[Vragen]
‘Regeeren de ww. bedanken en verzoeken den derden naamval? Dus: ik bedank den heeren? Ik verzoek den dames? “De heeren worden verzocht” is onjuist, moet het zijn: den heeren wordt verzocht?’
Oo.
§§ - Voor ons is bedanken even bedrijvend als beplanten, bezaaien, enz.; het zou niet bij ons opkomen te zeggen: mij werd bedankt. Natuurlijk kan men bedanken gelijkstellen met: dank toebrengen, dank betuigen, maar dan toch alleen wat de beteekenis betreft, niet de vorming. Wij zouden dus zeggen: ik werd bedankt, mij werd dank betuigd.
En ‘verzoeken’: ‘de heeren worden verzocht’ zou ‘onjuist’ zijn? Een wat boude bewering! Wij kennen taalkundigen die zouden zeggen: ‘de heeren worden’ onjuist? Integendeel; ‘den heeren wordt’ is, zooal niet onjuist, dan toch niet aan te bevelen. Hypercorrect. ‘Onnatuurlijk’ placht het betreurde lid van onzen Raad Prof. Overdiep te zeggen. Strekt het inz. tot troost als wij zeggen dat wij - wij, de Redactie van dit blad, in dezen sprekende voor zichzelf alleen en geenszins voor het Genootschap, voor hetwelk slechts het oordeel van zijn ‘Raad’ geldt - dat wij, van jongs af daaraan gewend, vasthouden aan: mij werd verzocht?
Een wat schrale troost, maar toch een troost....?
‘Zoudt U eens iets willen zeggen over de veelgebruikte werkwoorden: proefvaren, stofzuigen, zweefvliegen e.d. In Koenen-Endepols worden ze niet genoemd. Hebben ze een onvoltooid verl. tijd en een volt. deelwoord? Zo ja, hoe luiden deze?’
Pl.
§§ - Om met het laatste woord te beginnen, ‘zweefvliegen’ kan natuurlijk moeilijk vervoegd worden; misschien later als het woord meer bekendheid heeft verkregen. Toen het werkwoord ‘to wireless’ opkwam, duurde het ook eenigen tijd voor men: I wirelessed dorst bezigen. Wij zouden met ‘draadloozen’ ook aardig in de klem komen: ik heb gedraadloosd, draadgeloosd?
Met stofzuigen is het wat anders; dat wil niet zeggen het zuigen van stof, maar het gebruiken van den stofzuiger. Het werkwoord moet dus zijn: stofzuigeren. Ik heb gestofzuigerd.
Proefvaren levert geen moeilijkheid op: ik heb proef gevaren.
‘Ik verzoek U om een verklaring van de uitdrukking: dubbel en dwars.’
Gr.
§§ - Dubbel heeft hier niet de beteekenis van: in tweemaal zoo groote hoeveelheid, tot een tweemaal zoo hoog bedrag, maar drukt uit, zonder het denkbeeld van vergelijking: in zeer hooge mate; in alle opzichten. Dwars dient hier slechts om het begrip, uitgedrukt door dubbel, nog te versterken. Dubbel en dwars, dubbel en dubbel, dubbel en dik.
‘Moet men zeggen: beide of beiden zijn schuldig? Af en toe moet men zich eens op z'n taal bezinnen, vooral nu zoovele (zoovelen?) een andere spelling gebruiken.’
Oo.
§§ - Beide of beiden, dat hangt er van af of men het woord zelfstandig gebruikt. Zie het hoofdartikel in de aflevering van Maart. Nu zoovele(n)....? Hier is geen twijfel mogelijk; zelfstandig gebruikt, op personen betrekking hebbende; zoovelen.
‘“Bio-scoop” dus in uitspraak? dus dan is bios als afkorting ook niet goed en zou moeten zijn bio.’
Me.
§§ - Bios kan men zeggen, dat is het Grieksche woord voor leven. In samenstellingen bio-: biographie, biologie, bioscoop, enz.
‘Hoe wordt “khaki” uitgesproken, kakie of keekie?’
Bo.
§§ - Het woord wordt uitgesproken met onzen a-klank. Het is een Indisch woord en de Engelschen hebben zich gehouden aan de inheemsche uitspraak.
‘Acht U “uitputtend” in den zin van “afdoend” onnederlandsch?’
Oo.
§§ - Ja, wat dacht inz. anders?
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd