Onze Taal. Jaargang 21

U vraagt en wij....

moeten antwoorden. Hebben ‘proviand’ en ‘provenier’ met elkaar iets te maken? Beide vormen kunnen we terugvoeren op het Latijnse ‘praebenda’, dat in de Middeleeuwen gebruikt werd om ‘levensonderhoud (voor geestelijken)’ aan te geven. □ En ‘proost’ met ‘provoost’? Deze komen van het Latijnse ‘propositus’, dat ‘opziener, hoofd’ betekent. □ In onze onnozelheid hebben we eens gezegd, dat ‘tras’ een ‘metselspecie’ is. Welnu, het is ‘een stof, die niet zelf als bindmiddel kan fungeren, maar die, toegevoegd aan een luchtmortel (een metselspecie, die uitsluitend of bijna uitsluitend verhardt onder invloed van de lucht), deze de eigenschap geeft, ook onder water te verstenen.’ Oef! Hoe dom, dat wij dit niet wisten. □ ‘Rhythme’ of ‘rythme’? Het eerste of anders in vredesnaam maar geheel Nederlands ‘ritme’. De r aan het begin van Griekse woorden wordt altijd gevolgd door een h. Onze oude schoolmeester gaf ons vroeger dicteetjes met ‘de rheumatische rhetor luisterde bij de rhododendron naar een rhapsodie’. Wij wachten ons hele leven al, tot we deze zin eens werkelijk kunnen gebruiken. □ ‘Opgemeld schrijven’ niet gebruiken. Liever ‘bovenvermeld’. □ Zwakke taal is ‘geesteszwak’. Het juiste is ‘zwakzinnig’. □ Vraag: Zoekt U niet te veel spijkers op laag water? Antwoord: Wij proberen het niet te doen. □ Vraag: Bent U niet veel te zachtzinnig met het afkeuren van slecht Nederlands? Antwoord: Wij proberen het niet te zijn. □ Nauwelijks durven we nog te zeggen, dat we ‘tussen de middag’ een aardige uitdrukking vinden, die we niet graag zouden missen, ook al weten we, dat de uitdrukking onzin is en vervangen moet worden door ‘in de middagpauze’. ‘Tussen de koffie’ hebben we nog nooit gezegd, vinden we niet aardig, kunnen we best missen, maar van de middag naar de koffie ce n'est qu'un pas. □ ‘Afgezwakt’ en ‘afgehard’ ist deutsch, men schrijve ‘verzwakt’ en ‘gehard’. □ Gelezen in een krant een verslag over de Amerikaanse verkiezingen. Er stond: ‘de Stevensonse propaganda en de Eisenhowerse..’ Nog onlangs iemand gesproken, die ons minzaam toevoegde, dat we nu maar eens moesten ophouden met al dat gekanker tegen germanismen. □ Wij moeten woekeren met onze vier bladzijden. Er zijn deze keer heel wat vragen en bijdragen blijven liggen, maar na November komt December om weer voor Januari te wijken.