De Nieuwe Taalgids. Jaargang 35

Uit de tijdschriften.
(Juli-Augustus).

De Gids. Aug. Onder de Boekbeoordelingen wijst Anton van Duinkerken op de onlangs uitgekomen Geschiedenis van de Doopsgezinden in Nederland, door W.J. Kühler, die ook voor de studie van Vondel's geloofsleven van belang is.

De Nieuwe Gids. Juli. Een aanvulling van de Gedenkschriften van Lod. van Deyssel gaat over Amsterdam 1880-1886. - Alfred A. Haighton schrijft zeer uitvoerig over Jan de Hartog's Hollands Glorie onder het opschrift Hollands litteraire glorie.

Aug. J. Kloos-Reyneke van Stuwe herdenkt de dichteres Hélène Swarth. - George Kettmann (Over critiek, een dichtbundel of een veilingcatalogus) noemt het jongste werk van Beversluis, Ons aller eigen, ‘verschrikkelijke rijmelarij’. - Alfred A. Haighton (Multatuli zonder masker) schrijft een uitvoerige

[p. 285]

aanbeveling van Annette Douwes Dekker's boek over Multatuli en zijn gezin.

De Stem. Juli-Aug. D.T. Spronk wijdt onder het opschrift Tijdgenoten een studie aan S. Vestdijk: in het biezonder beschouwt hij Meneer Vissers Hellevaart, als het meesterwerk van deze vruchtbare auteur. In het Critisch Bulletin beoordeelt Anthonie Donker twee bundels Nederlandsche Poëzie, nl. Parken en Woestijnen van M. Vasalis en Het zanduur van de dood van Bertus Aafjes.

Groot-Nederland. Juli. F.W. van Heerikhuizen publiceert een studie over M. Mok als lyrisch en episch dichter. In de rubriek Nederlandsch Proza beoordeelt Gerard van Eckeren C.C.S. Crone's Muziek over het Water en A. Marja's Snippers op de Rivier De rubriek Nederlandsche Poëzie van D.A.M. Binnendijk vraagt aandacht voor de Gedichten van de achttiende-eeuwse dichter Anthony van der Woordt. - A. Marja geeft Aantekeningen over Poëzie.

Aug. In de rubriek Nederlandsch Proza beoordeelt Gerard van Eckeren het jongste werk van Anton van Duinkerken, getiteld Legende van den Tijd. - Johan van der Woude geeft Kritische aantekeningen over proza.

Stemmen des tijds. Juni-Juli. D. van der Stolp schrijft over Het eerste en het laatste werk van Hendrika Kuyper-Van Oordt. - C. Tazelaar (Beteekenisvolle voortzetting) prijst het tweede deel van J. van Mierlo's Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden. - De Kroniek der verskunst door H. van der Leek is gewijd aan gedichten van R. Steinmetz, H. de Bruin en J.W.F. Werumeus Buning.

Roeping. Juli. In de rubriek Boekbespreking beoordeelt G. Knuvelder de Philosophie van de kunst, door Edg. de Bruyne.

Dietsche Warande en Belfort. Juli. In de Kroniek der Poëzie beoordeelt P.G. Buckinx Vlaamsche oorlogspoëzie van M. Rutten, P. de Vree en M. Coole, van wie alleen de laatste geprezen wordt.

Studiën. Katholick Cultureel Tijdschrift. Juli. Pierre van Valkenhoff (Vlaanderen in de spiegel der religieuze lyriek) beoordeelt de bloemlezing Moderne Vlaamsche religieuze Lyriek, bijeengebracht door Prof. Dr. Paul Sobry, A.J.D. van Oosten en Jan H. Eekhout.

[p. 286]

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie.

Nov.-Dec. 1940. A. Carnoy bespreekt Plaatsnamen met -ingem en -egem uit gewone naamwoorden afgeleid. - Fl. Prins geeft Historische toelichtingen bij den Taalschat der Kempische Cijnsboeken. Verder bevat dit nummer zeer uitvoerige verslagen over het prijsantwoord: Peter Benoit en zijn werk, dat bekroond is en na besnoeiing gedrukt zal worden. - In de Decembervergadering sprak F. de Pillecyn over Hugo Verriest en deed Frank Baur een korte mededeeling over Jacob Vilt's Anagram.

Febr. J. van Mierlo wijst op Een Geestelijk Lied uit de XIIIe Eeuw, nl. Van Onser Vrouwen ene bedinghe, waarvan een oud fragment in het Oudenaardse handschrift voorkomt, en een volledige, deels bedorven tekst in het Hulthemse handschrift. - Frank Baur (Gezelliana II) publiceert enige gedichten, door Gezelle uit het Duits vertaald of naar Duitse tekst bewerkt.

Maart. Willem van Eeghem geeft enige Bibliographica (I-IV), o.a. een interessante vondst: de rederijker Jacob de Mol, die het spel van Eneas en Dido dichtte, blijkt niemand anders te zijn dan de factor van de Antwerpse Goudbloem: Cornelis van Ghistele. De voornaam Jacob berust op fantasie. De schr. tracht aannemelijk te maken dat ook het vierde spel in de bekende Handel van Amoureusheyt, nl. Van Hero en Leander; in Mei 1552 (of 1553) door Cornelis van Ghistele geschreven is.

Tijdschrift voor Taal en Letteren. XXIX, afl. 2. W. Dols publiceert de tekst van het vroeger door hem besproken Oostmiddelnederlandsch Passieverhaal. - Jos. J. Gielen wijst op Politieke hekeldichten van Le Francq van Berkhey als navolgingen van Vondel. - M. Heijer O.F.M. verzamelde uit Maastrichtse en Brabantse archivalia Iets over Middeleewws toneel, nl. aanwijzing van geestelijke spelen, o.a. door scholieren opgevoerd in het begin van de zestiende eeuw. - Jos. J. Gielen beoordeelt Van Mierlo's Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, G. Stuiveling's uitgave van De briefwisseling Vosmaer-Kloos en de biografie van Slauerhoff door Constant van Wessem.

Levende Talen. Juni. R.W. Zandvoort publiceert de uitkomsten van een enquête Over de kennis der moderne talen bij studenten. - Een uitvoerige letterkundige studie van J.A. Rispens, getiteld Kristal tegen Kruis, is geschreven ‘naar aanleiding van A. Roland Holst's bundel Onderweg’. - W. Menso-

[p. 287]

nides levert een ‘bijdrage tot Bilderdijks eerherstel’ door een onderzoek van Vergelijkbaar toetsingsmateriaal, nl. de vertaling van Ovidius' Metamorphoses door Vondel en door Bilderdijk, waarnaast ook een prozavertaling vergeleken wordt, die de auteur ten onrechte op naam van Hooft stelt. - G.W. Wolthuis beoordeelt A.J. de Jong's uitgave van Vondel's Jeptha; A.J. de Jong beoordeelt Van Mierlo's Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden.

Onze Taaltuin. Juli. Jac. van Ginneken beoordeelt De tweede aflevering van onzen Nederlandschen taalatlas, waarbij alle kaarten achtereenvolgens uitvoerig besproken worden.

Aug. Bern. Haazevoet bestudeerde De ‘beeldende kunst’ van F. Timmermans uit ‘De Harp van St. Franciscus’ en ‘Boerenpsalm’. - H.C.M. Ghijsen schrijft over De neutralisatie der medeklinkers in het Zeeuwsche taalgebied. - Jo Daan uit Desiderata voor den Taalatlas.

Volkskunde I, No. 3. P. de Keyser onderzocht het gebruik van De St. Jans- en de St. Pietersvuren in Oost-Vlaanderen en ontwierp daarvoor een kaartje. - R. Devoghel geeft een ‘aanvulling’ van Verwante liederen. Over hetzelfde onderwerp verzamelde Jop Pollmann nieuwe gegevens, uit Hongaarse bronnen. - K.C. Pecters eert Het werk van Jozef Cornelissen bij de vijf en zeventigste verjaardag van deze ijverige en verdienstelijke folklorist, vooral bekend door zijn standaardwerken: het Antwerpsch Idioticon en Nederlandsche Volkshumor. - J. de Vries geeft een reeks Boekbesprekingen op folkloristisch gebied, o.a. een afbrekende kritiek van: Een Nederlandsche Volkskunde door J. Rasch.

Tijdschrift voor Levende Talen. VII, afl. 3. Louis Michel vervolgt zijn studie over La phonologie. Tendances de la linguistique contemporaine, uitsluitend met Franse voorbeelden toegelicht. In de rubriek Nederlandse Letteren bespreekt Fr. Closset verzen van Raymond Herreman, Herwig Hensen en Bert Decorte.

Paedagogische Studiën. Juli-Aug. In een artikel Literatuur en Opvoeding gaat J. Karsemeyer de betekenis na, die de literatuur heeft voor de opvoeding, reeds op de lagere school. In het biezonder beveelt hij aan, goede poëzie te laten memoriseren.

[p. 288]

Neophilologus XXVI, afl. 4. J.J. Salverda de Grave herdenkt de redakteur D.C. Hesseling, waarbij hij o.a. wijst op zijn verdiensten voor de studie van het Afrikaans. - A.P. Kieft schrijft, ter aanvulling van zijn proefschrift, over Die Homonymie als Faktor in der deutschen Sprachentwicklung.

Leuvensche Bijdragen XXXII, afl. 3-4. P.V. Verstegen zet de Woordgeografische studiën van de Zuidnederlandse Dialectcentrale voort door de namen voor De boomwagen of mallejan te bestuderen en in kaart te brengen. - J. Gessler geeft de Engels- Franse tekst van Deux Manuels de Conversation imprimés en Angleterre au X Ve siècle, par deux élèves de William Caxton. - P. Valkenhoff (Contemporaine Literatuurstudie) kondigt een verzamelwerk aan van Kurt Wais: Die Gegenwartsdichtung der europäischen Völker, waarin ook de Nederlandse en Vlaamse litteratuur vertegenwoordigd zijn.

Bijblad, afl. 3-4. L. Grootaers doet verslag van het Zuidnederlandsch Dialectonderzoek in 1940. - Jan Lindemans beoordeelt A. Carnoy's Dictionnaire étymologique du nom des communes de Belgique. - P.V. Verstegen beoordeelt Krachtpatsers in de Nederlandsche volkstaal door C. De Baere. - J. Leenen beoordeelt Kloeke's Taalatlas. - L. Grootaers beoordeelt de Grundfragen der Phonometrie, door E. Zwirner en K. Zwirner, de ‘experimentalphonetische Untersuchungen’ Lebendige Sprache, door W. Horn en K. Ketterer, en de Phonologie van N. van Wijk.

Archives Néerlandaises de Phonétique Expérimentale, tome XVII. A.W. de Groot publiceert een uitvoerige studie over Voyelle, consonne et syllabe.

Zeitschrift für deutsches Altertum und deutsche Literatur LXXVII, Heft 4. In de Anzeiger beoordeel Th. Frings enige Schriften zur niederländischen Sprachgeschichte und Dialektgeographie, nl. J.W. Muller's studie over De uitbreiding van het Nederlandsch taalgebied, vooral in de zeventiende eeuw, A. van Loey's Bijdrage tot de kennis van het Zuidwestbrabantsch in de 13de en 14de eeuw, en de proefschriften van W. Gs. Hellinga, W. Pée en A. Weijnen.

C.G.N. de Vooys.