De Nieuwe Taalgids. Jaargang 26

Uit de tijdschriften. (julie-augustus).

De Gids. Julie. In een artikel Onze klassieke schrijvers bepleit W.H. Staverman de modernisering van de spelling in uitgaven van klassieke schrijvers: Vondel, Hooft, Bredero. Zijns inziens is hun geringe populariteit voor een groot deel te wijten aan de ongewone woordbeelden. Blijkens de gegeven proeven ziet hij er geen bezwaar in, ook de taalvormen lichtelik te moderniseren. - D. Kalma begint een opstel over De ontwikkeling der jongfriesche beweging.

Aug. D. Kalma besluit het bovengenoemde opstel. - Gerard Brom geeft een beschouwing over Het Wilhelmus, waarbij hij achtereenvolgens de Herleving van het volkslied, de geest en de vorm behandelt.

[p. 269]

De Nieuwe Gids. Julie. J.B. Schepers besluit zijn studie over Bredero's Jeugdwerk en Jeugd met een beschouwing over de zangwijzen der liederen. Als naschrift volgt een korte polemiek met Knuttel, een proeve van chronologie van Bredero's jeugd en jeugdwerk en enige aantekeningen.

Aug. W. Kloos bespreekt Een nieuw kunstwerk van Boutens, nl. de Oud-Perzische Kwatrijnen.

Groot-Nederland. Julie. In een artikel Acties en reacties spreekt J. Greshoff over ‘De Jeugd en de Litteratuur’. De geringschatting die de tegenwoordige Nederlandse jeugd voor de litteratuur heeft, wijt hij aan het onderwijs. Het aantal uren, aan letterkundeonderwijs besteed, is beschamend gering. Maar bovendien acht hij alle litteratuurgeschiedenis en studie van ‘klassieke’ geschriften uit den boze: alleen en uitsluitend van direkte innige aanraking met de levende, met de wordende litteratuur verwacht hij heil. In litteratuur is ‘niets absoluut, niets duurzaam’. - Frans Coenen herdenkt Frederik van Eeden.

Aug. J. Greshoff schrijft een heftig-afbrekende kritiek op de Inleiding tot Karel van de Woestijne van Joris Eeckhout.

De Stem. Julie-Aug. De Poëzie-kroniek van Anthonie Donker behandelt voornamelik de ontwikkeling van de dichter A.J.D. van Oosten. Dezelfde schr. toont zicht in het Critisch Bulletin teleurgesteld door De Harp van Sint Franciscus, van Felix Timmermans. Ongunstig luidt ook het oordeel van A.J.D. van Oosten over De kleine wereld van Herman de Man.

Stemmen des tijds. Julie. C. Tazelaar herdenkt Frederik van Eeden en bespreekt in zijn Literaire Kroniek een bonte rij van boeken o.a. Harlekijntfe van A. van Wijhe-Smeding.

Aug. M.E. Kluit geeft een overzicht van wat het nu algemeen toegankelike Archief ‘Willem de Clercq’ bevat. - W.A.P. Smit behandelt in een Kroniek der poëzie twee dichters uit een gesloten periode: Jac. van Looy en S. Anema, die hij karakteriseert tegenover twee jongere, modernen: Halbo C. Kool en Jan de Groot. Als tussenfiguur kiest hij H. Roland Holst, wier spel De Moeder door hem zeer gewaardeerd wordt.

Opwaartsche Wegen. Julie. Uitvoerig analyseert K. Heeroma de roman van Maurice Roelants: Het leven dat wij droomden, een boek dat z.i. op ‘internationaal peil’ staat.

[p. 270]

Aug. In een Vlaamsche Kroniek bespreekt en beoordeelt Jan H. Eekhout, op onderhoudende wijze, een groot aantal nieuwe Vlaamse boeken, van dichters en prozaschrijvers.

Vragen van den dag. Julie. P. Leendertz Jr. kiest in een artikel De spellingstrijd in nieuwe banen in hoofdzaak partij voor Van Ginneken, al ontwikkelt hij enige bezwaren tegen de ‘grondbeginselen.’ Z.i. moeten de vereenvoudigers nu aantonen, dat ‘de vereenvoudigde spelling evenzeer aan de eischen der phonologie als aan die der phonetiek beantwoordt.’

Aug. C. Gerretson publiceert zijn herdenkingsrede Bilderdijk en de Hollandsche natie, 18 Dec. 1931 te Haarlem uitgesproken.

Roeping. Julie. Jan Engelman toont zich zeer ingenomen met de dichtbundel Media vita van J.C. Bloem, als ‘bezonken en voldragen’ poëzie. - J. van Mierlo beoordeelt de Geschiedenis van de Nederlandse taal, van C.G.N. de Vooys.

Aug. In een studie over het gedicht Van den Levene ons Heren betoogt Th. de Jager, op grond van geest en stijl, dat dit in zijn oorspronkelike vorm uit de twaalfde eeuw afkomstig zal zijn. Hij beschouwt het als ‘ons enig overblijfsel van de letterkunde van het Romaanse tijdvak’, en vergelijkt het met een Romaans bouwwerk, waaraan Gotiese uitbouwsels zijn toegevoegd. - Gerard Knuvelder bespreekt het proefschrift van F.A. Vercammen over Thym en Vlaanderen, en Coster's Nieuwe Geluiden.

Den Gulden Winckel. Julie. In een uitvoerig In memoriam schetst S.M. Noach de grote betekenis van Frederik van Eeden, waarbij hij protesteert tegen het afbrekende oordeel van G. Kalff Jr. in zijn bekende biografie. - Roel Houwink prijst Koningskinderen van C. Rijnsdorp als waardevolle, ‘Christelijke Romankunst’. Minder waardering heeft hij voor Daden van Mary Pos. - Een radiorede van Greshoff geeft een overzicht van Het Nederlandsche proza in 15 minuten.

Aug. H.v.H. wijdt een artikel aan de nagedachtenis van Cyriel Buysse; W. Smits herdenkt Israël Querido. - G.H. 's Gravesande publiceert een vraaggesprek met Johan Fabricius. - Roel Houwink oordeelt ongunstig over Den Doolaard's Druivenplukkers, als uiting van ‘De Romantiek van het Vitalisme’. - G. van Eckeren beoordeelt drie nagelaten werken van Jan van Epen. - S.M. Noach beoordeelt een nieuwe Nederlandse Dantevertaling, door Betsy van Oyen-Zeeman.

[p. 271]

Leuvensche Bijdragen XXIV, afl. 1-2. P. Hildebrand O.M.C. ontdekte Een onbekende Nederlandsche dichter, nl. P. Seraphim de Vos van Brugge, die in 1728 stierf. Uit gedrukte en ongedrukte teksten deelt hij proeven mede, om aan te tonen dat deze geestelike een dichter was met ‘onloochenbaren aanleg.’

Bijblad, afl. 1-2. A. Boon bespreekt De Vreese's uitgave van Die Eerste Bliscap van Maria, de Letterkundige Studiën van J. Koopmans en Het Byronianisme in Nederland van U. Schults.

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie. Febr. De studie van P. Bellefroid over De code-vertalingen in den Franschen tijd levert een bijdrage tot de kennis van de Nederlandse rechtstaal. - Een nagelaten bijdrage van K. de Flou behandelt De oorspronkelijke taal der plaatsnamen tusschen de Somme en de Canche. - Edward Rombauts vermeldt Nog wat over Poirters. Hij betoogt dat de door M. Sabbe gepubliceerde gelegenheidsgedichten van 1638 inderdaad van Poirters zijn, gaat de wording van Poirters' ‘Masker van de Wereldt’ na, en identificeert de Suffragien der Heylighen met Het kleyn Prieeltjen van de Heyligen.

De Vlaamsche Gids. Aug. Cyriel Buysse wordt kort en zakelik herdacht door A. - Franz de Bakker bespreekt in de rubriek Nederlandsche Letteren beknopt een aantal nieuwe boeken.

Onze Taaltuin. Julie. G.S. Overdiep ontleedt in een artikel Gesproken taal en radio het opgevangen verslag van een voetbalwedstrijd naar woordgebruik en syntaxis, als proeve van emotioneel-gesproken taal. - B.H.J. Weerenbeck vervolgt zijn verdediging van Van Ginneken's Grondbeginselen (Een nieuwe strooming in de taalwetenschap). - Een taalkaartje geeft het woord Broeder. - J.A. vor der Hake maakt een opmerking over het gebruik van Behoeven en hoeven. - J. van Ginneken zoekt de oorsprong van Twente en Drente en van het Gelderse woord Vlaas = poel. - G.A. van Nes deed experimenteel onderzoek naar Intonatie en Syntaxis. - G.S. Overdiep bespreekt het Handbuch der erklärenden Syntax van Wilhelm Havers.

Aug. Behalve de vervolgen van de bovengenoemde artikels brengt deze aflevering Van Ginneken's Openingsrede voor het internationale congres van de phonetische wetenschappen, en een taalkaart van het woord Groen.

[p. 272]

Ons Eigen Blad No. 11-13. Gerlach Royen vervolgt zijn Spraakkunstige varia (/V-VI) waarin hij tegen Van Ginneken polemiseert. Op allerlei punten wijst hij innerlike tegenspraak in de Grondbeginselen aan, terwijl hij betoogt dat de spelling-Kollewijn meer in overeenstemming is met de fonologiese beginselen dan die van De Vries en Te Winkel.

Tijdschrift voor taal en letteren. Julie. L.C. Michels bestrijdt in een artikel Over Vondelverklaring, na een algemene inleiding de ‘ver-gaande onnauwkeurigheden’ en de averechtse tekstuitleg waaraan Frijns, in zijn boek ‘Vondel en de Zeestar’, zich schuldig maakte. - Jos. J. Gielen publiceert een voordracht over Doxologie, het onderdeel der vergelijkende litteratuurwetenschap, dat zich als taak stelt ‘relaties en verwantschap vast te stellen en te onderzoeken.’ In het biezonder gaat hij na wat men op dit gebied onder ‘invloed’ te verstaan heeft, waarbij hij voor overschatting van die ‘invloeden’ waarschuwt. - H.H. Knippenberg vraagt aandacht voor een vrij onbeduidend toneelstuk van A. Loosjes over de Ondergang van Romerswaal. - J.L. Blonden deelt een en ander mede over C. Stercken, de Maastrichtse rector, die onder de naam Ischyrius de Homulus bewerkte. - P.C. de Brouwer beoordeelt de Zeventiende-eeuwsche Syntaxis van G.S. Overdiep; W.H. Beuken de Bredero-uitgave van J.A.N. Knuttel en de Geschiedenis van de Nederlandse taal van C.G.N. de Vooys.

Tydskrif vir Wetenskap en Kuns. Junie. J. Hoge publiceert een aantal Aantekeninge oor C.J. Langenhoven se vertalings van Duitse gedigte.

Die Nuwe Brandwag. Mei. G. Dekker geeft een beschouwing over de aard van Woordkuns, waarin hij waarschuwt tegen ‘eensydige woordverheerliking’. - Dezelfde schrijver beoordeelt met ingenomenheid de Revius-uitgave van W.A.P. Smit. - C.M. van den Heever bespreekt de roman Loutervure van D.F. Malherbe.

Germanisch-Romanische Monatsschrift, XX, Heft 5-6. De romanist Karl von Ettmayer publiceert een leerzame voordracht Zu den Grundlinien der Entwicklungsgeschichte der Syntax.

Museum. Julie. G.G. Kloeke beoordeelt G. Karsten's proefschrift over Het dialect van Drechterland; J. Leenen beoordeelt de Klankleer van het Hasseltsch dialect van Grootaers en Grauls. - C.C. van de Graft beoordeelt de tweede druk van Schrijnen's Nederlandsche Volkskunde.

C.d.V.