Onze Taal. Jaargang 31

Joe en nonjoe II

Op ons artikel in juni-juli van dit jaar zijn veel reacties binnengekomen. Wij deden in dat artikel een poging om in ons taalgebruik een scheiding joe-nonjoe bij sommige woorden te schetsen. Met nadruk hebben we gezegd dat niemand het met ons eens behoeft te zijn en dat wij zelf bij sommige verschillen vraagtekens moeten zetten.

Er zijn er die ons uitvoerig gaan uitleggen waarom zij bepaalde voorbeelden van ons fout vinden. Met het merkwaardige verschil in de aanspraak ‘meneer De Groot’ en ‘mevrouw De Groot’ is lang niet iedereen het eens. Sommigen vinden dat joe-nonjoegedoe ‘haarkloverij’, anderen noemen het ronduit ‘flauwekul’. Daartegenover staat dat velen zich ‘met dit leuke spelletje kostelijk geamuseerd hebben’. Iemand schrijft dat hij bij het avondlijke verjaardagsfeest zijn gasten aan het werk heeft gezet met de joe-nonjoetechniek en ‘het resultaat was meer dan een uur van geestige invallen en flitsende opmerkingen’. Een ander dat hij zich telkens betrapt op een non-joewoord: ik ben nu erg onzeker geworden, maar ik sla me er, zo goed en zo kwaad als het gaat, doorheen, want ik kan me ten slotte ook nog als een geïnverteerde snob aanstellen’. Behoort u tot die betreurenswaardige groep van onzekeren, hou dan nu ter plekke op met het lezen van dit nummer en smijt het in de kachel. Er komt hier namelijk nog een lijstje voorbeelden. Deze zijn ons verstrekt

[p. 52]

door briefschrijvers. We plaatsen ze zonder commentaar, zonder erbij te zeggen of we het een goed of slecht voorbeeld vinden. U ziet maar wat u ermee doet. Laat de zaak een paar maanden betijen en hebt u dan nog zin, maak ons deelgenoot van uw gedachten over het praatstuk. Links joe en rechts nonjoe.

hoogleraar	- professor
rector	- rector magnificus
frites, frieten	- patat
aan tafel	- eten!
prakkizeren, prakkezeren	- (be)denken
?	- zich verloven
?	- me floofde
(doet) pijn	- (doet) zeer
jasje	- colbertje
(naar, op) kantoor	- (naar, op) de zaak
horloge	- klokje
uitstekend	- prima
lekker	- smakelijk
in bed	- op bed
nee, dank u (bij eten)	- ik zal niet meer gebruiken
kaartspelen	- kaarten
vruchten	- fruit
ober!	- aanneme!
de kelner	- de ober
truitje	- jumpertje
dag meneer	- tot genoegen
worteltjes	- peentjes
televisie	- teevee
ik zal u opbellen	- ik zal u bellen
opdienen	- serveren
stelt u belang?	- hebt u interesse?
met	- compleet met
couvert	- bestek
uitspraak:
militeer	- militèr
artjerie	- artillerie
kaptein	- kapitein
kinderbijslag	- kinderbijslag
Philips	- Philips

Zelfs in het Zuidafrikaanse dagblad Die Transvaler (Johannesburg) is een beschouwing gewijd aan het joe-nonjoe-artikel van Onze Taal. De schrijver kan natuurlijk het verschijnsel in het Nederlands niet beoordelen. Hij is door Onze Taal echter geïnspireerd om te zoeken naar voorbeelden in eigen taal: ‘En hoe staan die sake in Afrikaans? Dit sy verre van my dat ek my aan so'n indeling sou probeer waag. Maar met 'n bietjie berekende moedwilligheid kan 'n mens miskien van taallae praat en voorbeelde aangee soos: bybie-baba, babatjie, kindjie; antie-tante, tannie; taa-daai, dankie; Krismis-Kersfees; holliedei-vakansie, verlof; dromtrommel, tamboer; baaik-fiets; baaghin-(wins) kopie; prem-stoot-, kinderwaentjie; kot-kinderbedjie, bababed. Dog die verskynsels loop sterk deureen en slaan aan weerskante van enige denkbeeldige standslijn uit!’

Jammer dat de schrijver niet zegt wat nu wat is. Het zou voor ons Nederlands wel vleiend zijn als rechts joe is.