Op of in de eerste plaats.
Uit het artikel van Prof. Van Ginneken, dat wij hebben overgenomen uit De Taaltuin, hebben wij gezien dat de schrijver ons bij deze uitdrukking de vrije keus laat uit de beide voorzetsels.
Toch - meent ons lid Dr. H. Burger - zijn er gevallen dat wij in uitdrukkingen met ‘plaats’ deze vrije keus missen. Zoo wordt, merkt ons lid op, in gebruikt bij plaats in de beteekenis van stad of dorp of gehucht, in tegenstelling met buitengoed, hoeve, binnenplaats enz. Voorbeeld: In een plaats in Overijsel bezit hij een oude hofstede, op welke plaats zijn geslacht meer dan driehonderd jaar heeft gewoond.
Zoo ook bij plaats voor aangehaald gedeelte van een geschrift. Voorbeeld: In die plaats uit Shakespere komt het woord voor. Verder wordt in gebruikt bij plaats in overdrachtelijken zin, gelijk ook blijkt uit de aangehaalde voorbeelden van het Groot Woordenboek. Voorbeelden: In zijn plaats zou ik het niet zoo licht opnemen, als iemand brutaalweg op mijn plaats ging zitten. - In plaats van Piet, van wien men het algemeen verwacht had, was Jan het eerst op de aangewezen plaats aanwezig.
De voorbeelden, die Dr. Burger hier geeft, zijn met vele te vermeerderen. Dr. C.B. van Haeringen heeft in de Nieuwe Taalgids (XXVIII, 111) een artikel aan dit onderwerp gewijd, en evenzoo Dr. Gerlach Royen (N. Tg. XXIX, 22). Prof. Dr. J.J. Salverda de Grave heeft in het Tijdschrift v. Ned. Taal- en Letterkunde (Dl. 54, 1935, blz. 236-242) onder den titel ‘Op de eerste plaats’ het onderwerp uitvoerig behandeld. Prof. De Grave's studie is heel rijk aan voorbeelden.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd