De Nieuwe Taalgids. Jaargang 59

Gecompliceerde haplografie

NTg. xv, 83 vlgg., in een artikel ‘over verschrijvingen’, zijn enige voorbeelden vermeld van haplografieën waarmee twee of meer letters gemoeid zijn, het éen keer schrijven van een twee keer achtereen voorkomende verbinding van twee of meer letters. Als ‘sterk staaltje’, nl. van twee haplografieën in éen zin, staat op blz. 84: Ook komen daar veel zuidvruchten banen vandaan i.pl.v. zuidvruchten en bananen. Een heel wat sterker staaltje, en gecompliceerder, gaf het Utrechtsch Nieuwsblad van 1 maart 1962 tezien; daarin volgden de gelijke lettergroepen niet onmiddellijk op elkaar, zoals in zuidvruchten en en bananen. Het was de tijd van grote onveiligheid in Algiers, en bij een plaatje waarop franse soldaten stonden en een meneer met een paraplu, stond het volgende bijschrift:

Hoe koelbloedig sommige Europeanen blijven buit de ‘bewapening’ in de vorm van een paraplu van een Frans burger.

De door mij gecursiveerde woorden zijn kennelijk ontspoord uit blijven blijkt uit. Van de twee lettergroepen blij is in de tweede alleen de b overgekomen en, met overspringing van de rest van blijkt, beland vooraan het derde woord, uit, dat aldus het tweede werd. Daarbij zal meegewerkt hebben, dat de laatste letter èn van blijkt èn van uit een t was.

In het midden kan worden gelaten, of blijven buit in de kopij heeft gestaan dan wel een ‘haplotypie’ is geweest van de zetter, die door de corrector over het hoofd is gezien. In het haastende krantebedrijf werken auteur en zetter en corrector alle drie onder omstandigheden, die bij uitstek bevorderlijk zijn voor het begaan of het niet opmerken van fouten die voortkomen uit anticiperende haast.

c.b.v.h.