoals tegenwoordig onze zo mooie en zo beeldende taal wordt verkracht. Als men de krant leest en radio en televisie beluistert, raakt men ontsteld hoe snel iedereen maar nakletst en allerlei woorden en uitdrukkingen - veelal stammend uit de ‘Gamma’-faculteiten - gaat gebruiken en dan nog vaak verkeerd, zoals het woord motivatie, door psychologen gebruikt in de zin van alle bewuste en onbewuste strevingen waardoor een mens tot een bepaalde handeling komt, maar nu door eenieder die maar wil tonen hóe bij hij wel is wordt gebruikt waar alleen beweegredenen wordt bedoeld. Hetzelfde gebeurt met het woord filosofie, wat mijn inziens alléén gebruikt mag worden voor wijsbegeerte en nu voor allerlei andere bedoelingen zoals: mening, opzet en dergelijke. Ik las onder andere: de filosofie van de medische faculteit te Maastricht (reeds enige jaren geleden in M.C.); later weer ergens anders: de filosofie van de P.T.T., van politieke partijen - te veel om op te noemen zonder zich te ergeren. Ook het woord evaluatie wordt door iedereen opeens gebruikt. Ook valt mij op hoe Nederlandse uitdrukkingen plotseling verandering ondergaan, wat iedereen onmiddellijk gaat overnemen; ter plekke in plaats van ter plaatse, hard maken voor bewijzen. Ik heb er een hele lijst van aangelegd.
Iedere taal is onderhevig aan verandering, maar het is niet nodig goed Nederlands te vervangen door Engelse kreten.
(uit: Medisch Contact 1976, blz. 318)
Auteursrechtelijk beschermd