Onze Taaltuin. Jaargang 2

Vraag en antwoord

Vraag 11.

Hoe is de vreemde vorm ‘tot ziens’ te verklaren?

E. de R. te Z.

Antwoord 11.

De Infinitief is een oud Substantief, dat den Genitief-vorm in 't Brabantsch en Hagelandsch als eenigen verbogen naamval bewaard heeft. Deze verbogen naamval komt voor:

1^o. in nog gevoelde Genitief-functie: een uur gaans, een woord sprekens van hem is genoeg, wetenswaard, gevenswaard, levensmoe, springens gereed.

2^o. in oude Genitief-functie, die als Accusatief gereïnterpreteerd wordt: veel beziens hebben.

3^o. in Accusatief-functie na voorzetsels: tot vervelens toe, tot barstens toe, tot ziens, tot weerziens, uit meenens, van meenens zijn.

4^o. in Accusatief-functie als lijdend voorwerp: kijve(n)s krijgen, geen uitstaans hebben met.

5^o. als praedicatief: het is herdoens, het is herdeelens, 't is altijd kijve(n)s, als 't mijn doens was.

6^o. als bijwoordelijke -s-bepaling, zoodat de beteekenis met een tegenwoordig deelwoord overeenkomt: wetens en willens, lache(n)s zeggen, kroppe(n)s vol, hergevens (teruggevend), rechtstaans, diensvolgens, staansvoeten, zinge(n)s.

^o. als bijvoeglijke bepaling: spanne(n)se broek (spanbroek) strijke(n)se maat (naast strijke(n)s vol).

Deze en nog veel meer dergelijke uitdrukkingen vindt men bij Joos: Waasch Idioticon blz. 34, Cornelissen en Vervliet, I blz. 78. Tuerlinckx blz. XIX vlg. Zie reeds Stoett, Mnl. Syntaxis³ blz. 201.

J.v.G.