Onze Taal. Jaargang 1

Van onze lezers

Rechtstermen

- Een van onze leden, tevens lid van de rechterlijke macht, schrijft:

‘Als rechter-plaatsvervanger kreeg ik in handen een formulier afkomstig van een burgemeester van een der omliggende gemeenten, met het hoofd ‘Bevel tot Inverzekeringstelling’. Ik ken den burgemeester goed en heb hem dadelijk gevraagd om, zoodra zijne formulieren met het afschuwelijke hoofd verbruikt zijn, nieuwe te laten drukken met b.v. ‘Bevel tot Opsluiting’ erboven. De rechter-commissaris gaf een ‘bevel tot Inbewaringstelling’, bijna zoo leelijk. Ook hem heb ik de opmerking gemaakt. De Officier van Justitie maakt het beter en eischt: ‘Verlenging van de gevangenhouding’.

De ‘afwezige’ journalist

- Hetzelfde lid zendt ons het volgende knipsel uit een van onze provinciale dagbladen:

‘Always: de professor.

Professor's vrouw (opgewonden): Oh lieve, het meisje is van het balcon gevallen en heeft haar been gebroken.

De afwezige echtgenoot: Geef haar een standje,

[p. 11]

en zeg haar, dat je d'r den dienst zult opzeggen, als ze weer wat breekt’.

Dit lid voegt hieraan toe: ‘Bedoeld is vermoedelijk: de verstrooide echtgenoot. Is dit een germanisme of is het Engelsch?’ Op deze laatste vraag moet het antwoord, dunkt ons, luiden: Stellig Engelsch. Reeds wegens het opschrift van het berichtje maar bovendien omdat ‘absent’ in het Engelsch zoowel ‘verstrooid’ als ‘afwezig’ kan beteekenen. Vermoedelijk was onze collega die dit grapje te vertalen kreeg, op dat oogenblik zelf eenigszins ‘afwezig’ (van geest). Er zijn, in grootere kranten, wel gekkere vertalingen gevonden.

De ‘schut’

- En nog iets van hetzelfde lid. Hij heeft in een onlangs verschenen Nederlandsch boek eenige germanismen gevonden zooals ‘bontspecht’ (inplaats van bonte specht) en ‘animeerboek’ (een boek dat belangstelling, n.l.: in de natuur, opwekt) benevens het woord ‘schut’ voor: jachtopziener. Ook dit woord houdt hij voor een germanisme maar dat lijkt ons niet juist. ‘Schut’ voor: opziener, wordt in meer dan één streek van ons land van oudsher gebruikt.

De houten handelsreiziger

- Van een anderen lezer: ‘In het bedrijfsleven verrijkt (?) men onze taal met uitdrukkingen als ‘verloonde bedragen’ en ‘vermalen hectaren’; ik las eens een advertentie van een firma die een ‘triplex reiziger’ zocht. En sommige kooplieden noteeren ‘vrijblijvende prijzen’.

Brabbeltaal

- En nog dit van denzelfden schrijver: ‘Het ergste is misschien wel dat onze Pers haar Koninklijke taak vaak met zoo weinig eerbied voor de moedertaal uitvoert’. En hij haalt o.a. deze voorbeelden aan: ‘De vereeniging adresseert voor in geen geval verkoop’... ‘frauduleuze ambtenaren’... ‘bitumineuse wegenconstructie’... ‘termijnponden’... ‘ge-earmarked goud’... ‘het terugtrekken der tegoeden’... en ‘een internationale conferentie van minerale oliën’. Jammer is het dat dit lid zelf schrijft over ‘de huidige crisis’ hetgeen o.i. een bar germanisme is. Waarom niet: de tegenwoordige of de hedendaagsche?