De Nieuwe Taalgids. Jaargang 33

Aankondigingen en mededelingen.

Hubert Korneliszoon Poot. Bloemlezing uit zijn gedichten, toegelicht door Pierre van Valkenhoff (Klass. Letterk. Pantheon. Zutphen. - W.J. Thieme - 1938).

Na een brede inleiding, de lezers van de Taalgids reeds bekend, volgt een ruime keuze uit de gedichten, in achtergevoegde aantekeningen taalkundig toegelicht.

In dezelfde reeks verscheen een nieuwe uitgave van Vondel's Faëton, toegelicht door Dr. A.A. Verdenius. Het letterkundig gedeelte van de Inleiding werd geschreven door Dr. A. Zijderveld.

Jacques Perk.

Als ‘schrift’ van De Vrije Bladen gaf Dr. G. Stuiveling een interessante verzameling Brieven van Jacques Perk aan Joanna C. Blancke (Een dichter verliefd), met een duidelijke schets van deze laatste en innigste liefde, voor zijn dichterlijke ontwikkeling belangrijker dan de vluchtige liefde voor Mathilde.

Van de merkwaardige, moeielijk toegankelijke Verhandeling op d'onacht der moederlijke tael in de Nederlanden (1788) van J.B.C. Verlooy, het voorspel van de Vlaamse Beweging, bezorgde Dr. Rob. van Roosbroeck, voor De Seven Sinjoren, een herdruk (Antwerpen - De Sikkel - 1938. Prijs f 1,75), met een beknopte inleiding over de schrijver en de betekenis van dit geschrift.

[p. 139]

Actes du quatrième congres international de linguistes.

Onlangs verschenen, in een lijvig boekdeel, de handelingen van het linguisten-kongres, in 1936 te Kopenhagen gehouden (Copenhague - Einar Munksgaard - 1938).

In de Mededeelingen der Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde verscheen een verhandeling van Prof. Dr. H.J. Pos over Phonologie en betekenisleer.

De studie van het Fries.

Als eerste ‘utjefte’ van de in Sept. 1938 opgerichte Fryske Akademy verscheen een verslag van de openingszitting met de tekst van de voordrachten, bij die gelegenheid gehouden door Prof. J.M.N. Kapteyn, Prof. C. Borchling en Prof. J.F. Koksma (De iepening fen de Fryske Akademy). De ‘Meidielingen’ van deze Akademie worden in tijdschriftvorm uitgegeven onder de titel It beaken.

Gelijktijdig verscheen voor de tweede maal een uitvoerig Frysk Jierboek 1938 onder redaktie van P. Sipma en J.H. Brouwer, met een reeks bijdragen over taal- en letterkunde (blz. 1-228), gevolgd dor een groot aantal prozastukken en gedichten (blz. 129-340). Het derde Jaarboek zal geplaatst worden onder het patronaat van de Akademy. Al deze geschriften zijn verkrijgbaar bij de firma Van Gorcum en Comp. te Assen.

Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie XII (1938).

A. Carnoy herdenkt de verdiensten van Prof. Dr. J. Mansion. - Onder het opschrift Van ‘slut-ila’ naar ‘sleutel’ geeft Cecile Vereecken een uitvoerige studie over Umlaut en spontane palatalisering op Nederlands taalgebied. Zij ontwierp taalkaarten voor de woorden: sleutel, koning, vogel, zoon, wonen, molen, mogen, schotel, boter, die achtereenvolgens grondig besproken worden. - Leo Goemans bespreekt Sinter-Goele (Sinte Goedele) en andere heiligennamen met Sinter- gevormd. Hij denkt tegelijk aan een morphologisch buigings-relict r, in de hand gewerkt door ‘een dialectische tendenz van r-epenthesis in den voortoon’. Daarbij sluit zich een bijdrage aan van J.L. Pauwels over De r in Sinterklaas. De verklaring zoekt hij in een voorafgaand Sinteneklaas. - J. Jauquet geeft Alfabetische registers op J. Grauls' Uitstapjes naar het Walenland. - G.G. Kloeke schrijft bij zijn kaart over De keldermot in de Nederlandse en Waalse dialecten. - J. Leenen stelde een onderzoek in naar

[p. 140]

de Franse taaluitzetting over Limburg en gaf daarbij een duidelijke kaart. - Grondig en leerzaam zijn de overzichten over De Nederlandse dialectstudie in 1937 door L. Grootaers en over De Vlaamse Toponymie in 1937 door H.J. van de Wijer.

In het verzamelwerk Die Gegenwartsdichtung der europäischen Völker werd ook een afdeling opgenomen over Holländische und flämisch-belgische Dichtung (blz. 161-194), bewerkt door Jettie Wichert en Willem G. Noordegraaf.

In de Proceedings of the Anglo-Batavian Society III (1938) schreef de Londense lector Dr. Th. Weevers een artikel ter herdenking van Vondel.

Afrikaanse Literatuurgeskiedenis.

Van het vroeger (XXX, 431) aangekondigde boek van Dr. G. Dekker verscheen in 1937 reeds een tweede, bijgewerkte druk (Kaapstad - Nasionale Pers Beperk). Belangstellenden in Afrikaanse letterkunde vinden in deze uitstekende, goed geschreven samenvatting een betrouwbare gids.

Ons eie boek. Van deze goed geredigeerde Afrikaanse Boekegids ontvingen wij weer twee afleveringen (No. 3 en 4 van Jaarg. IV: Julie - Desember), met tal van bijdragen en boekbesprekingen, zowel over Afrikaanse als over Nederlandse letterkunde. Voor ieder die volledig op de hoogte wil blijven van de jonge Afrikaanse literatuur, is dit tijdschrift een zeer waardeerbare en betrouwbare gids.

Edda, vertaald en van inleidingen voorzien door Prof. Dr. Jan de Vries (Amsterdam - U.M. Elsevier - 1938).

Dit aantrekkelijk uitgegeven boek wil de Oud-Noorse poëzie door een nauwkeurige, smaakvolle vertaling nader brengen tot de moderne lezer. Een algemene Inleiding geeft o.a. een onontbeerlijk kort overzicht van de Noordgermaanse godenwereld en een inzicht in de oud-Germaanse versvorm. De afzonderlijke gedichten worden alle door de vertaler ingeleid en toegelicht.

Nieuwe proefschriften in 1938-39:

Dr. P.J. Nienaber: Die Afrikaanse roman-tematologie (Amsterdam).

Dr. J.G.H. Tans: Isoglossen rond Maastricht in de dialecten van Belgisch en Nederlandsch Zuid-Limburg (Nijmegen).

[p. 141]

Dr. Maria van der Kallen: Een grammaticaal en rythmisch onderzoek van Hadewijchs poëzie (Nijmegen)

Dr. G. van Es: De attributieve genitief in het Middel-Nederlandsch (Groningen).

Dr. H. Smilde: Jacob Cats in Dordrecht. Leven en werken gedurende de jaren 1623-1636 (Amsterdam, Vrije Universiteit).

Dr. J. du Plessis Scholtz: Die Afrikaner en sy taal (Utrecht).

In de laatste maanden gaven drie nieuwe privaat-docenten een Openbare les, waarvan de tekst in druk verscheen, namelijk:

Te Nijmegen: Dr. Winand Roukens: Nederlandsche volkskundestudie beschouwd in internationaal verband (Nijmegen, Utrecht - Dekker en Van de Vegt).

Te Amsterdam: Dr. Anton Reichling: Over essentiële en toevallige grammatica-regels (Groningen - J.B. Wolters).

Te Utrecht: Dr. G. Stuiveling: Het boek als vraagstuk (Groningen - J.B. Wolters).