Bonifatius.
Naar aanleiding van de kwestie of Bonifatius ook met een c gespeld kan worden, zond Prof. Michels uit Nijmegen ons de volgende beschouwing.
De liturgische boeken geven de t-vorm, evenzo het gezaghebbende Lexicon für Theologie und Kirche en voorts verschillende geschiedkundigen. Van groot belang is ook de titel van de oudste levensbeschrijving: Vita Sancti Bonifatii. Op grond van dit alles zou ik voor Bonifatius willen stemmen, zulks tegen de draad van ital. Bonifacio en fr. Boniface. De apostel der Friezen heette eigenlijk Winfried en eerst in Rome, bij een speciale gelegenheid, ontving hij zijn nieuwe naam van de paus naar de heilige van de dag (de ijsheilige van 14 Mei). Het is niet nodig de naam af te leiden van bonus (goed) en facio (doen). Men kan het tweede lid ook combineren met fari (spreken). In feite vind ik in Herders Lexicon i.v. Vornamen beide vormen, de een met de vertaling Wohltäter, de andere (-fatius) met de vertaling Wohlverkünder.
In een opstel van W. Levison in Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde (1908) lees ik o.m.: Dass die Schreibweise Bonifacius nicht ursprünglich und die Deutung ‘Wohltäter’ abzulehnen ist, kann heute als anerkannt gelten; daneben haben die Ableitungen von ‘fari’ und ‘fatum’ Verteidiger gefunden’.
Verder: ‘Im allgemeinen pflegt man in geschichtlicher Zeit nun selten neue Namen zu bilden, in der Regel verwendet man bereits vorhandene, indem die verschiedensten Ursachen dazu bestimmen können’, onder meer kalendernamen. Het is nu juist in dit opstel dat L. het betoog levert, dat door de Paus Gregorius II aan Wynfreth de naam Bonifatius is gegeven als die van een oudere heilige, die als martelaar werd vereerd en wiens feest gevierd werd op 14 Mei. De eerste maal dat aan Wynfreth ‘nachweisbar’ de naam wordt gegeven is in het pauselijk schrijven van 15 Mei 719, waarin hem de opdracht wordt gegeven tot prediking onder de heidenen, het schrijven waarin ‘der Beginn seiner Wirksamkeit im Dienste Roms und im Bunde mit Rom gleichsam seinen amtlichen Ausdruck findet’. Het verschil van één dag legt geen gewicht in de schaal. Het kan zijn dat de mondelinge opdracht met de naamsverandering werkelijk daags te voren had plaats gegrepen. Of ook ligt de verklaring hierin dat er op 15 Mei niet een aanzienlijker heilige gevierd werd.
De vraag of er niet ook een bijgedachte aan de betekenis van de naam als zodanig heeft meegewerkt, wordt door L. dan niet meer besproken, hetgeen hij toch wel doet, en mogelijk acht, bij het vergelijkbare geval van Willibrord - Clemens. Zulks naar alle waarschijnlijkheid, omdat hem daarvoor geen documentaire gegevens ter beschikking stonden.
Auteursrechtelijk beschermd