Onze Taal. Jaargang 21

Leerlinge

Tijdens de nu afgelopen middelbare-schoolexamens zal het woord wel dikwijls in de vergadering van leraren en deskundigen gevallen zijn. Leerling e X toegelaten, candidat e Y afgewezen. De toevoeging van de -e om het vrouwelijk geslacht aan te duiden behoort niet tot de levende volkstaal, komt ook niet in vroegere taalperioden voor en is dus in zoverre kunstmatig te noemen. In 1889 waarschuwt het WNT al tegen ‘gaste’. Uit het zinsverband moet blijken, of de gast man dan wel vrouw is. In geschreven taal heeft blijkbaar de behoefte bestaan een afzonderlijk woord te hebben: bloedverwant e, echtgenot e, erfgenam e. Ook bij vele vreemde woorden: docent e, pianist e, typist e. Men zou deze -e een achtervoegsel in opkomst kunnen noemen en het lijkt ons enigszins nodeloos zich nu nog tegen deze opkomst te verzetten. Voorzichtigheidshalve beperke men zich daarbij tot de woorden, waarbij deze -e burgerrecht heeft verkregen. Naar ons gevoel heeft deze -e dit niet in ‘gaste’ of ‘artse’, maar wel in bijv. ‘presidente’, ‘echtgenote’ en ook in ‘leerlinge’. Burgerrecht-

[p. 28]

kwesties in de taal zijn prachtige mogelijkheden tot geschillen. U zult ook wel woorden in dit verband kunnen noemen, waarvan men dit recht (nog) niet bepalen kan. Er komen bij de vorming van woorden voor vrouwelijke beroepen, taken, ambten e.d. wel meer moeilijkheden voor. Zo verdedigde iemand in O.T. Maart 1952 ‘directeur van het kabinet der Koningin’. Een slimme vraag werd ons hierover onlangs gesteld, nl. waarom deze directeur geen directrice is (‘directeur’ is wettelijk vastgesteld) en de Koningin zich geen ‘Koning’ noemt, ofschoon de wet spreekt van ‘koning’. Hier moesten wij rechtsgeleerden te hulp roepen. Zij beweerden, dat men ‘directeur’ en ‘koning’ moest opvatten als een orgaan en ‘koningin’ als een persoon. Waarom men dan ‘directrice’ niet als persoon kan opvatten, daarop wisten onze rechtsgeleerde raadslieden geen antwoord en dat heeft ons wel verbluft.