De Nieuwe Taalgids. Jaargang 28

Uit de tijdschriften. (November-December).

De Gids. Des. H. van Loon schrijft enige karakteriserende bladzijden tot Afscheid van Van Collem. - E. du Perron bespreekt uitvoerig Gerard Brom's boek over Java in onze letteren. - A. Cornette beoordeelt de bundel van J. Muls: Deze Tijd. Beschouwingen over Volk en Cultuur.

De Nieuwe Gids. Nov. W. Kloos, Joh. Reddingius en H.P. van den Aardweg herdenken Hein Boeken. - Kloos zet de publicatie van de Nieuwe-Gids-correspondentie voort en beoordeelt het proefschrift van Mej. H.A.C. Spoelstra over De invloed van de Duitsche literatuur op de Nederlandsche in de tweede helft van de 18e eeuw.

Des. Opnieuw wordt de dichter Boeken herdacht, o.a. als Apuleiusvertaler, door K.H.E. de Jong. - Opnieuw volgt enige Nieuwe-Gids-correspondentie.

[p. 46]

De Stem. Nov. De Poëziekroniek van Anthonie Donker gaat over Jan Engelman's Tuin van Eros en twee bundels van A.W. Grauls (Calando en De terugtocht).

Des. Dezelfde criticus beoordeelt Et in terra van J.W.F. Werumeus Buning. - Dirk Coster spreekt in een opstel De tijd, de goede tijd.... ook over Willem Leevend. - Marc Rozelaar schrijft een uitvoerig artikel over De Basia van Janus Secundus. - In het Critisch Bulletin beoordeelt W. van Ravesteyn het boekje van H. Roland Holst over Gorter; Johan van der Woude een roman van H. Marsman (De dood van Angèle Degroux), U. Huber Noodt het jongste werk van de Scharten's (Carnaval) en Anthonie Donker de tweede roman van Menno ter Braak (Dr. Dumay verliest).

Stemmen des tijds. Nov. C. Tazelaar vervolgt de publicatie van Onuitgegeven brieven van Mevr. Bosboom-Toussaint, en bespreekt in de Literaire Kroniek een groot aantal boeken, grotendeels romans, o.a. van Nine van der Schaaf, Diet Kramer, Antoon Coolen en Herman de Man.

Des. In de laatste briefwisseling van Mevr. Bosboom-Toussaint en haar bewonderaar, de heer Mulder (1881-1883) wordt ook Busken Huet betrokken.

Opwaartsche Wegen. Nov. J. Haantjes vond in een viertal romans, van G. Schrijver, J.F.L. de Liefde, Wilma en C. Rijnsdorp, de aanleiding tot een studie over De bekering in de moderne Christelike letterkunde. - Van Nie beoordeelt Van Duinkerken's Dichters der Contra-Reformatie onder het opschrift Klacht en aanklacht? - Van Ham bespreekt Het Straatlied, naar aanleiding van het gelijknamige boek van D. Wouters en J. Moormann.

Des. K. Heeroma schrijft met bewondering over de ballade Maria Lécina van J.W.F. Werumeus Buning. - De Vlaamsche Kroniek van Jan H. Eekhout handelt over de poëzie van de allerjongsten (Poëties Bericht), over verzen van Paul Verbruggen en Adolf Herckenrath; verder o.a. over de roman Carla van Gerard Walschap en De Harp van Sint-Franciscus van Felix Timmermans.

Roeping. Des. Gerard Knuvelder prijst de bundel Speciosa Deserti van Paul Vlemminx als ‘een magnifieke uiting van de brabants-nederlandse geest in onze litteratuur.’

[p. 47]

De Vlaamsche Gids. Nov. P. Wyndaele besluit zijn artikel: Dr. C.J. Hansen herdacht, als letterkundige, geleerde en vertaler.

Des. Lode Monteijne schrijft over de toneelspeler Victor Driessens.

Dietsche Warande en Belfort. Okt. P.G. Buckinx pleit voor de nog weinig bekende dichter Paul Verbruggen, die reeds drie kleine dichtbundels uitgaf.

Nov. Een artikel van P. Vermeiren: Hubert Korneliszoon Poot geeft een enigszins elementaire ‘Inleiding tot den dichter en zijne Poëzie’.

Tijdschrift voor Taal en Letteren, afl. 4. Een uitvoerige studie, met aardig materiaal, wijdde fr. Plagarius van Delft O.F.M. aan De taal der Nederlandse Minderbroeders. - A.J. de Jong toont in een artikel J.A. Alberdingk Thijm en het volksboek der Vier Heemskinderen in biezonderheden aan, met hoeveel nauwgezetheid en goede smaak deze auteur te werk ging, toen hij het volksboek in zijn Karolingsche verhalen bewerkte.

Onze Taaltuin. Nov. Van Ginneken's artikel De vernieuwende invloed der talen op elkander en het begrip der taalverwantschap bevat een verslag over dit vraagstuk, uitgebracht op het linguistenkongres te Rome, in September 1.1. Hij betoogt dat ‘ons taalhuis’ bestaat uit drie verdiepingen, nl. ‘het sous-terrain van de biologie en de physiologie’, ‘de bel-étage van de collectieve psychologie en sociologie’ en ‘de tweede verdieping van de individueele teleologie in cultuur, stijlleer, handel en politiek’. - De taalkaart door A. Weynen bewerkt, gaat over Poosje. - G.S. Overdiep maakt opmerkingen over Het gymnasiale eindexamenopstel.

Des. G.S. Overdiep bespreekt de Primitieve syntaxis van volkstaal, in het biezonder van een Gronings dialekt, waarvoor hij gegevens ontleent aan ‘Uit Fivelgoer Landleven’ van Mr. A.S. de Blécourt. De vier denkvormen in taal- en letterkunde heet een artikel van Jac. van Ginneken, die deze ‘denkvormen’ in verband brengt met de menselike seksen-psychologie. - G.A. van Es onderzocht De verplaatsing van den attributieven genitief in het Middelnederlandsch. - G.S. Overdiep analyseert een staaltje uit Antoni van Leeuwenhoeks taal. - De taalkaart geldt een zeldzaam oud woord wens of wuns, dat vlees betekent, en tevens het woord zwaluw. - G.S. Overdiep pleit voor het fotograferen van alle Mnl. teksthandschriften (De groote nood der Nederlandsche Philologie). - G. Offermans beoordeelt het proefschrift van M. Langbroek: Liebe und Freundschaft bei Klopstock und im niederländischen empfindsamen Roman.

[p. 48]

Den Gulden Winckel. Nov. G. Stuiveling schrijft een zeer waarderend In memoriam A. van Collem. - J.C. Bloem oordeelt gunstig over de bundel Het Straatlied, verzameld door D. Wouters en J. Moormann. - G. van Eckeren beoordeelt het boekje van A.M. de Jong over Israël Querido.

Des. In een interview van G.H. 's Gravesande spreekt Ary Delen over Willem Elsschot en zichzelf. - Gerard van Eckeren oordeelt zeer ongunstig over de laatste roman van Menno ter Braak; veel gunstiger over die van H. Marsman.

Levende Talen. Des. H. Sparnaay, geeft een overzicht van het belangrijke boek van Th. Frings: Germania Romana. - E. Kruisinga schrijft, naar aanleiding van Max Deutschbein's Neuenglische Stilistik, in het algemeen over de begrenzing van Grammatika en Stilistiek. - A.J. de Jong geeft een uiteenzetting van zijn behandeling van Klankleer in de klas. - Gerlach Royen prijst Kruisinga's Handbook of Present-Day English, uit methodies oogpunt als Een Standaardgrammatica.

Vondelkroniek IV, Nummer 4. Heinz Haerten geeft een bijdrage, getiteld Van Moenen tot Lucifer, een studie over de duivelfiguur, ‘van geloof, kinderlijke bevangenheid en waan tot het geestelijk individu’. - B.H. Molkenboer bespreekt Vondel's Elegiën. - W.M.A. van de Wijnpersse maakt het waarschijnlik dat Vondel's gedicht Op de komste van den doorluchtigsten vorste en heere Cosmo de Medices, in dialoogvorm, (1667) de tekst geweest is bij een vertoning aan het slot van een galavoorstelling van de Medea, door de Italiaanse gast bijgewoond. Een lange reeks interessante Kantteekeningen besluit deze aflevering.

Paedagogische Studiën. Des. W.L.M.E. van Leeuwen besluit zijn lezing over De waarde der nieuwe Nederlandsche letterkunde voor een idealistisch-sceptisch litteratuuronderwijs op aesthetische grondslag.

Museum. Nov. A.A. van Rijnbach beoordeelt de bundel Oud en nieuw over Joost van den Vondel van J.F.M. Sterck.

Des. J.W. Muller beoordeelt het proefschrift van D.H. Smit over Johan van Heemskerk.

C.d.V.