De Nieuwe Taalgids. Jaargang 36

[p. 270]

Uit de tijdschriften.
(September-Oktober).

De Gids. Sept. In een opstel De strijd over Bilderdijk gaat G. Brom na, hoe deze eigenaardige persoonlijkheid tijdens en na zijn leven beoordeeld is. - E.J. Dijksterhuis gaat de betrekingen na tussen Stevin en de Grotii.

Okt. E.J. Dijksterhuis geeft nog een kleine verbetering bij zijn voorafgaand artikel, over Grotius en het Nederlands. - F. Kossmann beoordeelt een uitgave van Liederen uit de oude doos, door D. Wouters.

De Nieuwe Gids. Aug.-Sept. Lod. van Deyssel vervolgt de bonte rij Opmerkingen en beschouwingen, terwijl hij uit zijn Gedenkschriften een paar bladzijden publiceert betreffende Willem Kloos.

Okt. Een uitvoerig artikel van George de Sévooy is gewijd aan De litteraire verschijning van Jan H. Eekhout.

Groot-Nederland. Sept. Onder het opschrift Een veelbelovend verleden: ‘Bordewijk door een filosofische bril’ geeft J. van de Waal een zeer uitvoerige beschouwing over de romankunst van deze auteur in verband met zijn psychologie. Hij betoogt dat de kunst van Bordewijk, na enige hoogtepunten bereikt te hebben, nu vastgelopen is.

Okt. Deze aflevering opent met een beknopte radiovoordracht: J. van Oudshoorn: Een schrijver over zichzelf.

Roeping. Sept. In een uitvoerig artikel Ars et Vita beantwoordt Gerard Knuvelder de beschouwing van Cola Debrot, aanknopend bij zijn vroegere studie over ‘Dichtkunst en Metaphysica’: de ‘kwaal der dichtkunst’ is z.i. alleen te genezen door het geloof, dat in staat stelt ‘waarlijk te leven met alle faculteiten zijner persoonlijkheid’. - Van Eyck's uitgave van ‘Akbar’ gaf L.G.J. Verberne aanleiding tot een artikel Van Limburg Brouwer onder nieuwe belichting, waarin hij Van Eyck's behandeling van deze auteur als Spinozist onbevredigend acht, en zijn betekenis als romanschrijver geringer schat.

Okt. Karel Meeuwesse schrijft over De dichtkunst van Bernard Verhoeven, naar aanleiding van zijn jongste bundel Het Hof van Rozen en Olijven. - L.G.J. Verberne besluit zijn opstel over Van Limburg Brouwer's Akbar, waarin hij betoogt dat dit boek in wezen toch een tendensroman is, die door Van Eyck overschat wordt.

[p. 271]

Onze Taaltuin X, No. 6-7. Deze dubbele aflevering is bijna geheel gevuld met kritiek op het rapport-Van den Ent over het moedertaalonderwijs. W. Couvreur bespreekt de Voornaamwoordelijke aanduiding, die hij onbevredigend geregeld vindt, en voor Zuid-Nederland onaannemelijk. - J. Wils (Meer taaltucht) acht het rapport ‘een schrede terug’. - L.A.H. Albering (Over ‘stijlonderwijs’) verlangt dat ‘de stijlleer niet van de grammatica gescheiden wordt’. - A. Weijnen bepleit Onderwijs in moedertaal en heemtaal op de ‘Middelbare school’, en meent dat het dialekt in het rapport niet tot zijn recht komt. - J. van Mierlo (Het Nederlandsch op dwaalwegen) houdt ‘eenige algemeene beschouwingen over spelling en geslachten’. De gehele vereenvoudiging acht hij vandalenwerk en afbraak van de cultuurtaal; hij ziet alleen heil in een algehele terugkeer naar ‘het veilige vaarwater van De Vries en Te Winkel’. - Jac. van Ginneken antwoordt ontkennend op de vraag: Was Thomas Hemerken een scheppende geest? Een zeer geprezen sermoen blijkt ontleend te zijn aan het Speculum humanae Salvationis. - W. Jansen bewijst dat Oudtestamentische voornamen reeds in de Middeleeuwen te vinden zijn. - R. Jans beoordeelt het proefschrift over De Fabel van J.F. Heybroek.

Taal en Leven VI, afl. 2. In een artikel Gymnasiale taalmethodiek oefent Gerlach Royen scherpe kritiek op de ‘vergelijkende’ spraakkunst, zoals die in leerboeken voor het Frans en het Engels toegepast is. - Ph. J. Simons schrijft over De favoriete letter, n.l. de spellinguitspraak van z in verbindingen als langzaam; daaraan verbindt hij een beschouwing over spellinguitspraak in 't algemeen. - E. Kruisinga behandelt Drie gevallen van endemiese en-ziekte, n.l. jongen, neen en eigenlik, en vult de gebruikelijke polemische rubriek Kroniek en Kritiek, waarin opnieuw de leraarsopleiding ter sprake komt. Dezelfde schrijver beoordeelt Onkruid onder de tarwe en H. Meert; A.J. Schneiders bespreekt de bloemlezing uit het Cruydt-boeck van Dodoens door A. Schierbeek. Aan het slot is een anti-kritiek van G. Colmjon opgenomen, gericht tegen Stuiveling's beoordeling van zijn boek in ons tijdschrift¹⁾.

1) Dat dit stuk door mij ‘geweigerd’ is, wordt ten onrechte toegeschreven aan ‘domperstaktiek’. Sinds 35 jaar wordt uit ons tijdschrift alle antikritiek geweerd.

[p. 272]

Tijdschrift voor Levende Talen VIII, afl. 4. L. Michel vervolgt zijn studie over La phonologie. Tendances de la linguistique contemporaine. - Arm. Boileau vervolgt zijn beschouwing over Les emprunts, ‘un chapitre de linguistique générale’. - Denise Lejeune-Hans schrijft over De Kleine Johannes. - Fr. Closset bespreekt in de rubriek Het onderwijs in de Levende Talen, o.a. het Nederlandse Rapport over het moedertaalonderwijs.

Levende Talen. Okt. Gerlach Royen oefent scherpe kritiek op de Taalkundige beginselen van het rapport-1941. In hoofdzaak afwijzend is ook de kritiek van J.E. van der Laan op De letterkunde in het rapport-1941. - D. Th. Enklaar behandelt Twee standenrechtelijke plaatsen in onze oudere literatuur, nl. in Maerlant's Eerste Martijn en in het Wilhelmus. - P.H. Schröder levert een bijdrage: Sara Burgerhart stilistisch-psychologisch beschouwd. - P. Dezaire schrijft Over de natuur der dichterlijke verbeelding. - In de rubriek Boekbeoordelingen bespreekt A. Zijderveld uitvoerig W. Kramer's Grondlijnen voor een Methodiek en Didactiek van het voortgezet Moedertaalonderwijs.

Studia Catholica. Sept. L.M. Fr. Daniels O.P. wijdt een uitvoerige literair-liturgische studie aan ‘Die bediedenisse van der missen’ in de Middeleeuwen, op grond van de door Oudemans in 1852 uitgegeven tekst. De auteur van de Mnl. tekst ‘dankt zijn grondplan vermoedelijk aan de preeken van den beroemden Franciscaan Berthold van Regensburg’, terwijl ook Durandus geraadpleegd zal zijn. Een nieuwe uitgave acht de schr. gewenst.

It Beaken. Sept. Het slot van deze aflevering brengt een vervolg van A.E.H. Swaen's bijdrage: Nogmaals de Menniste Vryagie.

Museum. Aug.-Sept. Gerlach Royen beoordeelt een studie van E. Buyssens: Les six linguistiques de F. de Saussure, te voren verschenen in het Tijdschrift voor Levende Talen, en een uitvoerig boek van P. Menzerath over Der Diphthong. - G. Kazemier oordeelt ongunstig over De Renaissance der Cultuur in Nederland in het laatste kwart der negentiende eeuw van Gerben Colmjon.

C.d.V.